Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Klasik edebiyatın son büyük temsilcisi olarak kabul edilir. Şiirlerinde tasavvufi konulan işlemiştir. İç içe mecazlarla ve bir şey söyler görünürken başka bir şeyi kastettiğini bazen açıkça söyler. O bizde sembolizme benzeyen şiir çığırını açmıştır. Yoğun hayal ve tasvire önem verip Divan şiirini son çizgisine ulaştırmıştır.
1.Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabi B) Şeyh Galip C) Baki D) Nefi E) Nedim
Didaktik şiire verdiği önemle kendisine Divan şairleri arasında özel bir yer ayıran şair, yaşadığı dönemin sosyal çöküntülerini görmüş, halkın ruh haline tercüman olan gazeller yazmıştır. Doğu dillerini ve İslâm ilimlerini çok iyi bilen âlim şâirdi. Fikri bir takım söz sanatlarıyla süslemeden, fikir olarak söylemek yolunu seçmiş ve bunda dikkate değer bir şahsiyet göstermiştir. “Tuhfet’ül Harameyn” şairin eserlerinden biridir.
2.Yukarıda sözü edilen Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Naili B) Şeyh Galip C) Fuzuli D) Nabi E) Hayali
3.Aşağıdaki Divan şairlerinden hangi ikisi hamse (beş mesnevi) sahibidir?
A) Ali Şir Nevai – Taşlıcalı Yahya B) Nabi – Nedim
C) Nefi – Şehülislam Yahya D) Hayati – Baki
E) Fuzuli – Şeyh Galip
4.Aşağıdakilerden hangisi hem Halk hem de Divan edebiyatının ortak özelliğidir?
A) Sosyal ve tasavvufi konuların işlenmesi
B) Soyut betimlere yer verilmesi
C) Şairlerin mahlaslarının kullanılması
D) Söz sanatlarına ağırlık verilmsi
E) Göz için uyak anlayışının benimsenmesi
5. Anadolu sahasında yazılmış ilk, Türk Edebiyatı’nda yazılmış ikinci şairler tezkiresinin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ali Şir Nevai B) Aşık Çelebi C) Katip Çelebi D) Ahmet Paşa E) Sehi Bey
6. Aşağıdakilerden hangisi Baki ile Fuzuli’nin ortak özelliğidir?
A) Tasavvufi konulara ağırlık vermeleri
B) Oldukça sade dil kullanmaları
C) Gazel ve şarkılarıyla öne çıkmaları
D) Aynı yüzyılda yaşamış olmaları
E) Şiirlerini İstanbul Türkçesiyle yazmış olmaları
7. Aşağıdaki Divan şairlerinden hangi ikisi nesir (düz-yazı) türünde eser vermemiştir?
A) Bağdatlı Ruhi– Naili B) Nabi – Nesimi
C) Ahmedi – Fuzuli D) Ali Şir Nevai – Necati
E) Nefi – Nedim
*Klasik edebiyat, yüksek zümreye seslenen bir edebiyattır.
*Klasik edebiyat, sanat sanat için görüşüne dayanır.
8. Aşağıdakilerden hangisi Klasik edebiyatın yukarıda verilen özelliklerini destekler niteliktedir?
A) Parça güzelliğine önem verilmesi
B) Arap ve Fars edebiyatlarının nazım biçimlerinin kullanılması
C) Süslü , sanatlı seçkinlere seslenen dil kullanılması
D) Özgün bir edebiyat olmaması
E) Şiirin ön planda olması
Divan edebiyatında düzyazı ayrı bir yaratı ürünü sayılır, şiir gibi ağdalı, ayaklı-uyaklı bir biçimle ortaya konurdu. Bir yazar olarak, bu geleneğe uymadı, daha çok günlük konuşma diline yakın, kolay söylenip yazılan bir dil benimsedi. Bu dil akıcıdır, sürükleyicidir, yer yer eğlenceli ve alaycıdır Edebiyatımızda gezi türünün ilk büyük örneklerini veren yazar, usta bir gözlemcidir. Elli yıllık bir süre içinde gezdiği yerleri konuşma diline yakın bir dille anlatmıştır. Anlatımı abartılı olmakla birlikte Divan nesrinin kalıplarını kırmıştır. 10 ciltlik gezi türündeki eseri önemlidir.
9.Yukarıda sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Evliya Çelebi B) Katip Çelebi C) Sultan Veled D) Seydi Ali Reis E) Piri Reis
10. Türkçenin şiir dili olabileceğini savunan 15. yüzyıl Divan şairleri aşağıdakilerden hangileridir?
A) Ahmedi – Nabi
B) Ahmet Paşa – Ali Şir Nevai
C) Hoca Dehhani – Baki
D) Yunus Emre – Nedim
E) Gülşehri – Nefi
Türk dilinin gelişmesi ve yayılmasında büyük hizmetleri bulunan, bu uğurda kalıcı eserler yazan ilk Türkçeci şairlerimizdendir. O, sadece Türkçe yazmamış, o dönemde moda olan Arapça ve Farsçaya karşı Türkçenin güçlü bir savunucusu olmuştur. 12.000 beyitlik Garipname’si Türkçe bir eserdir.
11.Yukarıda tanıtılan Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gülşehri B) Âşık Paşa
C) Şeyyad Hamza D) Hoca Dehhani
E) Sultan Veled
12. Divan edebiyatının özgün bir edebiyat olmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ortak kavramların kalıplaşmış sözlerle anlatılması
B) Göz için uyak anlayışına bağlı kalınması
C) Kişisel sevinç ve acılara sıkça yer verilmesi
D) Ağır ve ağdalı bir dille şiirlerin yazılması
E) Tasavvufi konulara gereğinden fazla yer verilmesi
13. Divan edebiyatının özgün bir edebiyat olmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Süslü ve sanatlı bir söyleyişinin olması
B) Kullanılan nazım şekillerinin ortak olması
C) Konuların ortak bir söyleyişle anlatılması
D) İşlenilen konuların farklılığı
E) Yüksek zümreye seslenilmesi
Bağdat dolaylarında doğmuştur. Eserlerinden, iyi bir öğrenim gördüğü, kendi dönemindeki bilimlerle de uğraştığı anlaşılıyor. Şiir hakkındaki görüşlerini Türkçe divanının önsözünde “İlimsiz şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar yıkılıp gider.” sözleriyle dile getirmiştir. Şair, en çok gazel ve kaside şeklinde şiirler yazmıştır. Azeri Türkçesiyle yazdığı şiirlerle düzenlediği Divan’ından başka Farsça ve Arapça divanları da vardır. Peygamberimiz ve ailesini anlatan “Hadikat-üs Süeda” önemli eserlerinden biridir.
14.Yukarıdaki parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabi B) Naili C) Baki D) Fuzûli E) Ali Şir Nevai
15. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin özelliklerinden biri değildir?
A) Göz için uyak anlayışının benimsenmesi
B) Beytin cümleye egemen olması
C) Parça güzelliğine önem verilmesi
D) Genel olarak aşk acısından duyulan mutluluğun anlatılması
E) Şiirlerin doğaçlama yoluyla söylenmesi
16. Aşağıdakilerden hangisi bentlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?
A) Tuyuğ B) Müstezat C) Murabba D) Müseddes E) Şarkı
Aruzun kısa kalıpları ile yazılan bu nazım şekliyle uzun manzum hikâyeler, tarihler, öğretici eserler yazılmıştır. Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiştir. Her beyti kendi arasında uyaklıdır. Divan edebiyatında bu nazım şekliyle birçok eser verilmiş, hatta şairler, bu türle yazılan beş eseri bir araya getirerek hamse geleneği oluşturmuştur.
17.Bu parçada sözü edilen Divan şiiri biçimi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mesnevi B) Şarkı C) Murabba D) Müstezat E) Kaside
18. Din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubaî B) Tuyuğ C) Gazel D) Kaside E) Şarkı
Ünlü bir şiire, aynı ölçü ve uyakla şaka yollu ve alay edilerek yazılmış nazirelere … denir.
19.Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)inşa B)ziyade C)tehzil D)tanzim E)münşeat
Bülbül yetişir bağrımı hün etti figânın
Zabt eyle dehânın
Hançer gibi deldi ciğerim tiğ-ı zebanın
Te’sîr-i lisânın
20.Yukarıdaki dizelerin nazım şekli aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Şarkı B) Tuyuğ C) Gazel D) Mesnevi E) Müstezad
Divan şiirine Türkler tarafından katılmış bir nazım şeklidir. Bestelenmek amacıyla yazıldığı için 3-5 dörtlük arası değişir. Yeni edebiyatımızda Yahya Kemal Beyatlı, bu türü ustalıkla kullanmıştır. Aruz ölçüsünün her kalıbı kullanılır. Çoğunlukla dörder dizelik bendlerden oluşur. Bu şiirlerin “meyan” adı verilen üçüncü dizesi anlam bakımından daha özlüdür. Dördüncü dize ise “nakarat”tır. Aşk, sevgili, ayrılık, eğlence gibi konularda yazılır.
21.Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel B) Müstezat C) Kaside D) Şarkı E) Terkib-i bent
Divan edebiyatında, …. .
22.Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
C) Tanrı’nın birliğini anlatan şiirlere tevhit denir.
D) Tanrı’ya yapılan yalvarış ve yakarışları anlatan şiirlere münacat denir.
A) devrin ileri gelenlerini övmek için yazılan şiirlere kaside denir.
B) bir kimseyi yermek için yazılan şiirlere hicviye denir.
E) bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak için yazılan şiirlere ağıt denir.
23. “Nef’i” ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yergi ve övgülerinde ölçüyü kaçırmıştır.
B) ” Hayrabat” adlı eserinde hicivlerini toplamıştır.
C) Kasideleriyle ünlü olan sanatçı, IV. Murat zamanında yaşamıştır.
D) İyi bir medrese eğitimi almıştır.
E) Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamaları fazlaca kullanmıştır.
24. Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyesi geleneğine ait değildir?
A) Kerem ile Aslı B) Leyla ile Mecnun
C) Âşık Garip Hikâyesi D) Harname
E) Yusuf ile Züleyha
I. Mesnevi, her beyti kendi arasında kafiyeli olan nazım biçimidir.
II. Kaside, en az 33 en fazla 99 beyitten meydana gelir, bir kişiyi övmek için yazılır.
III. Şarkı, İran edebiyatından bizim edebiyatımıza geçmiş bir nazım şeklidir.
25.Numaralanmış cümlelerdeki bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I. ve II. E) II. ve III.
26.Aşağıdakilerden hangisi beyitlerle yazılan nazım şekillerinden biridir?
A) Rübai B) Murabba C) Şarkı D) Mesnevi E) Tuyuğ
YANITLAR
| 1 | B | 14 | D |
| 2 | D | 15 | E |
| 3 | A | 16 | B |
| 4 | C | 17 | A |
| 5 | E | 18 | D |
| 6 | D | 19 | C |
| 7 | E | 20 | E |
| 8 | C | 21 | D |
| 9 | A | 22 | E |
| 10 | B | 23 | B |
| 11 | B | 24 | A |
| 12 | A | 25 | C |
| 13 | C | 26 | D |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
