Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Bir münasip dostum olsa sırrım açar idim
Harc edüp eldeki varım cümleden geçer idim
Tuti dilin agu verse nûş edip içer idim
Aşıklara ölüm gelmez tatlıdır ballar gibi
1.Yukarıdaki dörtlüğün uyağı, uyak örgüsü ve redifi sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Zengin uyak, abaa, -idim
B) Tam uyak, aaab, -ar idim
C) Yarım uyak, aaab, -idim
D) Tam uyak, aaba, -idim
E) Yarım uyak, aaab, -ar idim
Yücesine çıktım baktım engine
Ovasının köpüklenmiş selleri
2.Yukarıdaki dizelerle
I. yiğit olan
II. kendisine güldürür
III. hep elleri
IV. düşmez ise dengine
Bu parçalar kullanılarak çapraz uyak düzeni oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olur?
A) III – IV / II – I B) I – II / IV – III C) II – III / I – IV
D) I – IV / II – III E) II – IV / I – III
Bana nispet çıkmış yolun üstüne
Samur kürk giyinmiş alın üstün
Taramış saçların belin üstüne
Bir elma yanaklı sim gerdanlıdır
3.Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zengin uyak kullanılmıştır.
B) 11-li hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Ulama yapılmıştır.
D) Redif kullanılmıştır.
E) Düz uyak örgüsü kullanılmıştır.
Gözlerim daldı gitti, bir rüya denizine,
Sularda uzun uzun baktım ayın izine,
Hani başım düşerdi bir sevgili dizine!
Dedim: yirmi yaşının ay ışığı değil bu.
4.Bu dizelerle İlgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Redif kullanılmıştır.
B) Tam uyağa yer verilmiştir.
C) İntak (konuşturma) sanatı vardır
D) Düz kafiye düzeni vardır.
E) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
5. Aşağıdakilerden hangisinde redif kullanılmamıştır?
A)Bizim elde bahar olur, yaz olur,
Göller dolu ördek olur, kaz olur.
B) Altı kardeş idik bindirdik ata
Kızılırmak- varınca oldu bir hata
C) Düştüm ateşlere durmaz yanarım
İçip aşkın dolusundan kanarım
D) Ne yaman bahçeli güllü goncalı
Sinemi vurdu bir kirpiği kancalı
E) Gördü gözüm kabul ettim ölümü
Geldi geçti hiç sormadı halimi
6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde farklı bir uyak kullanılmıştır?
A) Göller dolu ördek olur, kaz olur.
Sevgi arasında yüz bin naz olur,
B) Yokuşlar kaybolur çıkarız düze
Kavuşuruz sonu gelmez gündüze
C) Ağam oğlan beyim oğlan
Canım olsun sana kurban
D) Bize mesken oldu kahveler hanlar
Yarin meclisinde oturan canlar
E) Geçince başlayacak bitmeyen sükunlu gece
Guruba karşı bu son bahçelerde keyfince
Evvel bahar yaz ayları olunca
Akar boz bulanık neden dereler
Benzin bencileyin sarı olunca
Göz göz olur sinendeki yâreler
7.Bu dörtlükten hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Çapraz uyak düzeniyle yazılmıştır.
B) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.
D) Tam ve zengin uyak ile redif kullanılmıştır.
E) Geçmişe duyulan özlem dile getirilmiştir.
8. Aşağıdakilerden hangisinde uyak kullanılmamıştır?
A) Elindeki kınası soldu mu ola
Evde kaynatası duydu mu ola
B) Dalgın duyuyor rüzgârın ahengini dal dal,
Baktım süzülüp geçti açıktan iki sandal.
C) Yeşil ördek gibi daldım göllere
Sen düşürdün beni dilden dillere
D) Bir eşek var idi zâif u nizâr
Yük elinden katı şikeste vü zâr
E) Çek deveci develerin yokuşa
Deli oldum o sendeki bakışa
Miskin Yunus biçareyim
Baştan ayağa yareyim
Dost ilinden avareyim
Gel gör beni aşk neyledi
9. Yukarıdaki dörtlüğün uyak örgüsü ve türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) abab – Tam Uyak B) abab – Zengin Uyak C) aaba – Tam Uyak
D) aaab – Zengin Uyak E) aaab – Yarım Uyak
Her şey akar su, tarih, yıldız, insan ve fikir
Oluklar çift, birinden nur akar birinden kir
10.Yukarıdaki beyitte görülen uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Bilmem ki adını onun kim saklar?
Besbelli üşütür soğuk topraklar.
B) Asa olsam ellerine
Kurban olsam dillerine
C) Kiminin bahtı açık Kiminin bahtı kara
Kiminin arkasında görünüyor Ankara
D) Kemiğimi kavursalar
Harman gibi savursalar
E) Yanıp tutuşmadan aylarca yummadım gözümü,
Nücuma sor ki, bu kirpikler uyku görmüş mü?
Her şey yerli yerinde ,havuz başında servi
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan
Yukarıdaki dizelerle
I. sarmaşıklar ve böcek sesleri
II.eşya aksetmiş gibi tılsımlı
III. sarmış evi
IV. bir uykudan
11.Bu parçalar kullanılarak sarma uyak oluşturulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) III. – IV. / II – I B) I – II / IV – III C) II – III / I – IV
D) I – IV / II – III E) II – IV / I – III
12. Aşağıdakilerden hangi ikisi aruz kusuru sayılır?
A) İmale – med B) Zihaf – vasıl
C) İmale – zihaf D) Takti – med
E) Med – vasıl
Biliyorum gölgede senin uyuduğunu
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Hazların aleminde yumulmuş kirpiklerin
Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu
13.Yukarıdaki dörtlük için aşağıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. ve IV. dizelerde tam uyak vardır.
B) Redif kullanılmıştır.
C) Ulama yapılmıştır.
D) Sarma uyak vardır.
E) II. ve III. dizelerde zengin uyak vardır.
Yaşamın sonunda ölüme kadar
Kalacak yüzünde sevginin hıncı
Çok geç, yönümüz olmuş oralar
Şaklıyor yüzünde günah kırbacı
14.Bu dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düz uyak B) Sarma uyak C) Koşma tipi uyak D) Çapraz uyak E) Mani tipi uyak
I. Yaramaz geldi kim bilir nereden
II. Baktım avare bir küçük kelebek
III. Belli yorgundu; bir veremli çiçek
IV. Mavi bir gölge uçtu pencereden
15.Yukarıda numaralanmış dizeler aşağıdakilerden hangisine göre sıralanırsa çarpraz uyak oluşur?
A) IV. – I. – II. – III. B) IV. – II. – I. – III. C) II. – III. – I. – IV.
D)II. – III. – IV. – I. E) I. – IV. – III. – II.
I. Doğa güzelliklerini, orman, dağ, yayla ve köy yaşamını anlatan şiirlerdir.
II. Toplumsal düzensizlikleri, kişilerdeki dalkavukluk, düzenbazlık, kendini beğenmişlik gibi davranışları yeren şiirlerdir.
III. Tiyatro türü ile özdeşleşmiş şiir türüdür, bu tür şiirlerde olaylar şiirle öyküleştirilir.
IV. Belli bir düşünceyi aşılamak, belli bir konuda bilgi ve öğüt vermek amacıyla yazılan şiirlerdir.
16.Yukarıda, aşağıdaki şiir türlerinden hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?
A) Epik şiir B) Satirik şiir C) Dramatik şiir D) Pastoral şiir E) Didaktik şiir
17).Aşağıdakilerden hangisinde cinaslı uyak vardır?
A) Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya;
Yüzüstü çok süründün ayağa kalk, Sakarya!
B) Ey kimsesizler el veriniz kimsesizlere
Onlardır ancak el verecek kimse sizlere
C) Sabahleyin gökyüzü parlak, ufuk açıktı
Güneşli bir havada yaylımız yola çıktı
D) Kardır üstümüze yağan geceden
Yağmurlu, karlı bir düşünceden
E) Bir taze bahar alemi seyretti felekte
Mevsim mütehayyil, vakit akşamdı Bebekte
18. Aşağıdaki dizelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir uyak kullanılmıştır?
A) Ecel büke belimizi
Söyletmeye dilimizi
B) Gene haber oldu turnam dizildi
İşittim Senem’i bağrım ezildi
C) Kim okurdu kim yazardı
Bu düğümü kim çözerdi
D) Bu meydanda erkân olur, yol olur
Bu hususta gavga olur, zul olur
E) Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor
Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor
İçmişem bir bade, düşmüşem derde
Canım kurban olsun merd oğlu merde
19. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yukarıdaki beyitte kullanılan uyak kullanılmıştır?
A) Genç yaşımda terk eyledim vatanı
Seyr eyleyip gezerim cümle cihanı
B) Arzulayıp çıktım gurbet ellere
Yazık oldu düştüm dilden dillere
C) Bir geliş var!.. Ne mübarek, ne garib âlem bu!..
Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu…
D)Bir noktada birleşmiş vatanın dört bucağı
Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı
E) Dalgın duyuyor rüzgârın ahengini dal dal,
Baktım süzülüp geçti açıktan iki sandal.
Bin bahçeli beldemizi yâd ellere bıraktık,
Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık.
20. Yukarıdaki beyitin uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cinaslı uyak B) Yarım uyak C) Zengin uyak D) Tam uyak E) Tunç uyak
Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza
Henüz dinlemedin benden türküler
Benim aşkım uymaz öyle her saza
En güzel türküyü bir kurşun söyler
21.Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zengin uyak kullanılmıştır.
B) Tam uyak kullanılmıştır.
C) 11-li hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Redif vardır.
E) III. dizede dört ayrı yerde ulama yapılmıştır.
Her nefeste işledim ben bir günah
Bir günah için demedim ben bir gün ah
22. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yukarıdaki beyitte kullanılan uyak kullanılmıştır?
A) Haydi git, yurduna erkenden var
Sonra de, benim bir sevdiğim var
B) Varayım da mezarına varayım
Başucunda el kavuşup durayım
C) Selâm benden eşe dosta
Karım yorgun, oğlum hasta
D) Olur mu dünyaya indirsem kepenk
Gözyaşı döksem, Nuh tufanına denk?
E) Eyvâh ne yer ne yâr kaldı
Gönlüm dolu âh u zâr kaldı
Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak
Serpilen aydınlıkta dalların arasından
23.Yukarıdaki dizelerle,
I. büyülenmiş bir ceylan gibi
II. sessizlik dökülüyor
III. bakıyor zaman
IV. bir yerde yaprak yaprak
sözlerinin tümü kullanılarak sarma uyak düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) II. ve IV. B) I. ve III. C) IV. ve I.
I. ve III. II. ve IV. III. ve II.
D) IV. ve II. E) III. ve I.
III. ve I. II. ve IV.
Üstümüzden gelen boran kış gibi
Şahin pençesinde yavru kuş gibi
24. Bu dizelerdeki uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Tunç uyak B)Zengin uyak C)Cinaslı uyak D)Tam uyak E)Yarım uyak
Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu,
Kerem’in sazına cevap veren bu,
Kuruyan gözlere yaş gönderen bu,
Sızmazdı toprağa çoban çeşmesi. (Faruk Nafiz Çamlıbei, Çoban Çeşmesi)
25. Bu dizelerden anlaşıldığına göre şairin çoban çeşmesine yüklediği işlev aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vefasızlık etmek B) Toprağa sızmak C) Saz dinlememek
D) Gözlerini yaşartmak E) Yol göstermek
Bir arzuhal yazsan makama varsan
Ağlasan derdini davanı sorsan
Ağır hasta olsan hekime varsan
Yârene bir ilaç sürmez parasız
26.Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir şikâyet dile getirilmiştir.
B) Düz uyak kullanılmıştır.
C) Redife yer verilmiştir.
D) Satirik şiirden alınmıştır.
E) Tunç uyak kullanılmıştır.
CEVAP ANAHTARI
| 1. | E | 14. | D |
| 2. | D | 15. | B |
| 3. | A | 16 | A |
| 4. | C | 17. | B |
| 5. | B | 18 | E |
| 6. | B | 19. | D |
| 7. | E | 20. | C |
| 8. | A | 21. | D |
| 9. | D | 22. | A |
| 10. | C | 23. | B |
| 11. | E | 24. | E |
| 12. | C | 25. | D |
| 13. | A | 26. | E |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
