Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?
A) Atatürk vatanın yılmaz rehberi
Atatürk Türklüğün ölmez önderi
B) Atatürk mazlumun hakkın aradı
Atatürk zalime kılıç salladı
C) Atatürk devrimci, yenilik yolu
Atatürk insandı o hakkın kulu
D) Atatürk dünyaya doğmuş bir arslan
Atatürk bir dağdır, sen ona yaslan
E) Atatürk düşmana dersin verendir
Atatürk ilimdir, Atatürk fendir
2.Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak vardır?
A) İnsafsızım hiç bakmıyor yüzüme
Ne söylesem kulak vermez sözüme
B) Sorma, nasıl yollarda tutunabildiğimi
Nasıl siyah rüzgara yaşımı sildiğimi
C) Geçen muzlim şeklini bana çizmese perde
Sesin bir sırça gibi kırılmazsa içerde
D) Yokuşlar kaybolur çıkarız düze
Kavuşuruz sonu gelmez gündüze
E) Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede
Yaz kış yeşil bir saksı ıtır pencerede
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Hazların aleminde yumulmuş kirpiklerin
3. Bu dizelerdeki uyağın benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Yollarda kalan gözlerimin nurunu yordum
Kimdir o, nasıldır diye rüzgârlara sordum
B) Çıkacak ömrümüze beyaz dallarla bahar
Erguvanlı bir bahçe, mor salkımlı bir duvar
C) Bahar pınarlarından içime damlayan su
Bembeyaz çiçeklerin ıslak, temiz kokusu
D) Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar
Yalnız bırakmayın beni hatıralar
E) Çepçevre kaplasın bu ziya, bu renk
Havayı dolduran uhrevi ahenk
4. Aşağıdakilerden hangisinde redif vardır?
A) Gayet çoktur değil benim yaram az
Bana yardan gayrı cerrah yaramaz
B) Kimdir o, nasıldır diye rüzgârlara sordum
Hulyamı tutan bir büyü var onda diyordum
C) Çok sürse ayrılık, aradan geçse çok sene
Biz sende olmazsak bile sen bizdesin gene!
D) Bir eşek var idi zâif u nizâr
Yük elinden katı şikeste vü zâr
E) Bin bahçeli beldemizi yâd ellere bıraktık,
Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık
5. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif yoktur?
A) Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
B) Sular mıdır bu hoş dilden konuşan
Akşam olup hayallere karışan
C) Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk
D) Ne güzel seni bulmak bütün yüzlerde
Sonra seni kaybetmek her yerde
E) Koyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi
İçimde damla damla bir korku bir korku birikiyor,
Sanıyorum, her sokak başını kesmiş devler…
Üstüme camlarını, hep simsiyah dikiyor,
Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.
6.Dörtlüğün dizeleri arasındaki uyak ve uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) abba-zengin uyak B) abab-tam uyak
C) aaaa-yarım uyak D) abba-tam uyak
E) abab-zengin uyak
Alp Er Tunga öldü mü
Kötü dünya kaldı mı
Felek öcün aldı mı
Şimdi yürek yırtılır
7.Bu dörtlüğün aşağıdaki edebî dönemlerden hangisine ait olduğu söylenebilir?
A) Millî Edebiyat
B) Divan edebiyatı
C) İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatı
D) İkinci Yeniciler
E) Yedi Meşaleciler
8. İslamiyetten önceki Türk şiirinde “yuğ” adı verilen cenaze merasimlerinde ozanların okuduğu şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sagu B) Sav C) Kam D) Baksı E) Koşuk
Tren gelir öterek
Kömürünü dökerek
Ben anamdan ayrıldım
Gözyaşımı dökerek
Özünü eşşeyh gören serdâr olur
Enelhak davâ kılan berdâr olur
Er oldur, Hak yoluna baş oynaya
Döşekte ölen yiğit murdâr olur.
9.Bu dörtlüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Uyak düzenleri aaxa şeklindedir.
C) Birinci dörlükte halk şiir geleneğine, ikinci dörtlükte divan
şiir geleneğine özgü nitelikler ağır basmaktadır.
D) Birinci dörtlük din dışı, ikinci dörtlük dinî içerik taşımaktadır.
E) İki dörtlükte de yarım uyak kullanılmıştır.
Su değil, mevsimin havası akan,
Duyduğun yaprağın, dalın sesidir,
Suda yıldızların parıltısıdır,
Bu karanlıkta, bazı bazı çakan.
10.Tek dörtlükten oluşan bu şiirden hareketle şairle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Gelenekten yararlandığı
B) Söyleyiş kaygısı taşıdığı
C) Sanat sanat içindir, ilkesiyle yazıldığı
D) Tasavvuf edebiyatından etkilendiği
E) Sembolist akımının etkisinde kaldığı
Biz her canın cananıyız
Canan isen gel beriye
Bir muhabbet insanıyız
İnsan isen gel beriye
Hayvan isen dön geriye
11.Bu dizelerden hareketle şairin hangi geleneğe bağlı olduğu söylenebilir?
A) Tekke edebiyatı B) Divan şiiri
C) Âşık edebiyatı D) Garipçiler
E) İslamiyetten önceki Türk şiiri
12. Şiirle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Özgün şiirler yazmak için gelenekten yararlandığı olur.
B) Yaşadığı dönemin edebî zevkini, kültürünü vb. dikkate alır.
C) Şairle şiir arasında yoğun bir ilişki söz konusudur.
D) Kendi yaşamından çok, sanata konu olabilecek olay ve durumları ele alır.
E) Geleneğin yetkin şairlerini taklit ettiği ölçüde başarılı olur.
Koşan elbet varır, düşen kalkar
Kara taştan su damla damla akar
Birikir sonra bir gümüş göl olur
Arayan hakkı en sonunda bulur
13.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Lirik B) Dramatik C) Dramatik D) Epik E) Satirik
Geceler kurşun gibi iner üstüme birden
Hayalin çıkıp gelir uzaklardan karşıma
Sonra yüreğimi bir kara sevda tutar
Ama sen duymazsın duyduğumu
14.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Dramatik B) Lirik C) Satirik D) Epik E) Pastoral
Kurşunlarım yağmur gibi yağarken
Tütünlerim gökyüzünde dönerken
Yıkılası Bağdat seni döğerken
Şehitlere serdar oldu, Genç Osman
15.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Pastoral B) Didaktik C) Satirik D) Epik E) Dramatik
Serin yaylalara obalar konar
Buz gibi suları içenler kanar
Dağların başında kartallar döner
Kınalı kekliğin sekişi başka
16.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Lirik B) Satirik C) Epik D) Pastoral E) Dramatik
Üryan geldim gene üryan giderim
Ölmemeye elde fermanım mı var
Azrail gelmiş de can talep eder
Benim can vermeye dermanım mı var
17.Bu dizelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Konuşma diliyle söylenmiştir.
B) Dini konular işlenmiştir.
C) Mahlas kullanılmıştır.
D) Semai nazım biçimiyle söylenmiştir.
E) Redif kullanılmamıştır.
A benim bahtiyarım
Gönülde tahtı yârim
Yüzünde göz izi var
Sana kim baktı yârim
18.Bu dizelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Asıl anlatılmak istenen son iki dizede söylenmiştir.
B) Sözlü edebiyat geleneğinde oluşturulmuştur.
C) Söyleyeni bellidir.
D) Yedili hece ölçüsüyle söylenmiştir.
E) Uyak örgüsü aaxa biçimindedir.
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mahlede ölüm yok bu ne figandır
Adı Yemen’dir gülü çemendir
Giden gelmiyor acep nedendir
Burası Huş’tur yolu yokuştur
Giden gelmiyor acep nedendir
19.Bu dizelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Halk edebiyatı geleneğinde oluşturulmuştur.
C) Ahengi sağlamak için uyak ve rediften yararlanılmıştır.
D) Ulama vardır.
E) Söyleyeni bellidir.
Bir garip kuş ötüyor karşı kavak dalında
Ayın altın kafesi içinde yanık yanık
Ve sesinden kederle ürperiyor ortalık.
Elmalar dallarını uzatıyorlar suya
Suda yanan yakuttan elmalara bakarak
Ve yeşil bahçelerde durgunlaşıyor ırmak.
Dalların uçlarına diziliyor yıldızlar
Saçlarda pırıldayan kıymetli taşlar gibi
Ve yüzüyor sularda kızıl haşhaşlar gibi…
Bir avuç su içinde seyret sonsuz gökleri,
Açıl ruhum, mesafe geniş, zaman gecedir,
Gece bir masal dolu, rüya dolu bahçeler.
20.Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğaya özlem B) Gece sevgisi C) Çaresizlik D) Vatan sevgisi E) Vatan hasreti
Hilâl ürpermişti gûya derinde
Semâ uzaklaşmış gibi yerden
Bu gece şu kavga sâhillerinde
Vahşi bir güzellikti hükmeyleyen
21.Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) II. ve IV. dizede redif kullanılmıştır.
B) Sarma uyak şeklinde uyaklanmıştır.
C) I. ve III. dizelerde zengin uyak kullanılmıştır.
D) I. ve III. dizelerde redif yoktur.
E) Karacaoğlan’a aittir.
Sabahleyin gökyüzü parlak, ufuk açıktı
Güneşli bir havada yaylımız yola çıktı
22.Yukarıdaki dizelerde bulunan uyak çeşidi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Aşıklarda hayat gam ile tasa
Böyledir kaderi, değişmez yasa
B) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik
Bina atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
C) Azgın deredeki selden uzak dur
Aslı zatı bozuk kuldan uzak dur
D) Sen bizim köyleri görmedin ki hiç
Yollar toz, çamur, evleri kerpiç
E) Derdin bedeni ağ gibi sarsa
O müşkül halini gelip de sorsa
23. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak kullanılmamıştır?
A) Ben çektiğim kimler çeker
Gözlerim kanlı yaş döker
B) Yemek verdi ekmek verdi et verdi
Kazma ile döğmeyince kıt verdi
C) Hatırlar bir gün, camı açtığını
Duran bir bulutu, bir kuş uçtuğunu
D)Bir geliş var!.. Ne mübarek, ne garib âlem bu!..
Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu…
E)Yollar toz, çamur, evleri kerpiç
O kirli kabukta en temiz iç
Orhan zamanından kalma bir duvar
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
24.Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki uyak türlerinden hangisi vardır?
A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Zengin uyak D) Tunç uyak E) Cinaslı uyak
Beni candan usandırdı cefadan yâr usanmaz mı
Felekler yandı ahımdan muradım şemi yanmaz mı
25.Yukarıdaki dizelerde bulunan uyak çeşidi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Benim çektiğim kim çeker,
Gözlerim kanlı yaş döker.
B)Gel bakma kimseye hor
Halkı yorma kendin yor
C)Her nefeste işledim ben bir günah
Bir günah için demedim ben bir gün ah
D)Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk
E)Doğru söylerim halk razı değil
Eğri söylerim Hak razı değil.
Sökülsün dağların buzu sökülsün
Öne insin çöl ovaya dökülsün
26.Yukarıdaki dizelerde bulunan uyak çeşidi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Gözlerim kanlı yaş döker.
Bulanık bulanık akar,
B)Zannetme ki şöyle böyle bir söz
Gel sen dahi söyle böyle bir söz
C)Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç
Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç
D) Yokuşlar kaybolur çıkarız düze
Kavuşuruz sonu gelmez gündüze
E) Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor
Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor
CEVAP ANAHTARI
| 1. | D | 14. | B |
| 2. | A | 15. | D |
| 3. | E | 16 | D |
| 4. | B | 17. | A |
| 5. | C | 18 | C |
| 6. | B | 19. | E |
| 7. | C | 20. | B |
| 8. | A | 21. | C |
| 9. | E | 22. | A |
| 10. | D | 23. | E |
| 11. | A | 24. | B |
| 12. | E | 25. | D |
| 13. | C | 26. | E |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
