Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Türk pirleri eydür kurtarın bizi
Biz de dedik Allah kurtarır sizi
Ölenimiz şehit öldüren gazi
Gün bugünkü gündür (v)ururum demiş
Kul Mustafa’m daim söyler özünden
Gaziler de cenk eylemiş yolundan
Koyuverin Türk’ü bilek demrinden
Boyuna küffarı vururum demiş
1.Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Günlük konuşma diline yer verilmiştir.
B) Divan edebiyatının etkileri görülmektedir.
C) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Ahengi sağlamak için ulamadan yararlanılmıştır.
E) Yiğitlik konusu ele alınmıştır.
Telli turnam sökün gelir
İnci mercan yükün gelir
Elvan elvan kokun gelir
Yâr oturmuş yele karşı
2.Bu dizelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düz uyak düzeniyle oluşturulmuştur.
B) Halk edebiyatı geleneğinde oluşturulmuştur.
C) Ulama vardır.
D) Rediften yararlanılmıştır.
E) Söyleyeni bellidir.
Bübüle gül yarar deveye diken
Çiledir aşıkın boynunu büken
Tarlasına haram tohumu eken
Helal mahsulünü biçer mi bilmem
Kimi mevtasına kefen biçmiyor
Kimi helal rızık yiyip içmiyor
Yavrusundan köpek bile geçmiyor
Hak Seyrani’sinden geçer mi bilmem
3.Bu dizelere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yarım uyağa yer verilmiştir.
B) Toplumsal yergi söz konusudur.
C) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
D) Rediften yararlanılmıştır.
E) Anonim bir ürün değildir.
Hayal, bu bozkırların ortasında,
Önünde bir sürü gece yarısı
Ağılına, yemyeşil çıkıp simsiyah dönen,
Bir çoban Ahmet olur.
4.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Didaktik B) Lirik C) Epik D) Pastoral E) Dramatik
Bu kadar yürekten çağırma beni
Bir gece ansızın gelebilirim
Beni bekliyorsan, uyumamışsan
Sevinçten kapında ölebilirim.
5.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Lirik B) Satirik C) Didaktik D) Pastoral E) Epik
Nasıl taşta çeliğin izi kalırsa derin
Üstüne satır satır öyle nakşoldu yerin
Üzülme, senden sonra kalbime girenlerin
Yalnız senin aksindir orda görecekleri
6.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Pastoral B) Lirik C) Satirik D) Didaktik E) Epik
Bir kaval sesiyle inler geceler
Tırtıllar tırmanır yapraklara
Ve üşüşür olgun başaklara
Akşamın dallarından serçeler
7.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Pastoral B) Epik C) Lirik D) Dramatik E) Satirik
Bir ayak sesi duymayayım
Kapıya koşuyorum
Gelen sen misin diye
Bir sarı saç görmeyeyim
Yüreğim burkuluyor
Ağlamaklı oluyorum
8.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Pastoral B) Didaktik C) Epik D) Dramatik E) Lirik
Ben acılar denizinde boğulmuşum
İşitmem vapur düdüklerini, martı çığlıklarını
Dalgalar her gün bir başka kıyıya atar beni
Duyarım yosunların benim için ağladıklarını
9.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Epik B) Pastoral C) Lirik D) Dramatik E) Didaktik
Çalış, uğraş durmadan
Bir gün olursun adam
Paraya kul olma sen
Oğlum ol hakka tapan
10.Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Lirik B) Pastoral C) Epik D) Didaktik E) Dramatik
Bu akşam vakti deniz
O bütün hasretimiz
Sanki gelmiş de dile
Nedametin sesiyle
Çarparak kayalara
Yetmez mi, diyor deniz
Karada çektiğimiz
11.Şairin, bu şiire yüklediği anlam aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanın yaşamdan her zaman tat aldığı
B) Gezilerin insanlara sorunlarını unutturduğu
C) İleri yaştaki insanların yaşama küstüğü
D) Denizlerin, karalardan daha çekici olduğu
E) Denizcilere kimsenin sahip çıkmadığı
Bana yirmi yaşımda ateş saçan bir sevdâ,
İlk şi’rime altundan kanad veren o hulyâ
Ak saçlarım altında yine alev saçacak.
Milletinin ruhuyle feryad eden bir dudak
O şeyleri söyler ki çağlattığı gümüş ses
Asırların önünde nağmesini dindirmez.
Hiddet, tahkir hepsi boş! .. Her cefaya katlanan
Yine şair kalbinden başka bir kalb değildir;
Bu zayıf kalb en mağrur alınları eğiltir.
Şu dünyada bir büyük rüya gören kahraman
O kartala benzer ki en yangınlı şimşekler
Onun sisli ve korkunç yollarına nur serper.
12.Bu şiirde şairlerle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şairin en ağır koşullarda bile görevi ulusunun sesi olmaktır.
B) Gerçekçi olmamasının, onu toplumdan uzaklaştırdığı
C) Öfkesi yüzünden yakın çevresindeki insanları küstürdüğü
D) Ulusunun haklarını savunmaktan yorgun düştüğü
E) Geçimsiz yaratılışı nedeniyle pek çok kavgaya yol açtığı
Yalnız kendi başın mı dertli sanırsın,
Gölgesi yeryüzünde avare insan?
Taş da istemezdi yosun tuttuğunu;
Solmakta her çiçek kokusu uçunca.
Tasadır ağaca rüzgârda yaprağı;
Her kuş yanar az çok ölen yavrusuna;
Sivrisinek de halinden memnun değil;
Vızıltısı şikâyet makamındadır.
13.Şairin bu şiire yüklemiş olduğu anlam aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayatın her şeyi ile güzel olduğu
B) Her canlının bir derdinin olduğu
C) Derdin sadece sahibini üzdüğü
D) İnsanların birbirinden kopuk yaşadığı
E) Duyarsızlığın, sorunları daha da artırdığı
Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta;
Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum!
Aman, sabah olmasın, bu karanlık sokakta;
Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum!
Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim, yol gitsin;
İki yanımdan aksın, bir sel gibi fenerler.
Tak, tak, ayak sesimi aç köpekler işitsin;
Yolumun zafer takı, gölgeden taş kemerler.
14.Bu dizelerden yazarın yaşamıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Farklı düşüncedeki insanlarla uzun süre bir arada yaşadığı
B) Toplumun içinde bulunduğu durumu daha iyi anlamak için sokaklarda dolaştığı
C) Sokaklarda sıkıntı içinde yaşam süren insanlara her zaman yardımcı olduğu
D) Geçimini sağlamak için uzun yıllar sokakları temizlediği
E) Bir süreliğine de olsa düzensiz bir yaşam sürdüğü
-Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder,
Bugün açız yine; lâkin yarın, ümit ederim,
Sular biraz daha sakinleşir… Ne çare, kader!
– Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim
Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur;
Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta…
– Olur;
Biraz da sen çalış oğlum, biraz da sen çabala;
Ninen baban, iki miskin, biz artık ölmeliyiz…
Çocuk düşündü şikâyetli bir nazarla: – Ya biz,
Ya ben nasıl yaşarım siz ölürseniz?
15.Bu dizelerin şairi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yaşamını ümitsizlik içinde geçirdiği
B) Ailesinden ayrı yaşamak zorunda kaldığı
C) Toplumsal bir duyarlılığa sahip olduğu
D) Sanat, sanat içindir ilkesine bağlı kaldığı
E) Yakın çevresindeki insanları sürekli kırdığı
Benden selam olsun Bolu beyine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından gürzün sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir
Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır
Köroğlu düşer mi yine şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kırat köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır
16.Yukarıdaki şiirden hareketle şairle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Yaşamında vuruşmanın önemli yeri olduğu
B) Gelenekten yararlandığı
C) Toplum değerlerini göz ardı ettiği
D) Ölçü ve uyağı benimsediği
E) Dürüstlüğe büyük önem verdiği
Ne hoştur kırlarda yazın uyumak!
Bulutlar ufukta beyaz bir yumak,
Ağaçlar bir derin hülyaya varmış,
Saçında yepyeni teller ağarmış.
Baş yorgun, yaslanır yeşil otlara,
Göz dalgın, uzanır ta bulutlara.
Öğleyin bu uyku bir aralıktır,
Saf hava bir kanat gibi ılıktır.
O zaman gönülde ne varsa diner,
Yüzlere tülümsü bir buğu iner.
Erirken sıcakta yaz kokuları,
Ne hoştur, ne hoştur kır uykuları!
17.Bu şiirler ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
.A) Divan şiiri geleneğine göre yazılmıştır.
B) Duygulara yer verilmiştir.
C) Uyağa yer verilmiş.
D) Dizelerdeki hece sayıları eşittir.
E) Kişileştirmeye yer verilmiştir
18. Nazım biçiminde söylenmiş ya da yazılmış eserlerin çoğunlukla kısa olanlarına ne ad verilir?
A) Masal B) Fabl C) Efsane D) Manzume E) Mesnevi
“Mahalle kahvesi!” Osmanlılar bilir ne demek?
Tasavvur etme sakın “Görmedim nedir?” diyecek.
Dilenci şekline girmiş bu sinsi cânîler,
Bu, gündüzün bile yol vermeyen, harâmîler,
Adımda bir, dikilir, azminin, gelir, önüne…
Zavallı yolcunun artık kıyar bütün gününe!
Evet, dilenci sanır seyr eden kıyâfetini;
Fakat bir onluğa âgûş açan sefâletini,
Görüp de rikkate şâyân, biraz sokulsa, hemen,
Vurur şikârını tâ kalbinin samîminden!
Mahalle kahvesi hâlâ niçin kapanmamalı?
Kapansın elverir artık bu perde pek kanlı!
Hayır, bu perde, bu Şark’ın bakılmayan yarası;
Bu, çehresindeki levsiyle yurda yüz karası;
19.Yukarıda verilen metin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir manzumeden alınmıştır.
B) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
C) Gözlemeler dile getirilmiştir.
D) Şair anlatımına kişisellik katmıştır.
E) Sanatlı, ağır bir söyleyişi vardır.
Dünyaya geldiğim anda
Yürüdüm aynı zamanda
İki kapılı bir handa
Gidiyorum gündüz gece
20.Bu dörtlükte anlamı kuvvetlendirmek için altı çizili bölümde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?
A) Telmih B) Tevriye C) Mecaz-ı Mürsel D) Benzetme E) İstiare
Dildeki anlamlı en küçük birimlere dil göstergesi denir. Sadece sözcükler değil, fiil çekim ekleri ve çoğul ekleri de dil göstergeleri arasında yer alır. Gerçeklik ifade edilirken bu dil göstergeleri … anlamlar kazanır ve böylelikle … ortaya çıkar.
21. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) yan-tema B) değişik-ileti C) mecaz-yapı
D) soyut-konu E) farklı-şiir dili
Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada aşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma hastalığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.
22.Bu şiirin, aşağıdaki gerçekliklerin hangisinde hareketle yazıldığı söylenebilir?
A) Şairin alışkanlıkları
B) Havaların şair üzerindeki etkisi
C) Şairin geçim sıkıntısı çekmesi
D) Yaşamın, şaire yüklediği sorumluluklar
E) Şairin insanlarla iyi iletişim kuramaması
Bu akım 1950’li yıllarda Garip akımına tepki olarak doğmakla birlikte şiirde biçimci özgürlüğü devam ettirmişlerdir. Öncüleri arasında İlhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Süreya, Sezai Karakoç, Ece Ayhan gibi sanatçılar yer alır. Bu akımın sanatçıları, basit söyleyişi şiir olarak görmemişler, şiiri anlamdan uzaklaştırmışlar ve söz sanatlarından yararlanarak şiiri yoruma açık hâle getirmişlerdir. Konuşma diline sırt çevirmişler ve halkın beğenilerini dikkate almamışlardır. Gerçeküstücülüğün etkisiyle soyutlamalara gitmişlerdir.
23.Yukarıda sözü edilen şiir geleneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan şiir geleneği B) Maviciler C) İkinci Yeniciler
D) Yedi Meşaleciler E) Beş Hececiler
1928’de Yaşar Nabi Nayır, Sabri Esat Siyavuşgil, Muammer Lütfi, Kenan Hulusi, Vasfi Mahir, Cevdet Kudret, Ziya Osman Saba gibi şair ve hikayeci yedi gencin bir kitap çıkararak başlattıkları bir harekettir. Bu sanatçılar, Beş Hececilerin gerçeklik ve içtenlikten uzak şiir anlayışlarına tepki göstermişlerdir. Türk edebiyatının öze dönme vaktinin geldiğini iddia etmişler, şiirde asıl eksikliğin “canlılık, samimiyet ve yenilik” olduğunu ileri sürmüşlerdir. Fakat bu sanatçılar düşüncelerini eserlerine yansıtamamışlardır.
24.Yukarıda sözü edilen şiir geleneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Garipçiler B) İkinci Yeniler C) Servet-i Fünuncular
D) Yedi Meşaleciler E) Millî Edebiyatçılar
Yaşamaz ölümü göze almayan,
Zafer, göz yummadan koşana gider,
Bayrağa kanının alı çalmayan,
Gözyaşı boşuna boşuna gider.
25.Dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) abab B) abba C) aaaa D) aaxa E) aaab
26. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif vardır?
A) Yanıp tutuşmadan aylarca yummadım gözümü,
Nücuma sor ki, bu kirpikler uyku görmüş mü?
B) Baygın bir ihtizaz ile bi-huş akar dere,
Sahillerinde çocuklar uzanmış çemenlere
C) Yenice sevdaya salmış başını
El yanında yakar gider kaşını
D) Başında şakladıkça atlıların kırbacı,
Anla ki her gün sana hız veriyor bir acı!
E) Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık,
Yalnız arabacının dudağında bir ıslık.
CEVAP ANAHTARI
| 1. | B | 14 | E |
| 2. | E | 15. | C |
| 3. | C | 16 | C |
| 4. | D | 17. | A |
| 5. | A | 18 | D |
| 6. | B | 19. | E |
| 7. | A | 20. | B |
| 8. | E | 21. | E |
| 9. | C | 22 | B |
| 10 | D | 23 | C |
| 11 | D | 24 | D |
| 12 | A | 25 | A |
| 13 | B | 26 | C |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
