Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
BİRİNCİ KISIM
Belediye Vergileri
BİRİNCİ BÖLÜM
Meslek Vergisi
Madde 1 – 11 – (Mülga: 18/5/1987 – 3365/1 md.)
İKİNCİ BÖLÜM
İlan ve Reklam Vergisi
Konu:
Madde 12 – Belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü İlan ve reklam,
İlan ve Reklam Vergisine tabidir.
Mükellef ve sorumlu:
Madde 13 – İlan ve Reklam Vergisinin mükellefi, yurt dışından gönderilen ilan ve
reklamlar dahil olmak üzere, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya
tüzelkişilerdir.
İlan ve reklam işlerini mutat meslek olarak ifa edenler, başkaları adına yaptıkları ilan ve
reklamlara ait vergileri mükellefler adına ilgili belediyeye yatırmaktan sorumludurlar.
İstisna ve muaflıklar:
Madde 14 – Aşağıda sayılan ilan ve reklamlardan vergi alınmaz.
1. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından yayınlanan ve yapılan ilan ve reklamlar,
2. Her türlü gazete, dergi ve kitaplarda yapılan ilan ve reklamlar,
3. Gerçek kişilerin ikametgahlarının iç veya dış kapılarına konan ve kimliklerini gösteren
levhalar,
4. İşletmelerin iştigal veya imal konusu maddelerinin ambalajları üzerinde bulunan ve
kendi işlerine ait ilan ve reklamları ile ambalaj muhtevasından olan prospektüs ve tarifnameler,
5256
5. Gerçek veya tüzel kişilere ait işyerlerinin içine veya dışına asılan iş sahibinin kimliği
ile işin mahiyetini gösteren ve alanı 1/2 metrekareyi aşmayan ışıksız levhalar, (Alanı 1/2
metrekareyi aşan levhalar, aşan kısım üzerinden vergiye tabidir.)
6. Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idarelerinin, belediyelerin, köylerin ve
bunların kuracakları birliklerin ve Posta – Telgraf – Telefon ve T.C. Devlet Demiryolları
İşletmelerinin yapacakları her türlü ilan ve reklamlar,
7. Siyasi Partiler Kanununa göre, siyasi partilerin siyasi faaliyet sınırları içinde
yapacakları ilan ve reklamlar,
8. Altıncı bentte yazılı idarelerle, kooperatifler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşları tarafından ülke ürünlerinin ve turizminin reklamını yapmak ve herhangi bir ticari ve
sınai kuruluşa ait olmamak üzere hazırlanan her türlü levha ve afişlerle, aynı kuruluşlar tarafından
Türkiye’deki ticaret, sanayi, tarım ve mesleki müesseselerinin isim ve ticaret unvanları ile ad ve
adreslerini ihtiva etmek üzere yayınlanacak kitap, broşür, katalog ve dergiler,
9. Umumi mahallere reklam amacı ile konulacak sıra, bank ve benzeri gereçler üzerindeki
ilan ve reklamlar,
10. Sinema ve tiyatroların kendi programlarına ilişkin olarak gösterinin yapıldığı binanın
içinde ve dış yüzünde yaptıkları ilan ve reklamlar.
Tarife ve nispet: (1)
Madde 15 – İlan ve Reklam Vergisi aşağıdaki tarifeye göre alınır.
(Değişik Tarife: 30/12/2004-5281/16 md.) Verginin Tutarı (YTL)
En az En çok
1. Dükkân, ticarî ve sınaî müessese ve serbest meslek erbabınca
çeşitli yerlere asılan ve takılan her çeşit levha, yazı ve resim gibi
tüm sabit ilân ve reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak: 20 100
2. Motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilân ve
reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak: 8 40
3. Cadde, sokak ve yaya kaldırımları üzerine gerilen, binaların
cephe ve yanlarına asılan bez veya sair maddeler vasıtasıyla yapılan
geçici mahiyetteki ilân ve reklamların metrekaresinden haftalık olarak: 2 10
4. Işıklı veya projeksiyonlu ilân ve reklamlardan her metrekare için
yıllık olarak: 30 150
5. İlân ve reklam amacıyla dağıtılan broşür, katalog, duvar ve
cep takvimleri, biblolar veya benzerlerinin her biri için: 0,01 0,25
6. Mahiyeti ne olursa olsun yapıştırılacak çeşitli afişler ve
benzerlerinin beherinin metrekaresinden: 0,02 0,50
–––––––––––––––––––
(1) Bu maddede yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri ile ilgili olarak, 18/2/2014 tarihli ve
28917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10/2/2014 tarihli ve 2014/5896 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı Eki Karara bakınız.
5257
Vergi tarifesinin uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Metrekare üzerinden yapılan hesaplamalarda, yarım metrekareye kadar olan kesirler
yarım metrekareye, yarım metrekareyi aşanlar ise tam metrekareye tamamlanır.
b) Herhangibir yüzeye yazılmak, takılmak veya çizilmek suretiyle yapılan ilan ve
reklamlarda yazı ve resimlerin kapladığı alanın yüzölçümü esas alınır.
c) Çok cepheli ilan ve reklamlarda metrekare hesabı her cephe için ayrı ayrı nazara alınır,
d) Vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 üncü bentlerinde belirtilen ilan ve reklamların süresi 6 aydan;
3 üncü bendinde belirtilen ilan ve reklamın süresi 1 haftadan az olursa vergi miktarının yarısı
alınır. 6 ayı geçen süreler 1 yıl, hafta kesirleri de tam hafta sayılır.
e) Vergi tarifesinin 5 ve 6 ncı bentlerinde yer alan ve çok nüsha olarak basılan ilan ve
reklamlar üzerinde basımevinin ticari unvanı, adresi ve kaç nüsha olarak basıldığı ayrıca belirtilir.
Verginin tarhı ve ödenmesi:
Madde 16 – Vergiye tabi ilan ve reklamlarda, ilan ve reklam işinin mükellefçe yapılması
halinde ilan veya reklam işinin yapılmasından önce mükellef tarafından, ilan ve reklam işinin bu
işi mutad meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ilan ve reklam işini yapanlarca
ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar verilecek beyanname
üzerine, tarh ve tahakkuk ettirilir. Beyannameler vergi tarifesinin 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı bentlerinde
yazılı ilan ve reklamlarda bunların yayınlandığı, dağıtıldığı veya teşhir edildiği mahallin
belediyesine verilir,
İlan ve Reklam Vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Şu kadar ki belediye
meclisleri vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 üncü bentlerinde yazılı yıllık ilan ve reklamlara ait vergileri,
yılı içinde, iki eşit taksitte almaya yetkilidirler.
İlan ve Reklam Vergisinin ödendiğinin belgelendirilmesi yönünden ilgili belediyeler
gerekli usulleri ihdas edebilirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eğlence Vergisi
Konu:
Madde 17 – Bu Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir
alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri Eğlence Vergisine tabidir.
Mükellef:
Madde 18 – Verginin mükellefi, eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzelkişilerdir.
İstisna ve muaflıklar:
Madde 19 – Aşağıda belirtilen eğlence faaliyetlerinden bu vergi alınmaz:
1. Ulusal bayramlar veya tarihi özellik taşıyan günler nedeniyle genel ve katma bütçeli
idareler ile il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların kurdukları birlikleri tarafından
düzenlenen ve kazanç amacı gütmeyen tören, şenlik, müsabaka ve gösterilerle balo, temsil ve
benzeri faaliyetler,
2. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından
kültürel, sosyal, turistik ve ekonomik amaçlarla düzenlenen kongre, konferans, fuar, festival,
şenlik, sergi ve benzeri faaliyetler ile tertip edilen eğlenceler ve konserler.
3. Eğitim ve öğretim kuruluşları ile okul dernekleri, kamu yararına çalışan dernekler,
orduevleri, askeri gazinolar ve askeri dinlenme tesislerinde tertiplenen eğlenceler.
4.(Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından düzenlenen
müşterek bahis oynanması.
5. (Ek : 3/10/1984 – 3048/1 md.) Bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve
ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerler.
5258
Matrah:
Madde 20 – 1. Biletle girilen yerlerde, Eğlence Vergisi hariç olmak üzere bilet bedeli
olarak sağlanan gayri safi hasılat (bilet bedeli dışında bağış veya başka adlar altında alınan paralar
dahil).
2. (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Müşterek bahislerde, iştirakçilerden tahsil edilen
tutardan Katma Değer Vergisi düşüldükten sonra kalan tutar.
3. (Değişik: 3/10/1984 – 3048/2 md.) Biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon,
gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi
eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için bu Kanunun 96 ncı maddesine göre
tespit edilen miktardır.(1)
Nispet ve miktar: (6)
Madde 21 – Eğlence Vergisi aşağıdaki nispet ve miktarlarda alınır.
Verginin
Nispeti
%
I – Biletle Girilen Yerlerde :
1.Yerli film göstermelerinden(1) (2) 20 (10)
2.Yabancı film göstermelerinden(1) (2) 50 (10)
3.Tiyatro, opera, operet, bale, karagöz, kukla ve ortaoyunundan(3) 5 (0)
4.Spor müsabakaları, at yarışları ve konserlerden 10
5.Sirkler, lunaparklar, çalgılı bahçeler ve benzerlerinden 20
II – (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Müşterek Bahislerde: 5
III – (Değişik: 30/12/2004-5281/17 md.) Biletle girilmesi zorunlu
olmayan eğlence yerlerinden (Günlük, YTL) 5 100
(Ek ikinci fıkra: 21/2/2001 – 4629/6 md.;Değişik: 3/3/2004 – 5101/2 md.) (I) numaralı
bendin (1) ve (2) numaralı alt bentleri ile yerli ve yabancı film gösterimlerine ilişkin belirlenen
vergi bu Kanunun 22 nci maddesinin (1) numaralı bendinde öngörüldüğü şekilde hesaplanarak
biletler kullanılmadan önce mahallin mal müdürlüğüne veya muhasebe müdürlüğüne emaneten
yatırılır. Ödemenin yapıldığına dair banka dekontunun ibrazı üzerine belediye tarafından biletlere
özel damga konulur. Ödeme yapmayanlar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bahsi geçen yerlerde toplanan meblağın % 75’i
Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez Saymanlık hesabına, % 25’i ilgili belediyeye tahsilini takip
eden ayın onbeşinci günü akşamına kadar aktarılır. (Ek cümle: 30/12/2004-5281/17 md.) Maliye
Bakanlığı yukarıdaki şartlara bağlı kalmaksızın, biletle girilen yerlere ilişkin eğlence vergisinin
hesaplanması ve ödenmesine dair işlemlerin ödeme kaydedici cihaz kullanılarak veya elektronik
belge düzenlenmek suretiyle yapılmasına ait usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.(4)(5)(7)
(Dikkat: Bu sayfada yer alan dipnotlar için 5258-1 numaralı sayfaya bakınız.)
5258-1
(1) 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Belediye
Meclislerince takdir edilecek miktardır.” ibaresi, “bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit
edilen miktardır.” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) Bu altbentlere Kanunla getirilmiş olan miktar aynen bırakılmış; 9/12/1997 tarih ve 97/10349
sayılı Kararname ile 16/12/1997 tarihinden geçerli olarak tesbit edilen miktarlar ise, metne
parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce Kararname ile yapılan değişiklik için
Bu Kanunun sonundaki “KARARNAMELER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ”ne
bakınız.
(3) 20/12/2000 tarih ve 4611 sayılı 2001 yılı Mali Yılı Bütçe Kanununun 67 nci maddesi
aşağıdaki hükmü getirmiştir. “(1) ve (2) numaralı alt bentleri uyarınca yerli ve yabancı film
gösterimlerinden tahsil olunan vergi gelirlerinin % 75’i bu Kanunun yayımını izleyen ay
başından itibaren 3257 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre oluşturulan “Sinema ve
Müzik Sanatını Destekleme Fonu” payı olarak ayrılır. Söz konusu tutarlar tahsilini takip eden
ayın onbeşinci günü akşamına kadar ilgili belediyeler tarafından adı geçen Fonun T.C. Ziraat
Bankası Merkez Şubesi nezdindeki hesabına yatırılır. Süresinde yatırılmayan fon paylarının
tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri
uygulanır.”
(4) Bu alt bentte Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış; 7/1/1991 tarih ve 91/1365
sayılı Kararname ile 1/1/1991 tarihinden geçerli olarak tesbit edilen miktarlar ise metne
parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce Kararname ile yapılan değişiklik için
bu Kanunun sonundaki “KARARNAMELER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ”ne
bakınız,
(5) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ her ayın
onbeşinci günü akşamına kadar“ ibaresi, “ biletler kullanılmadan önce“ olarak değiştirilmiş
ve metne işlenmiştir.
(6) Bu maddede yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri ile ilgili olarak, 18/2/2014 tarihli ve
28917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10/2/2014 tarihli ve 2014/5896 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı Eki Karara bakınız.
(7) 18/1/2019 tarihli ve 7162 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkraya “ödeme kaydedici
cihaz kullanılarak” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya elektronik belge düzenlenmek
suretiyle” ibaresi eklenmiştir.
5259
Verginin ödenmesi:
Madde 22 – 1. Vergi biletle girilen yerlerde bilet bedellerine eklenmek
suretiyle hesaplanır ve belediye tarafından özel damga konulması sırasında ödenir. Bu
suretle alınan biletlerin kullanılmadan iadesi halinde peşin olarak ödenen vergi geri
verilir.
Genel ve Katma Bütçeli idarelerle İl Özel İdareleri ve köyler tarafından yürütülen spor
müsabakaları, at yarışları ve benzeri faaliyetlerde bilet bedeli ile birlikte alınan vergi takip eden
20 gün içinde ilgili belediyeye ödenir.
2. Müşterek bahislerde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar
ilgili belediyeye bir beyanname ile bildirilir ve aynı sürede ödenir.
3. Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden
ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Akaryakıt Tüketim Vergisi
Madde 23 – 28 – (Mülga: 7/11/1984 – 3074/8 md.)
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Vergiler
1. Haberleşme vergisi:
Konu:
Madde 29 – (Değişik: 4/12/1985 – 3239/119 md.)
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde Posta Telgraf Telefon işletmesi tarafından
tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretleri (tesis, devir ve nakil ücretleri hariç)
Haberleşme Vergisine tabidir.
Mükellef:
Madde 30 – Haberleşme Vergisinin mükellefi, telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerini
tahsil eden Posta Telgraf Telefon İdaresidir.
Matrah:
Madde 31 – Haberleşme Vergisinin matrahı, tesis, devir ve nakil ücretleri hariç olmak
üzere tahsil edilen ücrettir. Matraha gider vergileri dahil edilmez.
Nispet:
Madde 32 – (Değişik birinci cümle: 12/1/1989 – 3517/5 md.) Haberleşme vergisinin
nispeti yüzde 1’dir. Ancak genel ve katma bütçeli kurumlarla il özel idare ve belediyelere ve
bunların kurdukları birliklere ait teleks, faksimili ve data ücretinden vergi alınmaz.
Beyan ve ödeme:
Madde 33 – Bir ay içinde tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerine isabet
eden Haberleşme Vergisi, ilgili belediyeye tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar bir beyanname
ile bildirilir ve aynı süre içinde tediye edilir.
Beyannamelerin şekil ve muhtevası Çevre ve Şehircilik ve Maliye Bakanlıklarınca tayin
ve tespit olunur.(1)
2. Elektrik ve havagazı tüketim vergisi:
Konu:
Madde 34 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi,
Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir.
Mükellef ve sorumlu:
Madde 35 – Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini
ödemekle mükelleftirler.
___________
(1) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri”
ibaresi “Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5260
(Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik
Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış
bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar.
Organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri
tüzel kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.
İstisnalar:
Madde 36 – Aşağıdaki yazılı yerlerde ve şekillerde tüketilen elektrik ve havagazı
vergiden müstesnadır.
1. Kazanç amacı gütmemek şartıyla işletilen; hastane, dispanser, klinik, sağlık ocağı ve
merkezleri, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkez ve kurumları, doğum ve çocuk bakımevleri,
kreşler, sanatoryum, Prevantoryum gibi sağlık kuruluşları ile düşkünler evi, yetimhaneler, Çocuk
Esirgeme Kurumu ve korunmaya muhtaç çocukları koruma birliklerine ait çocuk yurtları ve
bunlara bağlı işyerleri gibi sosyal yardım kuruluşlarında,
2. Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan cami, mescit, kilise ve havra
gibi ibadethanelerde,
3. Milletlerarası panayır, sergi ve fuarlarda, bunların giriş yerlerinde, mal teşhir edilen ve
satılan pavyonlarda,
4. Doğrudan doğruya elektrik ve havagazı üreten dağıtım ve istihsal müesseselerinde.
Matrah:
Madde 37 – (Değişik : 9/7/2008-5784/15 md.)
Verginin matrahı; elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin
bedelleri hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedeli ile havagazının satış bedelidir. Matraha
vergi, fon ve paylar dahil edilmez.
Nispet:
Madde 38 – Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi aşağıda gösterilen nispetlerde alınır.
a) İmal ve istihsal, taşıma, yükleme boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon
müraselesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 1,
b) (a) bendi dışında kalan maksatlar için tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde
5,
c) Havagazının satış bedelinden yüzde 5.
Beyan ve ödeme: (1)
Madde 39 – Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil
ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takibeden ayın 20 nci günü akşamına kadar belediyeye bir
beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar. Elektrik ve havagazı
işleri bütçesi içinde yer alan belediyeler bu hükümden müstesnadır.
3.Yangın sigortası vergisi:
Konu:
Madde 40 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar
için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler; Yangın Sigortası Vergisine tabidir.
Mükellef:
Madde 41 – Yangın Sigortası Vergisini, sigorta şirketleri ödemekle mükelleftir.
Matrah:
Madde 42 – Yangın Sigortası Vergisinin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri
dolayısıyla alınan primlerin tutarıdır.
–––––––––––––
(1) 9/7/2008 tarihli ve 5784 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle; bu maddenin birinci cümlesinde yer alan
“Elektrik ve havagazını” ibaresi “Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını” şeklinde değiştirilmiş
ve metne işlenmiştir.
5261
Sigorta şirketleri vergilendirme dönemi içinde iptal edilen yangın sigorta muamelelerine ait primleri,
iptalin vukubulduğu döneme ait matrahtan indirilebilirler.
Nispet:
Madde 43 – Yangın Sigortası Vergisinin nispeti yüzde 10’dur.
Beyan ve ödeme:
Madde 44 – Mükellefler bir ay içindeki vergiye tabi muamelelerini ertesi ayın 20 nci günü akşamına
kadar bağlı bulundukları belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve hesaplanan vergiyi aynı sürede ödemeye
mecburdurlar. Beyannamelerin şekil ve muhtevası Maliye ve Ticaret bakanlıklarının görüşü alınarak Çevre ve
Şehircilik Bakanlığınca tayin ve tespit olunur.(3)
4. Çevre temizlik vergisi: (1)
Mükerrer Madde 44 – (Değişik:25/12/2003 – 5035/41 md.)
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden
yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir.
Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların kuracakları birlikler,
darülaceze ve benzeri kuruluşlar ve üniversiteler tarafından münhasıran hizmetlerinde kullanılan binalar,
Kızılay Genel Merkezi ile şubeleri ve kampları, Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait öğrenci yurtları, korumalı
işyerleri ile umuma açık ibadet yerleri, karşılıklı olmak şartıyla elçilik ve konsolosluk hizmetlerinde
kullanılanlarla elçilerin ikametine mahsus olan binalar, milletlerarası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleri
tarafından kullanılan binalar ile bunların müştemilatı vergiye tâbi değildir. (2)
Verginin mükellefi, binaları kullananlardır. Mükellefiyet binanın kullanımı ile başlar.
(Değişik dördüncü fıkra: 30/12/2004-5281/18 md.) Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim
miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehirlerde 15 YKr, diğer yerlerde 12 YKr olarak
hesaplanır.
(Değişik beşinci fıkra: 30/12/2004-5281/18 md.) İşyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait
Çevre Temizlik Vergisi, aşağıdaki tarifeye göre alınır ve büyükşehirlerde % 25 artırımlı uygulanır.
Yıllık Vergi Tutarı (YTL)
Bina Grupları 1. Derece 2. Derece 3. Derece 4. Derece 5. Derece
1. Grup 1.400 1.120 840 700 560
2. Grup 850 670 500 420 340
3. Grup 560 450 340 280 225
4. Grup 280 225 170 140 115
5. Grup 170 140 100 85 70
6. Grup 85 70 50 40 30
7. Grup 30 25 18 15 12
Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan ancak, su ihtiyacını belediyece tesis edilmiş su
şebekesi haricinden karşılayan konutlara ilişkin çevre temizlik vergisi, yukarıdaki tarifenin yedinci grubunun
belediye meclisince belirlenecek derecesi üzerinden hesaplanır.
Su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisi, su faturasında ayrıca
gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılır. Bu suretle tahakkuk eden vergi, su tüketim bedeli ile birlikte
belediyelerce tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyük şehir
belediye sınırları ve mücavir alanlardaki çevre temizlik vergisi ise 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı Kanun
hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilir.
––––––––––––––
(1) Bu maddenin 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak; 27/12/2019 tarihli ve 30991
(2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi
Başkanlığı) Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 52) ‘ne bakınız.
(2) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “öğrenci yurtları”
ibaresinden sonra gelmek üzere “, korumalı işyerleri” ibaresi eklenmiştir.
(3) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi
“Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5262
İş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, belediyelerce binaların
tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş
sayılır. Tahakkuk eden vergi, bir defaya mahsus olmak üzere, belediyelerin ilan mahallerinde bir ay süreyle
topluca ilan edilir. İş yeri ve diğer şekilde kullanılan binalarla ilgili olarak tahakkuk eden bu vergi, her yıl,
emlak vergisinin taksit sürelerinde ödenir.
Su ve kanalizasyon idareleri büyük şehir dahilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin belediye
ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu
verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden
ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder. Tahsil
edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve
işletmelerinde kullanılmak üzere büyük şehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü
akşamına kadar aktarır. Büyük şehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil
edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyük şehir belediyelerine aktarılır.
Tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye
yatırmayan idarelerden, bu tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir.
Bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarlar, her yıl yeniden değerleme oranında
artırılır. Bu tutarların belirlenmesinde, vergi tutarlarının yüzde beşini aşmayan kesirleri dikkate alınmaz.
Cumhurbaşkanı; beşinci fıkradaki tarifede yer alan bina gruplarını belirlemeye ve bu maddenin
dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarları yöreler, belediyelerin nüfusları ve bina grupları itibarıyla
ayrı ayrı dörtte birine kadar indirmeye veya yarısına kadar artırmaya yetkilidir. (1)
Belediye meclisleri, bulundukları mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini de
dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespit etmeye yetkilidir.
Maliye Bakanlığı, mükellefiyetle ilgili olarak bildirim verdirmeye ve buna ilişkin usulleri
belirlemeye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının da görüşünü alarak bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve
esasları belirlemeye yetkilidir.(2)
İKİNCİ KISIM
Belediye Harçları
BİRİNCİ BÖLÜM
Temizleme ve Aydınlatma Harcı
Madde 45 – 51 – (Mülga: 4/12/1985 – 3239/142 md.)
İKİNCİ BÖLÜM
İşgal Harcı
Konu:
Madde 52 – Belediye sınırları içinde bulunan aşağıdaki yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya
sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi, İşgal Harcına
tabidir:
1. Pazar veya panayır kurulan yerlerin, meydanların, mezat yerlerinin her türlü mal ve hayvan satıcıları
tarafından işgali,
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu”
ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi
“Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5262-1
2. Yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için
işgali,
3. Motorlu kara taşıtlarının park etmeleri için il trafik komisyonlarının olumlu görüşü alınarak
belediyelerce şehir merkezlerinde tesis edilen ve işletilen mahallerin çalışma saatleri içinde, taşıtlar tarafından
işgali (Bisiklet ve motosikletler hariç)
Yukarıda sayılan yerlerin izinsiz işgalleri mükellefiyeti kaldırmaz.
(Ek fıkra: 3/3/2004 – 5101/3 md.) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan
eser, icra ve yapımların tespit edildiği kitap, kaset, CD, VCD ve DVD gibi taşıyıcı materyallerin birinci
fıkrada bahsi geçen yerlerde satışına izin verilmez.
Mükellef:
Madde 53 – İşgal Harcını, işgali harca tabi yerleri 52 nci maddede yazılı maksatlarla işgal edenler
ödemekle mükelleftir.
İstisnalar:
Madde 54 – Aşağıda gösterilen kara taşıtlarının işgalleri İşgal Harcından müstesnadır.
1. Genel ve katma bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediye ve köylerin ve bunların teşkil ettikleri
birliklerin kara taşıtlarının işgalleri,
2. İlgili mevzuata uygun olarak kara ticari taşıtlarının beklemelerine tahsis edilen yerlerin bu
taşıtlarca işgalleri.
Matrah:
Madde 55 – İşgal Harcının matrahı 52 nci maddenin 1 ve 2 nci bentlerinde yazılı işgallerde işgal
edilen yerlerin metrekare olarak alanı veya hayvan adedi, 3 üncü bendinde yazılı işgallerde taşıt adedidir.
Harcın tarifesi: (1)
Madde 56 – İşgal harcı aşağıda gösterilen hadler içinde düzenlenecek tarifeye göre alınır.
(Değişik Tarife: 30/12/2004-5281/19 md.)
Harcın Tutarı (YTL)
En az En çok
1. 52 nci maddenin (1) ve (2) numaralı bentlerinde yazılı işgallerde beher
metrekare için günde:
0,5 2,5
2. 52 nci maddenin (1) numaralı bendinde yazılı hayvan satıcılarının
işgallerinde;
a) Satışı yapılan küçükbaş hayvan başına:
b) Satışı yapılan büyükbaş hayvan başına:
0,5 2,5
1 5
3. 52 nci maddenin (3) numaralı bendinde yazılı işgallerde;
a) Her taşıttan beher saat için:
b) Parkmetre çalıştırılan yerlerde beher saat için:
0,25 1,25
0,5 2,5
Tarifenin (1) numaralı bendindeki harçların hesabında metrekare kesirleri tam sayılır ve tam günü
aşan işgallerde altı saatten az süreler atılır, fazlası tam gün sayılır.
–––––––––––––––––––
(1) Bu maddede yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri ile ilgili olarak, 18/2/2014 tarihli ve 28917 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 10/2/2014 tarihli ve 2014/5896 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karara
bakınız.
5262-2
Harcın ödenmesi:
Madde 57 – İşgal harcı belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz
karşılığında tahsil edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı
Konu: (1)
Madde 58 – Ulusal bayram günlerinde çalışmaları belediyelerce izne bağlı işyerlerine
ruhsat verilmesi, Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcına tabidir.
Mükellef:
Madde 59 –Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefi kendisine çalışma
ruhsatı verilen gerçek veya tüzelkişidir.
Harcın tarifesi: (2)
Madde 60 – (Değişik: 30/12/2004-5281/20 md.)
Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, işin mahiyetine göre yılda 20 TL’den az, 800
TL’den çok olmamak üzere bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit edilir.(3)
Mükellefiyet dönemi ve harcın ödenmesi:
Madde 61 – Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefiyet dönemi, çalışma
izninin kullanılacağı takvim yılıdır. Yıl içinde mükellefiyete girilmesi veya işin terk edilmesi
hallerinde mükellefiyet, çalışılan süreye inhisar eder. Mükellefiyete girilen veya mükellefiyetten
çıkılan ay kesirleri tam ay sayılır.
Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, makbuz karşılığında peşin olarak alınır. Harcı
ödenmemiş ruhsatlar geçerli değildir.
Adi ortaklıklarda harcın muhatabı:
Madde 62 – Adi Ortaklıklarda harç, ortaklık adına ortaklardan birinden alınır.
Ortaklardan herbiri harcın ödenmesinden müteselsilen sorumludur.
–––––––––––––––––––
(1) 18/6/2017 tarihli ve 7033 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Hafta
tatili ve ulusal” ibaresi “Ulusal” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) Bu maddede yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri ile ilgili olarak, 18/2/2014 tarihli ve
28917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10/2/2014 tarihli ve 2014/5896 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı Eki Karara bakınız.
(3) 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “20 YTL’den
az; 800 YTL’den çok olmamak üzere belediye meclislerince tespit edilir.” ibaresi “20 TL’den
az, 800 TL’den çok olmamak üzere bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit edilir.” şeklinde
değiştirilmiştir.
5263
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kaynak Suları Harcı
Konu:
Madde 63 – Özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının (işlenmiş sular
dahil) belediyelerce denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara
özel işaret konulması, Kaynak Suları Harcına tabidir.(1)
Mükellef:
Madde 64 – Kaynak Suları Harcını, kaynak sularını özel işaretli kaplara doldurup satanlar
ödemekle mükelleftirler.
Tarife: (2)
Madde 65 – Kaynak suları harcı, aşağıdaki hadler içinde düzenlenecek tarifeye göre
alınır.
(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/21 md.) Harcın Tutarı (YTL)
En az En çok
1 litreye kadar olan şişe ve benzeri kaplardan (kap başına) 0,01 0,03
1 litreden büyük şişe ve benzeri kaplardan (beher litre) 0,005 0,015
Harcın ödenmesi:
Madde 66 – Kaynak Suları Harcı, bu suların satışa arzı için kaplara doldurulmasını
müteakip, kaplar üzerine özel işaret konulması sırasında bu işi yapan belediyeye makbuz karşılığı
peşin olarak ödenir. Başka bir belediye sınırları ve mücavir alanları içinde satışa arz edilen
kaynak sularından ikinci bir kez harç alınmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tellallık Harcı
Konu:
Madde 67 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane,
mezat yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair
yerlerde, gerçek veya tüzelkişiler tarafından her ne surette olursa olsun her çeşit menkul ve
gayrimenkul mal ve mahsüllerin satışı, Tellallık Harcına tabidir.
Mükellef:
Madde 68 – Tellallık Harcını, mal ve mahsullerini satan gerçek veya tüzel kişiler
ödemekle mükelleftirler.
——————————
(1) Bu maddeye; 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, “kaynak
sularının“ ibaresinden sonra gelmek üzere “işlenmiş sular dahil) ibaresi eklenmiş ve metne
işlenmiştir.
(2) Bu maddede düzenlenen harç oranlarıyla ilgili olarak; 7/5/2005 tarihli ve 25808 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 13/4/2005 tarihli ve 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararının Eki Listeye bakınız.
5264
Gerçek veya tüzelkişiler yapacakları satışları, satış yapmadan önce belediye veya mahallindeki
belediye ilgililerine haber vermekle ödevlidirler. Haber verilmediği takdirde harç yüzde 50 fazlasıyla tahsil
olunur.
Matrah:
Madde 69 – Telallık Harcının matrahı, harcın konusuna giren satışların gayri safi tutarıdır. Bu
tutardan hangi ad ile olursa olsun hiçbir indirim yapılmaz.
Nispet:
Madde 70 – Tellallık Harcının nispeti, yüzde 2’dir. 100 Yeni Türk Lirasını aşan satışlarda aşan kısım
için nispet yüzde 1’dir.(1)
Harcın ödenmesi:
Madde 71 – Tellallık Harcı, belediyelerce görevlendirilecek yetkililer tarafından makbuz mukabili
tahsil olunur.
ALTINCI BÖLÜM
Hayvan Kesimi, Muayene ve Denetleme Harcı
Konu:
Madde 72 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde, belediyelerce veya yetkili mercilerce
verilen izne dayanılarak özel kişi ve kuruluşlarca tesis edilenmezbaha ve kanaralarda kesilen hayvanların
kesim öncesi ve sonrası muayenesi veya belediye sınırları ve mücavir alanlar dışında kesilmiş olup da
belediye sınırı içinde satışa arz edilecek etlerin sağlık bakımından muayene ve denetlenmesi, hayvan Kesimi
Muayene ve Denetleme Harcına tabidir.
(Ek fıkra: 4/12/1985 – 3239/120 md.) 2678 sayılı Kanuna göre kurulan resmi ve özel kombinalar bu
harçtan muaftır.
Mükellef:
Madde 73 – Harcı, hayvan veya et sahipleri ödemekle yükümlüdür.
Tarife:
Madde 74 – Harç hayvan başına aşağıdaki tarifeye göre hesaplanır. (2)
(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/23 md.) Harcın Tutarı (YTL)
En az En çok
Hayvanın cinsi:
a) Küçükbaş 1 3
b) Büyükbaş 2,5 7,5
Harcın ödenmesi :
Madde 75 – Harç, makbuz mukabilinde peşin olarak alınır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcı
Konu:
Madde 76 – Ölçü ve tartı alet ve vasıtaları ile ölçeklerin ilgili mevzuat hükümlerine göre
belediyelerce damgalanması, Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcına tabidir. (3)
——————————
(1) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “500.000 lirayı”
ibaresi, “100 Yeni Türk Lirasını” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu maddede düzenlenen harç oranlarıyla ilgili olarak; 7/5/2005 tarihli ve 25808 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 13/4/2005 tarihli ve 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Listeye bakınız.
(3) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanun ve tüzük” ibaresi
“mevzuat” şeklinde değiştirilmiştir.
5265
Harcın tarifesi:
Madde 77 – Bu harç, ölçü ve tartı alet ve vasıtaları ile ölçeklerin belediyelerce
damgalanması karşılığında aşağıdaki tarifeye göre alınır. (1)
(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/24 md.) Harcın Tutarı
(YTL)
En az En çok
a) Tartı ağırlıklarının her birinden 0,5 1,5
b) Uzunluk ölçülerinin her birinden 0,5 1,5
c) Akıcı ve kuru daneli maddelerin hacim ölçeklerinin her birinden 1 3
d) El terazilerinden 2 6
e) Normal masa terazilerinden 3 9
f) Otomatik (ibreli) terazilerden 4 12
g) Elektronik terazilerden 5 15
h) Kantar ve basküllerden 10 30
Harcın ödeme şekli:
Madde 78 – Bu harç damgalama sırasında makbuz karşılığında ödenir.
MÜKERRER YEDİNCİ BÖLÜM
Bina İnşaat Harcı
Konu, vergiyi doğuran olay:
Ek Madde 1 – (Ek: 21/1/1982 – 2589/1 md.)
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller
dahil), inşaat veya tadilat ruhsatının alınmasında Ek Madde 6’da yer alan tarifede gösterilen nispet
ve hadlerde bina inşaat harcına tabidir.
Konut veya işyerlerinin kullanılış tarzlarının dağiştirilmesi (konutun işyerine veya harca
tabi olmayan işyerinin harca tabi işyerine dönüştürülmesi) halinde de bu değişiklik tadilat
sayılarak ek harca tabi tutulur.
İnşaata ruhsatsız başlanması halinde de harç alacağı doğmuş sayılır.
Bu hükümlerin yürürlüğe girmesinden önce inşa edilmiş olan binaların yüzölçümlerine
ilave veya binada tadilat yapılması halinde harç, binanın toplam yüzölçümüne göre tabi olduğu
tarife esas alınarak ve yalnız ilave edilen kısmın yüzölçümü üzerinden hesaplanır.
Bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarihten sonra inşa adilmiş olan binalarda tadil veya
ilaveler yapılması halinde harç, binanın önceki yüzölçümü ile ilave kısmın yüzölçümü toplamı
üzerinden hesaplanır. Ancak, daha önce aynı konut ve işyeri birimleri için ödenmiş bulunan bina
inşaat harcı yeniden hesaplanan harçtan mahsup edilir.
İstisnalar:
Ek Madde 2 – (Ek: 21/1/1982 – 2589/1 md.)
Aşağıdaki bina inşaatları bina inşaat harcından müstesnadır.
a) inşaat giderleri genel ve katma bütçeler ile il özel idareleri ve belediye bütçelerinden
karşılanan her türlü binalar,
b) Hastane, prevantoryum, sanatoryum, dispanser ve benzeri sağlık kuruluşları,
–––––––––––––––––––
(1) Bu maddede düzenlenen harç oranlarıyla ilgili olarak; 7/5/2005 tarihli ve 25808 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 13/4/2005 tarihli ve 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararının Eki Listeye bakınız.
5266
c) (Değişik: 1/6/2007-5679/1 md.) Her türlü fabrika, değirmen, sınai nitelikteki
imalathaneler ve tersaneler, organize sanayi bölgelerinde yapılan her türlü bina inşaatı ile sera ve
benzeri örtü altı tarım yapılan tesisler, ahır, samanlık, kümes, su ürünleri ve hayvan barınağı ile
yemlik gibi yapı ve tesis inşaatı,
d) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen binalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile
Devlet Planlama Teşkilatınca teşviki karara bağlanmış otel, motel ve benzeri turistik tesisler, (1)
e) Kooperatifler eliyle, anasözleşmelerine uygun olarak, yapılan sanayi ve küçük sanat
siteleri ile esnaf çarşıları,
f) Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler, bunların
müştemilatı,
g) Karşılık gözetmeksizin Devlete devrolunmak şartıyla inşa edilen okullar ve öğrenci
yurtları,
h) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle binaları yanan, yıkılan ve
kullanılmaz hale gelen kişiler tarafından, afetin vukubulduğu tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde,
afetin vukubulduğu yerlerde veya kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilen binalar,
i) Yangın, su basması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerden zarar görmesi muhtemel
yerlerdeki binaların sahipleri tarafından, afete maruz kalınacağının yetkili kuruluşlarca tebliğ
tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde, kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilen binalar,
j) Bina inşaat harcı ödemek veya istisnadan yararlanmak suretiyle inşaat ruhsatı alınmış
olupda İmar Kanununun 10 uncu maddesi gereğince, ruhsatları yenilenen binalar.
Yukarıda (h) ve (i) fıkralarında belirtilen hallerde, kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına
göre hak sahiplerine teslim edilmek üzere inşa olunan binalar da bu istisnadan faydalandırılır. Şu
kadar ki bu bentlerde yer alan istisnadan faydalanacak mükellefler, İmar ve İskan Bakanlığından
veya bu Bakanlığın yetkili kıldığı kuruluşlardan afete maruz kaldıklarına dair alacakları bir
belgeyi belediyeye ibraz etmeye mecburdurlar.
Mükellef:
Ek Madde 3 – (Ek: 21/1/1982 – 2589/1 md.)
Bina inşaat harcını inşaat, ilave veya tadilat için inşaat ruhsatı alanlar öder.
İnşaata ruhsatsız başlanılmasından mükellef, inşaat ruhsatı almak mecburiyetinde
olanlardır.
Binanın kullanış tarzının değiştirilmesi halinde mükellef, binanın sahipleridir.
Matrah:
Ek Madde 4 – (Ek: 21/1/1982 – 2589/1 md.)
Bina İnşaat Harcının matrahı, her bir konut veya işyeri biriminin ayrı ayrı inşaat sahasının
yüzölçümleridir.
Konut inşatlarında inşaat alanının tespitinde, sığınak, merdiven sahanlığı, müşterek garaj,
depo, kalorifer ve kapıcı dairesi gibi ortak yerlerden gelen paylar ile kömürlükler hariç tutulur,
özel garaj ve özel depo gibi müştemilat dahil edilir.
İşyeri inşaatlarında, inşaat alanına müştemilat ve ortak yerlerden gelen hisselerin tümü
dahildir.
Matrahın hesaplanmasında metrekare kesirleri atılır.
Harcın ödenmesi ve yeri:
Ek Madde 5 – (Ek: 21/1/1982 – 2589/1 md.)
Bina İnşaat Harcı, inşaat ruhsatının alınmasından önce makbuz karşılığında ilgili
belediyeye ödenir.
İnşaatın kısmen yapılması veya hiç yapılmaması halinde inşaat ruhsatı kısmen veya
tamamen iptal edilirse, daha önce ödenmiş olan harçta gerekli düzeltme ve iadeler yapılır.
––––––––––––––––––––
(1) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kültür ve
Turizm Bakanlığı” ibaresi “Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen binalar, Kültür ve
Turizm Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
5267
Tarife:
Ek Madde 6 – (Ek: 21/1/1982-2589/1 md.)(1)
Bina inşaat harcı aşağıdaki tarifeye göre alınır.
(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/25 md.)
1. Konut İnşaatı: m² başına (YTL)
İnşaat Alanı En az En çok
a) 100 m² ye kadar 0,50 1,5
b) 101-120 m² 1 3
c) 121-150 m² 1,5 4,5
d) 151-200 m² 2 6
e) 200 m2’den yukarı 2,50 7,5
2. İşyeri İnşaatı: m² başına (YTL)
İnşaat alanı En az En çok
a) 25 m² ye kadar 2 6
b) 26-50 m² 3 9
c) 51-100 m² 4 12
d) 100 m2’den yukarı 5 15
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Harçlar
Kayıt ve suret harcı:
Madde 79 – Belediyeler ve belediyelere bağlı müesseselerden istenecek her türlü kayıt
suretleriyle gayrimenkullerle ilgili harita plan ve krokilerin suretleri, Kayıt ve Suret Harcına
tabidir.
Altyapı kazı izni harcı:
Mükerrer Madde 79- (Ek: 15/2/2018-7099/10 md.)
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde umumi hizmet alanlarında yapılacak kazı
işlemleri için belediyece verilecek altyapı kazı izni, altyapı kazı izni harcına tabidir. Bu harcın
mükellefi altyapı kazı izni talebinde bulunanlardır.
Altyapı kazı izni harcının matrahı, öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan
birim fiyatlar olmak üzere Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı veya bunların ilgili
birimlerince yayımlanan birim fiyatlarının, bu idarelerde kazı alanı türü itibarıyla birim fiyatının
olmaması halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlarının, kazı
alanıyla çarpılması sonucu bulunan ve alan tahrip tutarı olarak tanımlanan tutardır. Altyapı kazı
izni harcı, alan tahrip tutarı üzerinden binde 2 oranında alınır. Cumhurbaşkanı belediye grupları
itibarıyla bu oranı yarısına kadar indirmeye, on katına kadar artırmaya yetkilidir. (2)
–––––––––––––––––
(1) Bu maddede düzenlenen harç oranlarıyla ilgili olarak; 7/5/2005 tarihli ve 25808 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 13/4/2005 tarihli ve 2005/8730 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararının Eki Listeye bakınız.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar
Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
5268
Bu madde kapsamında verilecek altyapı kazı izinleri için ilgili belediyeden altyapı kazı
izni belgesi alınır. Altyapı kazı izni başvuruları on beş gün içerisinde sonuçlandırılır. Altyapı kazı
alanı ile kazı sırasında diğer altyapı tesislerine zarar verilmesi halinde bu tesisler kazıyı yapan
tarafından eski haline getirilir. Altyapı kazı alanı, alan tahrip tutarının peşin yatırılması veya alan
tahrip tutarı kadar teminat verilmesi halinde belediyece de kapatılabilir. İzinsiz altyapı kazısı
yapanlara veya altyapı kazı alanını usulüne uygun kapatmayanlara belediye encümenince alan
tahrip tutarının beş katına kadar idari para cezası verilir. İdari para cezası, ilgilisine tebliğ
tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu yerlerin alan tahrip tutarı, varsa teminatı düşülerek
ayrıca tahsil edilir.
İmar ile ilgili harçlar:
Madde 80 – İmar mevzuatı gereğince aşağıda belirtilen harçlar belediyece tahsil olunur.
a) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde İmar Kanununa göre ilk kez yapılan veya
istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemleri “Parselasyon Harcına” (teşvik
belgesini haiz organize sanayi bölgeleri hariç olmak üzere),
b) Verilecek ifraz ve tevhit kararları “İfraz ve Tevhit Harcına”,
c) Proje tasdik işlemleri “Plan ve Proje Tasdik Harcına”,
d) Zemin ve yol kanal açma izni verilmesi, yapım ve yıkım artığı malzeme ile toprak
kazısının taşınması için belediyelerce yer gösterilmesi ve bu yerlerin tesviyesi “Zemin Açma İzni
ve Toprak Hafriyatı Harcına”,
e) (Mülga: 21/1/1982 – 2589/5 md.)
f) Yapı kullanma izni verilmesi işleri “Yapı Kullanma İzni Harcına” tabidir.
(Değişik: 18/5/1987 – 3365/2 md.) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen yapı
ve tesisler, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanun Hükümleri uyarınca yapılan yapı ve tesisler ile belediye ve
mücavir alan sınırları içinde veya dışında inşa edilecek sera ve benzeri örtü altı tarım faaliyetinde
kullanılmak üzere inşa edilen tesisler, ahır, samanlık, kümes ve hayvan barınakları ile yemlik gibi
yapı ve tesisler 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca alınacak ücretler ile Bina İnşaat Harcı
dahil yukarıda sayılan Harçlardan müstesnadır.(1)(2)
Organize Sanayi Bölgeleri ile Sanayi ve Küçük Sanat Sitelerinde yapılan Yapı ve
Tesisler Bina İnşaat Harcı ve Yapı Kullanma İzni Harcından müstesnadır.(3)
——————————
(1) 1/6/2007tarihli ve 5679 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ahır”
ibaresinden önce gelmek üzere “sera ve benzeri örtü altı tarım faaliyetinde kullanılmak üzere
inşa edilen tesisler,” ibaresi ve “Bina İnşaat Harcı” ibaresinden önce gelmek üzere “5302
sayılı İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca alınacak ücretler ile” ibaresi eklenmiş ve metne
işlenmiştir.
(2) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “7269
sayılı” ibaresi “Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen yapı ve tesisler, 7269 sayılı”
şeklinde değiştirilmiştir.
(3) Bu maddenin son fıkrası, 18/5/1987 tarih ve 3365 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler (2)
fıkra halinde düzenlenmiştir.
5268-1
İşyeri açma izni harcı:
Madde 81 – Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması “İşyeri
Açma İzni Harcına” tabidir.
Muayene, ruhsat ve rapor harcı:
Madde 82 – Mevzuat gereğince alınması zorunlu veya isteğe bağlı görülen ve
belediyeler veya onlara bağlı kuruluşlar tarafından düzenlenerek ilgilisine verilecek; muayene ve
sağlıkla veya fenni konularla ilgili tahlillere ilişkin olup bu kanunda ayrıca harca tabi tutulmamış
olan ruhsatlar, rapor ve belgeler “Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcına” tabidir.
Sağlık belgesi harcı:
Madde 83 – Yaptıkları işler ve gördükleri hizmetler dolayısıyla özel mevzuatı
gereğince belediyelerden sağlık belgesi almak mecburiyetinde olan kişilere verilecek bu tür
belgeler ile bunların belli aralıklarla yenilenmeleri “Sağlık Belgesi Harcına” tabidir.
Esnaf muaflığı belgesi harcı :
Mükerrer Madde 83 – (Ek:22/7/1998-4369/79 md.; Mülga: 11/8/1999-4444/14 md.)
Çeşitli harçlara ait tarifeler:
Madde 84 – Bu bölümde yazılı çeşitli harçlar aşağıdaki tarifeye göre alınır.(1)
(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/26 md.) Harcın Tutarı
(YTL)
En az En çok
1. Kayıt ve suret harçları:
a) Her sayfa başına 0,25 0,75
b) Harita plân ve krokilerin beher metrekaresi 4 12
2. İmarla ilgili harçlar (Ticaret ve konut bölgeleri için ayrı ayrı):
a) İlk parselasyon harcı (beher metrekare için) 0,05 0,15
b) İfraz ve tevhid harcı (beher metrekare için) 0,05
0,15
c) Plân ve proje tasdik harcı (beher inşaat metrekaresi için) 0,05
0,15
d) Zemin açma izni ve toprak hafriyatı harcı
da) Toprak (beher metreküp için) 0,15
0,45
db) Kanal (beher metrekare için) 0,50
1,50
e)Yapı kullanma izni harcı (beher inşaat metrekaresi için) 0,05
0,15
3. İşyeri açma izni harcı:
(beher metrekare için işin mahiyetine göre) 0,10 1
Ancak bu miktar hiçbir suretle beşbin metrekareye isabet edecek tutarı aşamaz.
4. Muayene ruhsat ve rapor harcı 5 15
5. Sağlık belgesi harcı 1 3
——————————
(1) Bu maddede yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri ile ilgili olarak, 18/2/2014 tarihli ve
28917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10/2/2014 tarihli ve 2014/5896 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı Eki Karara bakınız.
5269
Çeşitli harçların uygulama esasları ve ödenmesi:
Madde 85 – Bu bölümde yazılı harçlar makbuz karşılığında veya basılı damga vurulmak
suretiyle peşin olarak ödenir.
Harçların uygulanmasına ilişkin esas ve usuller Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca
hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.(1)
ÜÇÜNCÜ KISIM
Harcamalara Katılma Payları
Yol harcamalarına katılma payı:
Madde 86 – (Değişik birinci cümle: 12/11/2012-6360/28 md.) Belediyelerce veya
belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan
yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan
yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı
alınabilir.
a) Yeni yol açılması;
b) Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi;
c) Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline
getirilmesi veya asfalt yapılması,kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya
asfalta çevrilmesi;
d) Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi,
Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen
giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez.
İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller için asıl cepheyi teşkil eden
yoldan düşen pay tam, diğer yollara ait pay ise yarım olarak hesaplanır.
Kanalizasyon harcamalarına katılma payı:
Madde 87 – Belediyelerce ve belediyelere bağlı müesseselerce, aşağıdaki şekilde
kanalizasyon tesisi yapılması halinde, bunlardan faydalanan gayrimenkullerin sahiplerinden,
Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı alınır:
a) Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,
b) Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi.
İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller, hangi yoldaki kanalizasyona
bağlanmış ise, payın hesabında o yola ait kanalizasyon giderleri nazara alınır.
_____________
(1) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri”
ibaresi “Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5270
Su tesisleri harcamalarına katılma payı:
Madde 88 – Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce beldede aşağıdaki şekillerde su
tesisleri yapılması halinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin sahiplerinden, Su Tesisleri
Harcamalarına Katılma Payı alınır:
a) Yeni içmesuyu şebeke tesisleri yapılması,
b) Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.
Birden fazla yol kenarında bulunan gayrimenkullere ait payın hesabında, bunların yalnız suya
bağlandıkları yol üzerindeki uzunlukları esas alınır.
Payların hesaplanması:
Madde 89 – (Değişik: 4/12/1985 – 3239/121 md.)
a) Harcamalara katılma payları, bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan doğruya yapılan
işlerde, bu hizmetler dolayısıyla yapılan giderlerin tamamıdır. Şu kadar ki yapılacak giderler peşin ödendiği
takdirde bu paylar ilgililerden yüzde yirmibeş noksanı ile alınır. Ancak, bu tür hizmet giderleri Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı ile İller Bankası tarafından tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre
hesaplanan tutarları aşamaz.
Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bağış ve yardımlar ve
istimlak bedelleri giderler tutarından indirilir.
Harcamalara katılma payları bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2’sini geçemez.
(Son paragraf iptal: Ana. Mah. nin 28/3/2002 tarih ve E. 2001/5, K. 2002/42 sayılı kararı ile.)
b) Belediyelerin (3030 sayılı kanunun uygulandığı şehirlerde hizmeti veren belediyelerin) görüşü
alınmak suretiyle, Harcamalara Katılma paylarını 1/2’ye (peşin ödemede 1/3’e) kadar indirmeye, pay
çeşitlerine göre farklılaştırma yapmaya, payların ödenecek miktarını birlikte veya pay çeşitlerine göre ayrı
ayrı olmak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca bildirilecek son genel nüfus sayımı sonuçlarını da dikkate
almak suretiyle ve belediyeler itibariyle tespit etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. (1)(2)
Payların tahakkuk şekli:
Madde 90 – Yol Harcamalarına Katılma Payı, bu hizmetin yapıldığı yollardan faydalanan, Su
Tesisleri İle Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payları ise hizmetten faydalanma şekillerine göre ilgili
gayrimenkul sahipleri arasında ve 89 uncu maddeye göre hesaplanan katılma payları toplamının ilgili
gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp tahakkuk ettirilir. Şu
kadar ki, ibadet yerleri hakkında harcamalara katılma payı tahakkuku yapılmaz.
Tahakkuk zamanı:
Madde 91 – Harcamalara katılma paylarının tahakkuku, işler hangi ihale usulü ile yapılmış olursa
olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılır.
(Ek: 4/12/1985 – 3239/122 md.) Ancak, yapılacak yazılı tebliğ ile verilecek süre içinde ilgililerin
harcamalara katılma paylarını peşin ödemeyi kabul etmeleri halinde, bu paylar, kabule ilişkin yazılı başvuru
tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirilir.
Payların ilanı:
Madde 92 – Yukarıdaki maddelerde yazılı esaslar dairesinde hesaplanan paylar, mükelleflerin
soyadları, adları, adresleri ve kendilerine isabet eden pay miktarını gösteren ve mahiyetlerine göre mahalle,
cadde ve sokak itibariyle düzenlenecek tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması
suretiyle ilan olunur.
Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ olunur.
––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu”
ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu bentte yer alan “İçişleri” ibaresi
“Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5271
Tahsil şekli:
Madde 93 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985 – 3239/123 md.) Harcamalara katılma payları
belediyelerce veya bunlara bağlı müesseselerce, 92 nci maddeye göre payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takip
eden yıldan itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde
tahsil olunur. Ancak, yukarıda yazılı ödeme sürelerini, ilgili belediyelerin teklifi üzerine, 5 yıla (peşin
ödemelerde bir yıla) kadar uzatmaya ve buna göre taksit sürelerini tespit etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Cumhurbaşkanınca bu yetkinin kullanılması halinde, uzatılan ödeme süreleri için belediyeler, belediye
meclislerinin kararı üzerine ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri
uyarınca alınan tecil faizi oranını aşmamak üzere faiz alabilirler. (1)
Satış, hibe ve trampa gibi devir hallerinde ferağ sırasında o tarihe kadar ödenmemiş taksitler peşin
olarak tahsil olunur.
Harcamalara katılma payına tabi gayrimenkullerin listesi belediyelerce ilgili tapu dairelerine
bildirilir. Bu gayrimenkullerin satış, hibe ve trampaları halinde tapu dairesi payın tahsilini sağlamak üzere,
belediyeyi haberdar eder ve pay ödenmedikçe intikal işlemi yapılmaz.
Yönetmelikle tespit olunacak hususlar:
Madde 94 – Harcamalara Katılma Paylarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye
Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca düzenlenecek bir yönetmelikte belirtilir.(4)
DÖRDÜNCÜ KISIM
Çeşitli Hükümler
Belediyelerin gruplara ayrılması:
Madde 95 – Belediyeler, nüfusları ile ekonomik ve sosyal gelişme durumlarına göre Hazine ve
Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik
Bakanlığınca beş gruba ayrılır ve Resmi Gazete’de ilan olunur.(5)
Bu şekilde ayrılacak belediye grupları bu kanunun yayımı tarihinden itibaren her üç yılda bir
yukarıdaki usule göre gözden geçirilerek yenilenir.
Vergi ve harç tarifelerinin tespiti: (2)
Madde 96 – A) (Değişik: 24/5/2013-6487/16 md.) Cumhurbaşkanı, bu Kanunda en az ve en çok
miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibarıyla tayin ve tespit eder. (2)
(Ek paragraf: 26/2/2014-6527/5 md.) Ancak, bu Kanunun 15 inci maddesinde, 21 inci
maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde, 56 ncı maddesinde, 60 ıncı maddesinde ve 84 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri, Kanunda belirtilen
en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar
göz önünde tutularak ilgili belediye meclislerinin önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca tespit edilir. Tespit
edilen bu tutarlar, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Bu şekilde hesaplanan miktar ve
tutarların, virgülden sonraki iki hanesi dikkate alınarak uygulanır. Şu kadar ki, bu miktar ve tutarlar ilgili
tarifeler için belirlenen en çok tutarı aşamaz. Bu uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye
Bakanlığı yetkilidir. (2)
B) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 29/12/2011 tarihli ve E.: 2010/62 K.: 2011/175 sayılı Kararı ile.)(3)
––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu”
ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde
değiştirilmiştir.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu maddenin (A) fıkrasının birinci
paragrafında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve ikinci paragrafında yer
alan “, İçişleri Bakanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi
“üzerine Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) Sözkonusu İptal Kararı Resmî Gazete’de yayımlandığı 19/5/2012 tarihinden başlayarak bir yıl sonra
yürürlüğe girmiştir.
(4) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Maliye, Bayındırlık ve
İmar ve İskan Bakanlıklarının görüşü alınarak İçişleri” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü
alınarak Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
(5) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Maliye Bakanlığı ile
Devlet Planlama Teşkilatının görüşü alınarak İçişleri” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığı ile
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik” şeklinde
değiştirilmiştir.
5272
C) (Ek: 4/12/1985 – 3239/124 md.) Cumhurbaşkanı bu Kanunda yer alan maktu vergi ve harçların en
az ve ençok miktarlarını belirleyen hadleri birlikte veya ayrı ayrı yahut her vergi ve harçla ilgili tarifelerde yer
alan en az ve en çok hadleri birlikte veya ayrı ayrı on katına kadar artırmaya ve Kanunda yazılı hadlerden az
ve bu hadlerin on katından çok olmamak üzere yeni hadler tespit etmeye ve 21 inci maddede yazılı Eğlence
Vergisi nispetlerini birlikte veya ayrı ayrı bir katına kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. (1)
Ücrete tabi işler:
Madde 97 – (Değişik: 4/12/1985 – 3239/125 md.)
Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak
ifa edecekleri her türlü hizmet (…) (2)
için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya
yetkilidir. Belediye’ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.
(İkinci fıkra iptal: An. Mah. nin 31/3/1987 tarih ve E: 86/20, K.: 87/9 sayılı kararı ile)
Müze giriş ücretleri ile madenlerden belediyelere pay:
Mükerrer Madde 97 – (Ek: 4/12/1985 – 3239/126 md.)
a) Cumhurbaşkanlığına bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan sınırları içinde gerçek ve
tüzelkişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 5’i belediye payı olarak ayrılır. (3)(4)
Belediye payı olarak ayrılan miktarın, tahsilini takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar müzenin
bulunduğu yer (27.6.1984 gün ve 3030 sayılı Kanunun uygulandığı şehirde Büyük Şehir Belediyelerine)
belediyesine ödenmesi mecburidir.
Büyük Şehir Belediyelerince tahsil edilen payın yüzde 75’i Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca
bildirilecek son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusları oranında ilgili ilçe belediyelerine dağıtılır.(5)
b) (Değişik: 26/5/2004-5177/33 md.) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren
maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer alan paylara ilaveten yıllık
satış tutarının % 0,2’si nispetinde belediye payı ayrılır.
Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili belediyeye
ödenir.
Usul hükümleri:
Madde 98 – Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanuna göre alınacak vergi, harç
ve katılma payları hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun ve bunların ek ve tadilleri hükümleri uygulanır.
Harçlara ilişkin müeyyideler:
Madde 99 – Gerekli harçları tamamen almadan iş gören görevliler, harcın ödenmesinden mükellefler
ile birlikte müteselsilen sorumludurlar.
Diplomatik muafiyetler:
Madde 100 – Yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, konsolos ve maslahatgüzarları (fahri
olanlar hariç) ile yabancı devletin uyruğunda bulunan elçilik ve konsolosluk memurları, bu Kanun
hükümlerinden karşılıklı olmak şartı ile muaftırlar.
——————————
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu”
ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) Bu kısımda yer alan “…. ve belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde yer altı sularından kamu ve özel
kişiler tarafından elde edilen kullanma ve sanayi suları…” şeklindeki ibare Anayasa Mahkemesinin
31/3/1987 tarih ve E.86/20, K. 87/9 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
(3) Bu fıkrada yeralan “müzelerin giriş ücretlerinin “% 40”ı ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun
81 inci maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(4) 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Türkiye Büyük Millet
Meclisine” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde değiştirilmiştir.
(5) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi
“Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5273
Cumhurbaşkanınca belli edilen uluslararası kuruluşlar ile bu kuruluşların yabancı devlet uyruğundaki
memurları ve anlaşmalar gereğince diplomatik muafiyet tanınan personel de bu Kanun hükümlerinden
muaftırlar. (1)
Nüfus miktarı:
Madde 101 – Bu Kanunda sözü edilen nüfus miktarları, son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre
tespit ve ilan edilen nüfusu ifade eder.
Vergi Usul Kanununun uygulanması:
Madde 102 – 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere;
1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Gelir Şube Müdürü olmayan yerlerde Belediye Hesap İşleri Müdürü,
Hesap İşleri Müdürü olmayan yerlerde Muhasebeci, Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisini haizdir.
2. Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük malmemuruna verilmiş görev ve yetkiler, Belediye
Gelirleri Kanunu uygulaması yönünden Belediye Başkanı tarafından kullanılır.
Sosyal amaçlı yardımlar:
Madde 103 – 1. 4109 sayılı Asker Ailelerinden Muhtaç Olanlara Yardım Hakkındaki Kanunun 4
üncü maddesinin (a) bendi ile belediye meclislerine verilmiş bulunan zam yetkisi, yüzde 10 oranında olmak
üzere bu Kanunun yalnız Meslek Vergisine ilişkin madde hükümlerine uygulanır.
2. Eğlence Vergisi hasılatının yüzde 10’u, bulunan yerlerde darülaceze ve benzeri kuruluşlar hissesi
olarak ayrılıp belediyece sözü geçen müesseselere yüzde 10’u da verem savaşına ayrılıp belediye sınırları içinde
Verem Savaş Derneği Teşkilatı varsa yardım olarak bu derneğe verilir.
3. Bu Kanunla sağlanan gelirlerin yüzde 1’i kanunlarla tayin edilen veya belediyelerce tespit edilen
sosyal amaçlı kuruluşlara veya hizmetlere tahsis edilir.
Bu Kanunun mücavir alanlarda uygulanabilmesi:
Madde 104 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985 – 3239/127 md.) Bu Kanunda yer alan Elektrik ve
Havagazı Tüketim Vergisi ile Bina, İnşaat, İşyeri Açma İzni, İmar Mevzuatı Gereğince Alınacak Harçların
mücavir alanlarda uygulanabilmesi için belediye hizmetlerinin bu mahallere götürülmüş olması şarttır.
Bu hükmün uygulanabilmesi için mücavir alanlara götürülmesi gerekli bulunan hizmetlerin kapsam
ve niteliği Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tayin ve tespit edilir.(2)
Kaldırılan hükümler:
Madde 105 – 1. 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile ek ve değişiklikleri hakkındaki kanunlar,
2. 1324 sayılı Damga Resmi Kanunu ile aynı Kanunun ek ve değişikliklerine ilişkin kanunların bu
Kanun kapsamına alınan ilan ve reklamlara ait hükümleri,
3. 3434 sayılı Oyun Alet ve Vasıtalarından Belediyeler ve Köy İdarelerince Alınacak Resim
Hakkında Kanunun belediyelerle ilgili 1 inci maddesi hükmü,
4. 4109 sayılı Asker Ailelerinden Muhtaç Olanlara Yardım Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin
(a) bendi dışındaki hükümleri,
5. 2380 sayılı Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi
Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi,
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici hükümler:
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemlere ilişkin belediye gelirlerinin tarh,
tahakkuk ve tahsilinde 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümleri uygulanır.
——————————
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca”
ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi
“Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir.
5274
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Meslek Vergisinin konusuna
giren bir işle iştigal edenler, vergileme ile ilgili bilgileri ihtiva eden şekil ve muhteviyatı İçişleri
ve Maliye Bakanlıklarınca tesbit ve tayin edilecek bir beyannameyi 1 Eylül 1981 tarihine kadar
ilgili belediyeye vermeye mecburdurlar. Bu beyannameler üzerine 1982 yılında tarh ve tahakkuk
ettirilecek vergiler için tahakkuk fişi esası uygulanır.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği takvim yılında vergi ve harç
tarifelerinde yazılı en az miktarlar uygulanır.
Geçici Madde 4 – (Ek: 18/5/1987 – 3365/3 md.)
1986 takvim yılına ait olup 1987 yılında tarh edilen ve tahakkuk eden meslek vergileri
terkin, tahsil edilmiş bulunanlar red ve iade olunur.
Geçici Madde 5 – (Ek: 25/12/2003 – 5035/42 md.)
31.12.2005 tarihini geçmemek üzere, mükerrer 44 üncü maddede yer alan yetkiler
kullanılıncaya kadar, iş yeri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin tarh
ve tahakkukunda, söz konusu maddenin bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre
çıkarılmış bulunan Bakanlar Kurulu Kararı ile belediyelerce alınmış kararlar uygulanmaya devam
olunur.
Geçici Madde 6 – (Ek: 25/6/2009 – 5917/18 md.)
31/12/2009 tarihine kadar tahakkuk eden elektrik ve havagazı tüketim vergileri için; bu
Kanunun 35 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “ilgili belediyeye” ibaresi “kurumlar
vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine” şeklinde, 39 uncu maddesinde yer alan
“belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar.” ibaresi
“kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine, Maliye Bakanlığınca belirlenen
usul ve esaslara göre bir beyannameyle bildirmeye ve vergiyi aynı sürede, genel bütçenin (B)
işaretli cetveline gelir kaydedilmek üzere ödemeye mecburdurlar; verginin tarh, tahakkuk ve
tahsiline ilgili vergi daireleri yetkilidir.” şeklinde uygulanır.
Geçici Madde 7 – (Ek: 26/2/2014-6527/6 md.) (1)
2013 yılında uygulanmak üzere belediye meclislerince belirlenmiş olan; bu Kanunun 15
inci maddesinde, 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde, 56 ncı
maddesinde, 60 ıncı maddesinde ve 84 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde
yer alan maktu vergi ve harç tarifeleri, Kanunun 96 ncı maddesinin (A) fıkrasının ikinci paragrafı
gereğince Cumhurbaşkanınca tespit edilecek karar yürürlüğe girinceye kadar uygulanmaya devam
edilir.
Yürürlük:
Madde 106 – Bu Kanunun;
a) (Değişik: 21/1/1982 – 2589/4 md.) Temizleme ve Aydınlatma Harcı ile ilgili 45 ila 51
inci madde hükümleri, Emlak Vergisi 1980 genel beyan dönemini izleyen ilk genel beyan
döneminin rastladığı bütçe yılının başında,
b) Diğer hükümleri 1 Temmuz 1981 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 107 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
——————————
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 63 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar
Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
5275
26/5/1981 TARİHLİ VE 2464 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ
MADDELER:
1 – 21/1/1982 tarihli ve 2589 sayılı Kanunun geçici maddeleri:
Geçici Madde 1 – Bina İnşaat Vergisi ödenmek suretiyle inşaat ruhsatı alınmış bulunan
hallerde inşaat ruhsatının sonradan kısmen veya tamamen iptal edilmesi halinde, daha önce
ödenmiş bulunan ve iptal edilen kısma isabet eden Bina İnşaat Vergisi, Maliye Vergi dairelerince
mükellefe red ve iade edilir.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemlere ait Bina İnşaat
Vergisinin tarh, tahakkuk ve tahsilinde, 1318 sayılı Finansman Kanununun Bina İnşaat Vergisine
ilişkin hükümleri ile ek ve değişikliklerine ait kanun hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 3 – 1982 ve 1983 takvim yıllarında, bu Kanunla 2464 sayılı Kanuna eklenen
Bina İnşaat Harcının Ek Madde 6’da yer alan tarifesinde kayıtlı en az miktarların yarısı uygulanır.
Şu kadar ki 100 m2 ye kadar olan konut inşaatlarında söz konusu tarifede kayıtlı en az
miktarlar uygulanır.
2 – 3/10/1984 tarihli ve 3048 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde – 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 19 uncu maddesinin istisna ve
muaflıklar bölümüne ilave edilen 5 inci bent gereğince itiraz safhasında ve açılmış davalar, bu
Kanunun yayımı tarihinde bütün neticeleri ile ortadan kalkar.
5276
2464 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO
Değiştiren Kanunun
veya İptal Eden
Anayasa Mahkemesi
Kararının Numarası
2464 sayılı Kanunun değişen
veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi
2589 – 1/2/1982
3048 – 6/10/1984
3074 – 1/12/1984
3239 – 1/1/1986
3365 –
1/1/1987 tarihinden geçerli
olmak üzere 26/5/1987
3914 –
24/7/1993 tarihini izleyen
aybaşında
4369 80 inci maddesi 29/7/1998
4444 9 uncu maddesi 1/1/2000
4629 –
1/1/2002 tarihinden geçerli
olmak üzere 3/3/2001
tarihinde
5035 Mükerrer Madde 44, Geçici
Madde 5 2/1/2004
5101 21,52 12/3/2004
5177 Mükerrer Madde 97 5/6/2004
5281
15, 21, Mükerer Madde 44, 56,
60, 63, 70, 74, 77, 84 ve Ek
Madde 6
1/1/2005 tarihinden geçerli
olmak üzere 31/12/2004
5602 19, 20, 21 21/3/2007 tarihini izleyen
aybaşında
5679 Ek Madde 2, Madde 80 7/6/2007
5784 35, 37, 39 26/7/2008
5917 Geçici Madde 6 10/7/2009
6360 86 6/12/2012
Anayasa
Mahkemesinin
29/12/2011 tarihli ve
E.: 2010/62 ve
K.: 2011/175 sayılı
Kararı
96/B
19/5/2012 tarihinden
başlayarak bir yıl sonra
(19/5/2013)
6487 20, 60, 96 19/5/2013 tarihinden geçerli
olmak üzere 11/6/2013
6518 Mükerrer Madde 44 19/2/2014
5277 / 5280-1
Değiştiren Kanunun
veya İptal Eden
Anayasa Mahkemesi
Kararının Numarası
2464 sayılı Kanunun değişen
veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi
6527 96, Geçici Madde 7 1/3/2014
6728 Ek Madde 2, 80 9/8/2016
7033 58 1/7/2017
7099 MÜKERRER MADDE 79 10/3/2018
KHK/700
Mükerrer Madde 44, 76, Mükerrer
Madde 79, 89, 93, 96, 100, Geçici
Madde 7
24/6/2018 tarihinde birlikte
yapılan Türkiye Büyük
Millet Meclisi ve
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
sonucunda
Cumhurbaşkanının
andiçerek göreve başladığı
tarihte (9/7/2018)
KHK/703 Mükerrer 97
24/6/2018 tarihinde birlikte
yapılan Türkiye Büyük
Millet Meclisi ve
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
sonucunda
Cumhurbaşkanının
andiçerek göreve başladığı
tarihte (9/7/2018)
7153 33, 44, Mükerrer 44, 85, 89, 94,
95, Mükerrer 97,104 10/12/2018
7162 21 30/1/2019
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2464.pdf
