Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Aşağıdaki eserlerden hangisi Fuzûilî’ye ait değildir?
A) Kırk Hadis B) Tezkiretü’ş- Şuara
C) Risâle-i Muammeyât D) Beng ü Bade
E) Hadikatü’s- Süeda
2.Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü ötekilerden farklıdır?
A) Tazarruname B) Mantk’ut Tayr
C) Cemşid ü Hurşit D) Hüsn ü Aşk
E) Yusuf ü Züleyha
3.Divan edebiyatı nazım şekillerinden “şarkı” için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Divan edebiyatının diğer şiir türlerine göre dili daha sadedir.
B) Dörtlük nazım birimiyle yazılır.
C) Şarkılarda genellikle aşk ve güzellik konuları işlenir.
D) Şarkının en güzel örnekleri 18. yüzyılda verilmiştir.
E) Divan edebiyatına Araplardan geçmiştir.
4. Aşağıda gazel ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Beyit nazım birimiyle yazılır.
B) İlk beytine matla; son beytine makta denir.
C) Türklere özgü bir nazım şeklidir.
D) Konu bakımından Halk şiirindeki koşmaya benzer.
E) Gazelde her beyit farlı bir konudan bahseder; konu birliği yoktur.
5. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?
A) Divan edebiyatında herhangi bir kişinin savaşta göster-diği yararlıkları, kahramanlıkları anlatan eserlere …….denir. (gazavatname)
B) Divan edebiyatına, şairlerin hayatını ve şiirlerini konu alan, günümüzdeki biyografi türünün karşılığı olan eserlere …….denir. (tezkire)
C) Divan edebiyatında süslü, sanatlı düzyazı örneklerinin veya mektupların toplandığı eserlere …….denir. (münşeat)
D) Divan edebiyatında bir kenti ve o kentin güzelliklerini anlatan eserlere …..denir. (surname)
E) Divan edebiyatında bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü, aynı uyak ve aynı redifle yazdığı şiirlere……. denir. (nazire)
6. Aşağıdaki seçeneklerde yer alan açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen bilgiyle ilgili değildir?
A) Özellikle hükümdarların atlarının niteliklerinin uzun uzun anlatıldığı kasidelerdir. (Rahşiyye)
B) Peygamberimizin hayatını ve savaşlarını anlatan eserlerdir. (Siyer)
C) Büyük düğün törenlerinin anlatıldığı kitaplardır. (Tezkire)
D) Çeşitli kahramanların savaşlarını anlatan kitaplardır. (Gazavatname)
E) Hz. Muhammed’in iç ve dış özelliklerini anlatan kitaplardır. (Hilye)
7. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin özelliklerinden değildir?
A) En güzel beytine “beytü’l-kasid” denir.
B) Beyit sayısı 5 İle15 arasında değişir.
C) Genellikle din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır.
D) Peygamberi övmek için yazılan kasidelere naat adı verilir.
E) En güzel beytine “beytül kasid” denir.
…, Türk edebiyatına İran’dan gelmiş bir nazım biçimidir. Beyitler halinde yazılır. Uyak düzeni “aa, bb, cc…” biçimindedir. Beyit sınırlaması olmadığı için binlerce beyiti bulan örnekleri de vardır. Aşk, din ve tasavvuf, savaş, bir şehrin güzellikleri gibi konularda yazılır. Divan şiirinde beş ……den oluşan eserler grubuna “hamse” denir
8.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tuyuğ B) Şarkı C) Kaside D) Mesnevi E) Terkib-i bent
9. Aşağıdaki dizilerden hangisinde verilenlerin tümü Divan edebiyatı nazım biçimidir?
A) Şarkı – rubai – tuyuğ – murabba – gazel
B) Kaside – semai – şarkı – murabba – rubai
C) Mesnevi – gazel – tuyuğ – varsağı – kaside
D) Gazel – semai – koşma – mesnevi – tuyuğ
E) Tuyuğ – koşma – şarkı – ağıt – gazel
10. Aşağıdakilerden hangisi hem Divan hem de Halk edebiyatında görülen bir özelliktir?
A) Şiirlerin aruz ölçüsüyle söylenmesi
B) Anlamdan çok söyleyişe önem verilmesi
C) Dörtlük nazım biriminin kullanılması
D) Şiirde genellikle yarım uyağın kullanılması
E) Zaman zaman söz sanatlarına başvurulması
11. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Nazım birimi olarak farklı biçimler olmakla birlikte daha çok beyit kullanılır.
B) Divan şiirine Türklerin kattığı iki nazım biçimi “tuyuğ” ve “şarkı” dır.
C) Şiirde bütün güzelliğine önem verilir.
D) Şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır.
E) Divan şiirinde toplumla ilgili konulara hemen hiç yer verilmemiştir.
Bir çeşit dil bilgisi kitabı olan bu eser, sadece Türk dili hak-kındaki görüşleri ile değil Türk kültürü hakkında başka değerli bilgiler de içermesi bakımından da çok önemli eserdir. Yazar bu eserde Türkçeyle Farsçayı bilimsel veriler kullanarak karşılaştırır. Türkçenin üstün ve ağır basan taraflarını birer birer belirterek bunları kanıtlar. Türkçenin deyimler, cinaslar, mecazlar yönüyle Farsçadan çok çok üstün olduğunu örnekleriyle ortaya koyar.
12.Bu parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Lügafit Türk – Kaşgarlı Mahmut
B) Atabetü’l Hakayık – Edip Ahmet
C) Mantıkul Tayr – Gülşehri
D) Muhakemat’ül Lügateyn – Ali Şir Nevai
E) Şecere-i Ensab – Fahreddin Mübarekşah
13. Aşağıdakilerin hangisinde eser sanatçı eşleştirilmesi yanlıştır?
A) Fuzuli – Sohbet’ül Esmar
B) Âşık Çelebi – Meşairü’ş – Şuara
C) Şeyyad Hamza – Yusuf ü Züleyha
D) Sehi Bey – Heşt Behişt
E) Şeydi Ali Reis – Miratü’l Memalik
14. Aşağıdaki Divan şairlerden hangisinin nesir türünde eseri yoktur?
A) Sultan Veled B) Fuzuli C) Ali Şir Nevai D) Mevlana E) Nefi
15. Aşağıdakilerden hangisi Arapça bir bibliyografya sözlüğü özelliği taşıyan bir eserdir?
A) Cihannüma B) Keşfüz-Zünun C) Kâbusname D) Sefaretname E) Tazarruname
I. Divan şairleri göz için uyak anlayışına bağlıdırlar.
II. Divan edebiyatında süslü sanatlı bir dil kullanılmıştır.
III. Parça güzelliğine önem verilmiştir.
IV. Divan edebiyatı saray edebiyatıdır.
V. Divan şiirinde kaderci bir dünya görüşü egemendir.
Yukarıda Divan edebiyatının özellikleri verilmiştir.
16. Bunlardan hangileri Divan edebiyatının toplumdan kopuk olduğunu gösterir?
A) I. – II. B) II. – IV. C) III. – V. D) II. – IV. E) IV. – V.
17. Divan şiirlerinin başlıklarının olmamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konu bütünlüğünün olmaması
B) Söyleyişin önemli olması
C) Parça güzelliğinin ön planda olması
D) Genellikle beyitlerle yazılması
E) Toplumsal sorunlardan uzak olması
18. Hem Sözlü hem Halk hem de Divan edebiyatının ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal sorunları işlemeleri
B) Şiirleri bir müzik aletiyle söylemeleri
C) Şiirlerin bir ölçüye dayanması
D) Şiirlerde şairlerin mahlaslarını kullanmaları
E) Beyitlerle yazılmış olmaları
19. Aşağıdakilerden hangileri biyografi türünde eserlerdir?
A) Sakiname, Hayrabat
B) Mizan’ül Evzan, Siyasetname
C) Paris Sefaretnamesi, Mantıku’t Tayr
D) Tezkiretü’ş-Şuara, Heşt Behişt
E) Heft Cam, Mirat’ül Memalik
20. Aşağıdakilerin hangisinde eser ve türü yanlış verilmiştir?
A) Keşfü’z-Zunun– bibliyografi
B) Siretü’n Nebi– Siyer
C) Şikâyetname – mektup
D) Babürname – anı
E) Hayriyye – tarih
YANITLAR
| 1 | B | 11 | C |
| 2 | A | 12 | D |
| 3 | E | 13 | A |
| 4 | C | 14 | E |
| 5 | D | 15 | B |
| 6 | C | 16 | B |
| 7 | B | 17 | A |
| 8 | D | 18 | C |
| 9 | A | 19 | D |
| 10 | E | 20 | E |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
