Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
I. Mani
II. Hikmet
III. Ninni
IV. Tekerleme
V. Türkü
VI.Koşma
1.Yukarıdakilerden hangileri anonim Türk halk edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?
A) I.-III. B) II.-VI. C) III. – V. D) IV.-VI E) V.-VI.
Dadaloğlu’m hile yoktur işimde
Yiğit olan yiğit görür düşünde
At dördünde güzel on beş yaşında
Severim kır atı bir de güzeli
2.Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?
A)Taşlama B) Koçaklama C)Ayin D) Devriye E) Güzelleme
3. Aşağıdakilerden hangisi ‘semai’nin özelliklerinden biri değildir?
A) Semainin hece ölçüsünün yanında aruz kullanılarak yazılanları da vardır.
B) Semailer koşmalardan hece sayısı ve özel ezgisi bakımından ayrılır.
C) Konuları kahramanlık, yiğitliktir.
D) Genellikle en az 3, en fazla 5 dörtlükten oluşurlar. E) Çoğunlukla doğa, güzellik, ayrılık,
kavuşma gibi duygusal ve lirik temaları işlerler
Dadaloğlu yarın kavga kurulur
Öter tüfek davlumbazlar vurulur
Nice korkunç yiğitler yere serilir.
Ölen ölür kalan sağlar bizimdir.
4.Bu dörtlükten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A)Türü,Son dörtlük olduğu
B) Nazım birimi
C) Ölçüsü
D) Ozanın doğaya bakışı
E) Uyak örgüsü
I. Koşma
II. Devriye
III. Semai
IV. Nutuk
V. Deme
VI. Nefes
5.Yukarıdakilerden hangileri Tasavvuf (Tekke) edebiyatı nazım biçimleri arasında yer almaz?
A) I ve III B) II ve IV C) III ve VI D) II ve V E) IV ve VI
Doğrudan doğruya dinî temalara bağlı tekke edebiyatı nazım şeklidir. Allah ve din sevgisi işlenir. Duygusallık ön plandadır. Divan edebiyatının “tevhid” ve “münâcât’ları ile bir benzerlik gösterirler. Bu şiir türünü Yunus Emre geliştirmiştir. Yunus Emre’nin yazdığı bu tür şiirler günümüzde de söylenmektedir.
6.Yukarıda bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaside B) Şathiye C) Semai D) İlahi E) Nutuk
Aşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere …….. denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere …….. , savaş, kahramanlık ve yiğitlik konularını işleyenlere de….denir.
7.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Hicviye-güzelleme- satirik şiir
B) Taşlama-güzelleme – gazel
C) Türkü – Taşlama – şarkı
D) Güzelleme-koçaklama- ağıt
E) Taşlama-güzelleme- koçaklama
8.Aşağıdakilerden hangisi “Mani”nin özellikleri arasında yer almaz?
A) Yedi heceli dört dizeden oluşur.
B) Temel duygu ve düşünce ilk iki dizede ortaya çıkar.
C) Genel olarak a a x a biçiminde uyaklanır.
D) Üçüncü dizenin serbest oluşu söyleme kolaylığı sağlar.
E) Başlıca konusu aşk olmakla birlikte her türlü konuda da söylenmiştir.
Eserleri Eski Anadolu Türkçesi bakımından çok değerli olduğu gibi, tasavvufi açıdan da önemlidir. Yunus Emre’den sonra çağının en büyük şairi sayılır. Mevlana’nın ölümünden sonra Mesneviliği yaymak için Kırşehir’e gittiği bilinmektedir. İranlı Feridüddin Attar’ın Mantikut’Tayr mesnevisine eklemeler yaparak çevirmiştir. Türkçe ile şiir yazılamayacağı düşüncesinin ağırlık kazandığı bir dönemde yazdığı Türkçe şiirlerle bunun aksini kanıtlamıştır.
9.Yukarıda söz edilen halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gülşehri B) Kaygusuz Aptal C) Pir Sultan Abdal D) Hacı Bektaşi Veli E) Hoca Dehhani
I- Risalet’ün Nushiye-Yunus Emre
II-Makalat-Hacı Bektaş Veli
III- Felekname-Kadı Burhanettin
IV- Kaygusuz Abdal – Budalanâme
V- Kayıkçı Kul Mustafa – Genç Osman Destanı
10.Yukarıdakilerden hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. ‘Halk edebiyatında konular‘la ilgili aşağıdaki belirlemelerden hangisi doğru değildir?
A) Hasret, önemli bir konudur; çünkü aşık çeşitli nedenlerle gurbete çıkar ve çoğu zaman bu ayrılık yıllarca sürer.
B) Ölüm, felsefesi yapılan, düşünce üretilen bir konu değildir; ağıtlarda iyiliğe, dostluğa ağlanır.
C) Doğa, bu edebiyatın baş konularından biri olup, Divanda olduğu gibi soyuttur.
D) Aşk, en çok işlenen konudur. Sevgili somuttur, idealize edilmez.
E)Yiğitlik, en çok işlenen konulardan birisidir.
19. yüzyılın en ünlü saz şairlerindendir. Sade bir dil kullanmasına rağmen divan şiiri imgelerinden kurtulamamıştır. Şiirlerinde haksızlığa, yolsuzluğa ve her türlü kötülüğe karşı çıkar. Rüşveti, adaletsizliği, cahilliği hiç çekinmeden eleştirir. Devlet büyüklerine yönelttiği taşlamalarda da cesurdur. Anadolu’nun pek çok yerini dolaşmış olan sanatçı Niksar’da ölmüştür. Şiirlerinde Karacaoğlan ve Âşık Ömer etkisi görülen sanatçı, hecenin yanında aruzu da kullanmıştır.
12.Bu parçada sözü edilen halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Seyrani B) Dadaloğlu C) Âşık Veysel D) Erzurumlu Emrah E) Gevheri
13. Aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Kayıkçı Kul Mustafa 17. yüzyılda yaşamış IV. Murat’ın Bağdat seferine katılmış ve Genç Osman Destanı’nı yazmıştır.
B) 16. yüzyılda yaşayan, Köroğlu kavganın ve koçaklamanın şairidir.
C) 17. yüzyıl şairi olan Âşık Ömer, şiirlerinde hem heceyi hem de aruzu kullanmıştır.
D) 16. yüzyılda yaşayan, halk şiirinde kendi adıyla anılan müzik makamı olan Gevheri, tüm şiirlerini heceyle yaz-mıştır.
E) Sivas yöresi âşıklarımızdan olan 19. yüzyılın ünlü ismi Ruhsati badeli bir âşıktır.
I. Mahlas alma
II. Bade içme
III. Muamma çözme
IV. Fenafillah
14.Numaralanmış kavramlardan hangileri âşık edebiyatı ile ilgilidir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) II. ve IV. E) III ve IV
15.Halk hikayesiyle ilgili olarak hangisi yanlıştır?
A) Destanlarla benzer yönleri vardır.
B) Ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini yansıtır.
C) Kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır; olağanüstülükler oldukça sınırlıdır.
D) Analtım bölümleri nesir, konuşmalar nazım biçimindedir.
E) Söyleyeni bellidir.
16. Aşağıdakilerden hangisi Halk Edebiyatı şairlerinden biri değildir?
A) Nâbî B) Gevheri C) Karacaoğlan D) Köroğlu E) Dadaloğlu
17. Aşağıdakilerden hangisi Türk masal kahramanlarının özellikleri arasında yer almaz?
A) Kötü masal tipleri, iyi masal kahramanı tiplerinin iyiliklerini iyice ortaya çıkaracak şekilde karşıtlık veya zıtlıklar sağlarlar.
B) Masallarda her kesimden ve her meslekten insan yer alır.
C) Türk masallarındaki iyi tip Köse,.
D) Kahramanlar da genellikle olumlu yönde özellikler taşımaktadır.
E) Toplum tarafından olumsuz görülen düşünce ve davranışlar kötü tiplerle verilir.
(I) Klasik şiirin de Halk şiirinin de kaynağında İslam düşüncesi vardır. (II) Şekil bakımından Halk şiiri dörtlük, Klasik şiir beyit kullanılmıştır. (III) Halk şiirinde heceye, klasik şiirde aruz ölçüsüne yer verilmiştir. (IV) Klasik şiir tam ve zengin uyağa,öz için uyak anlayışına yer verir. (V) Klasik şiirde, konuşma diliyle süslü ve sanatlı bir şiir dili kullanılmıştır.
18.Yukarıdaki parçada numarala cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
19. Yunus Emre ile Karacaoğlan‘ın ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hem aruz hem hece ölçüsü kullanmışlardır.
B) Şiirlerini saz eşliğinde dile getirmişlerdir.
C) Tasavvufi konuları işlemişlerdir.
D) Şiirlerini sade bir dille söylemişlerdir.
E) Koşma ve ilahi gibi nazım şekillerini kullanmışlardır.
I. Hem hece hem aruz ölçüsü kullanmışlardır.
II. Dize sonlarında yarım uyak kullanmışlardır.
III. Dörtlüklerden başka beyitlerden oluşan şiirler de söylemişlerdir.
Yukarıda Tasavvuf edebiyatının özellikleri verilmiştir.
20.Verilenlerden hangileri tasavvuf şairlerinin Divan şairlerinden etkilendiklerini gösterir?
A) Yalnız I B) I. ve III. C) Yalnız III D) II. ve III. E) I., II. ve III.
YANITLAR
| 1 | B | 11 | C |
| 2 | E | 12 | A |
| 3 | C | 13 | D |
| 4 | D | 14 | B |
| 5 | A | 15 | E |
| 6 | D | 16 | A |
| 7 | E | 17 | C |
| 8 | B | 18 | E |
| 9 | A | 19 | D |
| 10 | C | 20 | B |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
