Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
*Günlük olaylar ya da düşüncelerle ilgili konular işlenir.
*Konular önyargısız,tarafsız bir şekilde ele alınmalıdır.
*Düşünceyi ön plânda olmalıdır.
*Konular çok değişik açılardan ele almadan, ayrıntılara inmeden işlenir.
*Yazılanlara okuyucuyu inandırma zorunluluğu yoktur.
*Yazılanlar okuyucunun ilgisini çekmelidir.
1.Yukarıda aşağıdaki türlerden hangisinin özellikleri verilmiştir?
A) Fıkra B) Biyografi C) Günce D) Anı E) Söyleşi
2.Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden değildir?
A) Baş kısmında giriş mahiyetinde bir tekerleme yer alabilir.
B)Şahıs kadrosu kalabalık ve çeşitlidir.
C)Etkisini, anlatılıp dinlendiği zaman gösterir.
D)Olayın geçtiği yer, zaman ve mekan bilinir.
E) Nazım ya da nesir veya karışık olarak oluşturulabilir.
Dramatik Tiyatro Epik Tiyatro
I. Seyirci sahne eylemine karıştırılır. Seyirci gözlemci olarak tutulur.
II. Seyirciye yaşantı sunulur. Seyirciye dünya görüşü sunulur.
III. Akıl egemendir. Duygu egemendir.
IV. Eylemle çalışır. Anlatıya başvurur.
V. Seyircinin merakı “son” üzerine toplanır. Seyircinin merakı oyun akışı üzerinde toplanır.
3.Yukarıda numaralandırılmış bilgilerle karşılaştırmaları verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) V. B) IV. C) III. D) II. E) I.
I. İlk edebi roman
II. İlk realist roman
III. İlk tarihi roman
4.Yukarıda numaralandırılmış bilgiler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Karabibik -Següzeşt -Telemak
B) Mai ve Siyah- Cezmi -Araba Sevdası
C) İntibah- Araba Sevdası -Cezmi
D) Araba Sevdası -İntibah- Karabibik
E) Sergüzeşt -Mai ve Siyah -Cezmi
5.Aşağıdakilerden hangisi “trajedi”nin özelliklerinden değildir?
A) Çirkin olaylar sahne gerisinde meydana gelir.
B) Kaba sözlere yer verilmez.
C) Yüksek üslupla yazılır.
D) Üç birlik kuralına uyar.
E) Amaç, insanları eğlendirmektir.
Tanpınar’ın bazı gözlemlerinde Ataç’ın denemeciliğini aydın-latan kimi ipuçları buluyoruz. Doğrudur, onun yazdıkları, hangi tür içinde gösterilirse gösterilsin, ister günce, ister eleştiri, ister mektup adını taşısın, bütünselliği içinde ele alındığında, “ses perdesi değişen bir sohbet” güncel karşılığıyla bir “söyleşi”dir bir bakıma. Böyle nitelendirebilir, böyle adlandırabiliriz. Hiç de yanılmış olmayız.
6.Yukarıdaki parça aşağıdaki türlerden en çok hangi ikisinin özelliklerini taşımaktadır?
A) Günlük – söyleşi B) Makale – fıkra
C) Günlük – deneme D) Deneme – söyleşi
E) Deneme – fıkra
7. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir eleştirinin özelliklerinden biri değildir?
A) Üzerinde düşünülen, yazılan eser bütün yönleriyle ele alınmalıdır.
B) Eserle ilgili düşüncelerini, “sevdim, beğendim, beğenmedim” gibi sözcüklerle belirtmelidir eleştirmen.
C) Eleştirmen eleştirisini nesnel nedenlere dayandırarak yapmalıdır.
D) Eleştiri, ele alınan yapıta, ondan alınan örneklere bağlı kalmalıdır.
E) Eşleştirmen esere nesnel, bir biçimde yaklaşmalıdır, ön yargılarıyla değil.
8. Aşağıdakilerden hangisi anı türünün özelliklerinden biri değildir?
A) Bu türün yazarları, yaşadıkları dönemdeki yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanabilirler.
B) Bu yazılar, yazarın kişisel yönleri yanında o dönemin gerçeklerini yansıtan aynalardır.
C) İnsanoğlunun yaşadığı, geride bıraktığı olay ve durumları anlatır.
D) Yaşanılmakta olan zaman dilimini değil, yaşanılmışı anlatır.
E) Bu yazıların üstüne mutlaka yazıldığı günün tarihi atılır.
I. Bir yazarın kendisinin yaşadığı ya da tanık olduğu bazı olayları sanat değeri taşıyan bir üslupla anlattığı yazılardır.
II. Bir sanatçının, bir sanat eserinin iyi ve kötü yanlarını ortaya koyarak onun gerçek değerini belirleyen, hem eserin yazarına hem de okura yol gösteren yazılardır.
9.Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde tanımı yapılmış edebi türler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
I II
A) Biyografi Makale
B) Deneme Eleştiri
C) Anı Eleştiri
D) Eleştiri Makale
E) Anı Deneme
I. Anı türüyle bu tür arasındaki temel ayrım, ne zaman yazıldıklarıyla ilgilidir.
II. Fıkranın bu türden farkı, fıkranın kanıtlama amacı taşımamasıdır.
III. Karagöz’ün perdeden sahneye inmiş, geleneksel halk tiyatrosu ürünüdür.
IV. İçinde olağanüstü olaylar bulunan, tümüyle hayal gücünün ürünü olan anlatılardır.
10.Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki seçeneklerden hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?
A)Anı B)Günce C)Makale D)Orta oyunu E)Masal
….. bir düşünce yazısıdır. Düşünce yazılarıysa genellikle canlılığını anlatımını yalınlığından, yoğunluğundan alır. Düşünceyi gölgeleyen anlatım oyunları, başka bir deyişle özanlatı kaygısıyla sözcüklerle gereğinden çok oynama bu yazın türüyle bağdaşmaz. Ayrıca düşüncelerin birbirini bütünleyen ve örüntüleyen bir düzen içinde verilmesi gerekir. Ciddi ve iddialı bir dil kullanılır.
11.Yukarıdaki parçanın başına aşağıdaki yazın türlerinden hangisi getirilmelidir?
A) Makale B) Günce C) Fıkra D) Deneme E) Eleştiri
(I)Roman ,insan yaşamından gerçeğe uygun kesitleri yer ve zamana bağlayarak ayrıntılı bir şekilde anlatan yazı türüdür. (II) Konularına göre sınıflandırılır. (III) Örneğin gelenek ve görenekleri anlatan romanlara töre romanı denir. (IV) Roman türü edebiyatımızda ilk defa Cumhuriyet Dönemi’nde denenmiştir. (V) Romanda mekân ve zaman, öyküye göre daha geniş kapsamlıdır.
12. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde romanla ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) V. B) IV. C) III. D) II. E) I.
Bu türün yazarı kendi kendisiyle konuşur gibi yazar. İşlediği konuların başında kendisi gelir. Yazar kendisini anlatarak bütün insanlığı anlatmak ister. Yazar anlattığını içtenlikle ve tam bir açık yüreklilikle anlatır. Anlattıklarının inandırıcılığı onun bu yönünden gelir.
13.Yukarıdaki parçada sözü edilen düz yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Makale B) Söyleşi C) Fıkra D) Deneme E) Anı
Tarımda su, bitkisel ve hayvansal üretimin her aşamasında gerekli olan bir temel girdidir. Bitkilerde su önemli bir yapı taşıdır. Ayrıca, besin maddeleri topraktan suda erimiş durumda ve ancak su ile alınabilir. Bir kilogram kuru madde yapımı için bitkinin topraktan alarak yaprakları yoluyla havaya verdiği suyun miktarı mısırda 350, buğdayda 500 kilogram dolayındadır.
14.Yukarıdaki parça aşağıdaki yazın türlerinden hangisine örnek olabilir?
A)Anı B) Fıkra C) Makale D) Eleştiri E) Söyleşi
Bir piyeste kahramanın kendi kendine konuşup düşünmesine …, sahnede mesajını seyirciye vermek amacıyla yaptığı uzun konuşmaya ….. adı verilir.
15.Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) monolog – mimik B) monolog – alegori
C) mimik – tirad D) mizansen – tirad
E) monolog – tirad
16. Aşağıdakilerden hangisi günlük türünün özelliklerinden değildir?
A) Yazan kişinin hayatını ve düşüncesini yansı-tan bilgiler içerir.
B) Samimi bir üslupla yazılır.
C) Yazar ele aldığı konuyu delillerle ispatlama yoluna gider.
D) Hangi gün yazıldığı düşülen tarihten bellidir.
E) Olan biten olay ve düşünce sıcağı sıcağına yazılmıştır.
(I) Deneme, sanatçının herhangi bir konudaki düşüncelerini, kesin kurallara varmadan, okuyucuyu ikna olmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür. (II) Denemede bir konu sınırlaması vardır; genellikle sanat ve edebiyat konularında deneme yazılır. (III) Yazarlar, denemeyi kendi kendiyle konuşuyormuş gibi kaleme alır. (IV) Yazarlar denemelerini gazete ve dergilerde yayınlarlar. (V) Kimi deneme yazarları, yazdıkları denemeleri bir kitapta toplar.
17.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Hindistan, Arabistan, Anadolu, Akdeniz devletleri masal söyleme bakımından Batıya nazaran daha zengindir. Memleketi Hindistan sayılan masalların zamanla Avrupa’ya göçtükleri de kuvvetli iddialardandır. Ne var ki masalların ilk defa dünyanın hangi bölgesinde söylendiğine dair elde kesin bilgi yoktur. Böyle olmasına rağmen masalların kaynağı, yani kökü ile ilgili pek çok görüş vardır. Bu görüşlere ilk yer verenler, Alman masallarını toplayan Grimm Kardeşler olmuştur.
18.Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) 0tobiyografi B) Anı C Öykü D) Makale E) Masal
19. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A)Makalede dil göndergesel işlevde kullanılır.
B)Fıkra ve söyleşide içten bir dil ve anlatım kullanılır.
C)Söyleşinin denemeden farkı, karşılıklı konuşma üslubunun olmasıdır.
D)Fıkra içerdiklerini kanıtlama amacı gütmemesi yönüyle makaleden ayrılır.
E)Denemede yazar, düşüncelerini okura benimsetmeye çalışır.
20. “Günlük” türüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ortaya atılan görüş çeşitli delillerle kanıtlanır.
B) Yazarın bir gün içinde başından geçen olaylar anlatılır.
C) Yazar, yaşadığı olayları günü gününe not eder.
D) Yazıldığı günün tarihi belirtilir.
E) Eski edebiyatımızda “ruzname” denen yazılar günlük niteliğindedir.
CEVAP ANAHTARI
| 1 | A | 11 | A |
| 2 | D | 12 | B |
| 3 | C | 13 | D |
| 4 | B | 14 | C |
| 5 | E | 15 | E |
| 6 | D | 16 | C |
| 7 | B | 17 | B |
| 8 | E | 18 | D |
| 9 | C | 19 | E |
| 10 | A | 20 | A |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
