Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Aşağıdakilerden hangisi “trajedi”nin özelliklerinden değildir?
A) Çirkin olaylar sahnede gösterilmez.
B) Diyaloglarda kaba sözlere yer verilmez.
C) Yüksek üslupla yazılır.
D) Üç birlik kuralına uyar.
E) Amaç, insanları eğlendirmektir.
2.Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen kavramla uyuşmamaktadır?
A)Resmi makamlara sunulmak üzere yazılan imzalı ve adresli mektuplardır. (dilekçe)
B)Bu türün Türk edebiyatındaki ilk örneğini Babürşah vermiştir. (günlük)
C)İnsan belleğinde iz bırakan olay ve kişileri anlatır. (anı)
D)İnsanlar ve kurumlar arasında haberleşmeyi sağlayan yazı türüdür. (mektup)
E)Halide Edip Adıvar’ın mektup türünde kaleme aldığı romanın adıdır. (Handan)
3. Aşağıdakilerden hangisi makale türünün özelliklerinden biri değildir?
A)İşlenen konu hakkında derinlemesine bilgi verilir.
B)Genellikle açıklayıcı anlatım kullanılır.
C)Ele alınan konu ilgi çekici ve çarpıcı olmalıdır.
D)Ciddi, yalın ve açık bir dil kullanılır.
E)Bilgi, belge ve araştırmalardan yararlanılır.
4. Aşağıdakilerin hangisinde sözü edilen edebiyat türü yanlış tanımlanmıştır?
A) Gezilip görülen yerlerin doğal güzellikleri, tarihi, coğrafi, ekonomik ve sosyal özellikleriyle anlatıldığı yazılara anı denir.
B) Yazarın başından geçen olayları günü gününe not ettiği yazılara günlük denir.
C) Bir düşünce ya da sanat eserinin eksik ya da üstün yanlarıyla değerlendirildiği yazılara eleştiri denir.
D) Yazarın ele aldığı konuyu konuşma ortamı içerisinde, birisiyle konuşuyor gibi anlattığı yazılara sohbet denir.
E) Herhangi bir düşünceyi kanıtlamak amacıyla yazılan dergi ve gazete yazılarına makale denir.
5. Aşağıdakilerden hangisi deneme türünde bir eserdir?
A)Namık Kemal, Vatan yahut Silistre
B)Halit Ziya Uşakıgil, Aşk-ı Memnu
C)Tevfik Fikret, Şermin
D)Nurullah Ataç, Günce
E)Ziya Paşa, Defter-i Âmal
6. Aşağıdaki yargılardan hangisi Tanzimat sanatçıları için söylenemez?
A) İstanbul’un dışına çıkılan bir roman olan Karabibik’i yazan Nabizade Nazım yalnızca kırsal kesim gerçeklerini dile getirerek farklı bir çizgi tutturmuştur.
B) Birçok romanda yan konu olarak karşımıza çıkan kölelik ve cariyelik, Samipaşazade Sezai’nin Sergüzeşt romanında ana konu olmuştur.
C) Alphonse Daudet’in hikâyecilik tekniğinden etkilenen Samipaşazade Sezai, Batılı üsluba uygun, meddah tekniğinden kurtulmuş, hikâyelerini Küçük Şeyler’de bir araya getirmiştir.
D) Hikâye hariç hemen her türde eser veren Namık Kemal, ününü şiirlerine; ölümsüzlüğünü roman ve tiyatrolarına borçludur.
E) Döneminin yazı makinesi olan Ahmet Mithat, olayın akışını keserek okura ansiklopedik bilgiler verdiği romanlarında romantizmle birlikte birçok akıma uygun teknikleri denemiştir.
I. Olmuş ya da olabilecek olaylar anlatılır.
II. Yaratıcı yazılardır.
III. Olay, zaman ve mekân; öğelerinden bazılarıdır.
IV. Kişiler, geniş bir zaman çerçevesinde ve karakterlerinin hemen tüm özellikleri üzerinde durularak işlenir.
V. Olaylar oldukça geniş yer tutar.
7.Yukarıda verilen özelliklerin hangisi ya da hangileri roman ve öykünün ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Yalnız IV B) II ve IV C) Yalnız V
D) II-IV-V E) IV ve V
Bu tartışma türü genellikle sınıflarda gerçekleştirilir. Amaç öğrencilerin araştırma ve kendilerini ifade etme kabiliyetlerinin geliştirilmesidir. Bir jüri önünde gerçekleştirilir. Her grubun bir sözcüsü vardır.
8.Yukarıda belirtilen tartışma türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açık oturum B) Münazara C)Sempozyum D)Münakaşa E) Panel
… bir kişinin yaşam öyküsünün anlatıldığı yazılardır. Bu yazılarda amaç o kişiyi yaşamı, yapıtları, kişiliği ve görüşleriyle tanıtmaktır. Yazar, kişinin yaşadığı dönemi ve çevresini anlatır. Yazar eğer kendi yaşamını anlatmışsa o yazıya … denir. Bu yazılarda yazar, kendisiyle beraber aile büyüklerinden, çevreden, aile içi durumlarda ve o dönemin olaylarından da söz eder.
9.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A) Anı-biyografi B) Otobiyografi-monografi
C) Biyografi-otobiyografi D) Otobiyografi-günlük
E) Biyografi-anı
Kendi yaşadığım ya da tanık olduğum olayları sanat değeri taşıyan bir üslupla kaleme alıyorum. Yazılarımda kendimi okura açtığım ve içten bir tavır sergilediğim için yazılarım okur tarafından çok tutuluyor. Yazılarımda belli bir dönemi yorumladığım için tarihi bir belge özelliği de gösteriyor yazılarım. Ancak bu, bilimsel bir belge kabul edilemez; çünkü olaylara kişisel bakışım söz konusudur. Yazılarım üslup yönüyle gezi yazısına benzerse de, dış dünyadan çok kendimden söz etmemden dolayı gezi yazısıyla net bir şekilde ayrılıyor.
10.Bu sözleri söyleyen bir kişinin aşağıdaki türlerin hangisinde eser verdiği söylenebilir?
A) Söyleşi B) Öykü C) Eleştiri D) Anı E) Günlük
Anlatımıyla romana benzeyen, ancak romandan daha kısa olan bir yazı türüdür. Kişiler çoğu zaman hayatlarının belli bir anı içinde anlatılır; buna bağlı olarak olaylar da genellikle yüzeyseldir. Kişilerin tek yönü üzerinde durulur. Romanla aynı dönemlerde oluşmaya başlamış ve özellikle realizm döneminde önemli bir tür haline gelmiştir.
11.Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öykü B) Anı C) Günce D) Deneme E) Gezi yazısı
12. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Bir kişinin kendi yaşamını kendisinin anlattığı yazı türüne otobiyografi denir.
B) İnsanların duygu ve düşüncelerini aktarmaya yarayan mektubun farklı türleri vardır.
C) Yazarın, düşüncelerini karşılıklı konuşma havası içinde aktardığı yazı türüne sohbet denir.
D) Anıda, yaşananlar belli bir zaman geçtikten sonra kaleme alınır.
E) Biyografi yalnızca sanatçıların yaşamını anlatan bir yazı türüdür.
Konuyu rahat ve akıcı bir biçimde ele alan, çoğu kez yazarının kişisel bakış açısı ve deneyimini aktaran orta uzunluktaki edebi metinlerdir. Bu türün ilk örneklerini 16.yüzyıl Fransız yazarı Michel de Montaigne vermiştir. Yazdığı metinlerin kişisel düşünce deneyimlerinin iletilmesine yönelik edebi parçalar olduğunu vurgulamak için bu adı seçmiştir. Türk edebiyatına diğer edebi türler gibi Tanzimat’tan sonra Batı’nın etkisiyle girer. Yakup Kadri, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı, Yahya Kemal bu türde eserler verse de bizde bu türün en önemli yazarı Nurullah Ataç’tır.
13.Bu parçada tanıtılan yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Öykü C) Tiyatro D) Deneme E) Roman
Bir konuda okura bilgi vermek amacıyla bilimsel bir üslupla yazılan yazılara … denir. Bu yazılar çoğunlukla gazetelerde veya dergilerde yayınlanır. Bir yazarın her-hangi bir konu hakkındaki kişisel düşüncelerini kanıtlama gereği duymadan hoş bir üslupla yazdığı, kısa, yoğun, günübirlik gazete yazılarına ise… adı verilir. Bu yazı türlerinin her ikisi de öğretici metin türleri içinde yer alır.
14.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Fıkra-deneme B) Makale-fıkra C) Makale-deneme D) Deneme-makale E) Fıkra-makale
Övülmek her kişi için, hele tuttuğu işi kendine gerçekten dert edinmiş her kişi için, gerekli bir azıktır. Özenerek ortaya koyduğumuz şey beğenilsin, benzerlerimizi ilgilendirsin isteriz. Pazara götürdüğü mala alıcı bulamayan adamın için ne oluverir, bir düşünün! Bu dünya pazarında hepimiz bir malın satıcısıyız; alıcı çıkmadı mı, şöyle kurularak: “Anlamazlar ki!” deriz ya, bakmayın, gene boynumuz bükülmüştür, gene öz güvenimize bir kurt düşmüştür.
15.Bu parçada aşağıdaki öğretici metin türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Makale B)Günce C) Söyleşi D) Haber yazısı E) Anı
(I)Dün öğleden sonra Üsküdar’dan Kanlıca’ya geçtim şehir hatları vapuruyla. (II) Bir kez daha gördüm ki, İstanbul, 24 saat yaşayan, soluk alıp veren canlı bir kent. (III) İşten güçten, eşten dosttan zaman ayırıp bu güzelim kente dalıvermenin tam zamanı şimdi! (IV) Yıllar boyu bakıp da göremediğimiz yerlerini gezmeli bir bir. (V) Hatta bildik tanıdık yerlerini de yeniden, yeni baştan gezip tozmalı.
16.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yazarın duygu ya da düşüncelerini yansıtmaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V
17. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Roman ve hikâyelerde bir olayın anlatılması esastır.
B) Günlük olayları konu edinmek için fıkra türünden yararlanılır.
C) Makale, ileri sürülen düşüncenin kanıtlandığı yazılardır.
D) İlk örneğini Montaigne’in verdiği denemede öznel anlatım ağırlıktadır.
E) Romanların hepsi önce gazetelerde bölümler hâlinde yayımlanır.
18. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Tarihî metinlerde yalın ve açık bir anlatımdan yararlanılır.
B) Bilimsel metinler, bilimsel bulguları okura iletmek için yazılır.
C) Felsefî metinler, öğretici metinler grubuna girmektedir.
D) Eleştirinin yararlı olması anlatımın öznel olmasına bağlıdır.
E) Anı, biyografi gibi kişisel yaşamı konu alan metinlerde dil, göndergesel işlevde kullanılır.
Bir yazarın, gazetecinin herhangi bir olayı, kişiyi, konuyu kendi anlayışına göre yorumlayarak yazdığı, genellikle fotoğraflarla desteklenen ve soru-cevap yöntemine dayalı gazete, dergi yazısı türüne ……….denir.
19.Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Günce B) Anı C) Röportaj D)Yaşamöyküsü E) Gezi Yazısı
Bir konuyu açıklamak, bilgi vermek ve öne sürülen dü-şünceleri kanıtlamaya yöneliktir. Yazar ileri sürdüğü fikirlerini kanıtlarıyla ortaya koyar ve ispata çalışır.
20.Bu parçada anlatılan yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Makale C) Günlük D) Deneme E)Söyleşi
CEVAP ANAHTARI
| 1 | E | 11 | A |
| 2 | B | 12 | E |
| 3 | C | 13 | D |
| 4 | A | 14 | B |
| 5 | D | 15 | C |
| 6 | A | 16 | A |
| 7 | E | 17 | E |
| 8 | B | 18 | D |
| 9 | C | 19 | C |
| 10 | D | 20 | B |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
