Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
“Türkçe“de p,ç,t,k sert ünsüzleri ya da ünlüyle başlayan ek aldıklarında yumuşar:sağlık, sağlığı; kitap, kitabı…”
1.Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uymayan bir sözcük kullanılmıştır?
A) Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.
B) Evde pikabı koyacak yer bulamadı.
C) Paketi arabanın bagajına yerleştirdi.
D) Ağaca yuva yapan kuşu hepimiz sevdik.
E) Rengini yitirmiş halıya uzun süre baktı.
2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, “ünsüz değişimine” örnek olamaz?
A) Durağı yolun gerisine taşımışlar.
B) Yurdunu korumak senin görevindir.
C) Dalgıcı görünce oğlum korktu.
D) Dolabın çekmecelerini yerleştirdim.
E) Geçite girince arabayı yavaşlattı.
3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Tenisci, raketlerini yere bıraktı.
B) Kadınca sezgileriyle olaya bakıyordu.
C) Yavaşça içeriye süzüldü.
D) Bu işin olmayacağını açıkça söyledim.
E) Kızınca başını hafifçe öne eğdi.
4.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -yor ekinin daraltıcı etkisi (özelliği) yoktur?
A) Dünden beri adını sayıklıyor.
B) Her okul çıkışı beni bekliyor.
C) Çarşıdan her gördüğünü istiyor.
D) Yapma çiçeklerden harikalar yaratıyor.
E) Yaramazlıklarını hep babasına söylüyor.
“Geniş, düz ünlüyle biten eylem köklerine -yor eki getiri-lince sözü edilen eylemin kökündeki ünlü darına dönüşür.”
5.Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala uymaz?
A) Elliyor B) Başlıyor C) Temizliyor D) Saklıyor E) Soluyor
6.“Yaşlı adam duvarı tek başına boyuyordu.” ” Cümlesinde altı çizili sözcükteki ses olayı aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Onu sevdiğimi biliyor
B) Onun yolunu gözlüyor
C) Yeni arabasını satıyor
D) Herkes sıraya giriyor.
E) Çiftçi tarlasını sürüyor.
7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ünsüz benzeşmesine örnek bir sözcük vardır?
A) Namık Kemal “vatan şairi” olarak tanınır.
B) Yahya Kemal Beyatlı yıllarca değişik ülkelerde elçilik yapmıştır.
C) Orhan Veli İstanbul’u bir tepeden seyretmişti.
D) Hamit, “Makber” adlı şiirini Fatma Hanım için yazmıştır.
E) Ziya Paşa’nın pek çok sözü vecize olarak günümüze kadar gelmiştir.
8.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek vardır?
A) Bol bol örnek vererek konuların daha iyi anlaşılmasını sağlıyor.
B) Bu sitede her konuda bol bol test bulabilirsiniz.
C) Buraya park edemezsiniz, levhasını görmemiştim.
D) Mavi renkteki bütün kalemlerini almıştı.
E) Arkadaşlarından bazıları hiç konuşmalardı, hep dinlerlerdi.
9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması (değişimi) örneklenmiştir?
A) Bu resme bakarak seni anıyoruz.
B) Çocuk, akşama kadar sokakta oynuyor.
C) Sana olan borcumuzu unutamayız.
D) Serap da pek anlayışlı ve özverili sayılmazdı.
E) Düşünceleriyle herkesi derinden etkiledi.
10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ulama”ya bir örnek vardır?
A) Yazın köyüne gider, çocukluk özlemini giderirdi.
B) Çocukları sorunları gün geçtikçe azalıyor.
C) Gümrük Birliği’ne girmemize az bir zaman kaldı.
D) Umutsuz dertlerin de elbet bir çözümü vardır.
E) Okullar cıvıl cıvıl çocuklarla dolup taşacak.
11.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ulama” yapılabilir?
A) Heyecanın düşünceyi yendiğini görüyoruz.
B) Eleştiri, sanatçıyı küçültmez, aksine yüceltir.
C)B atı Anadolu’nun kıyı kasabalarından birine yerleştiler.
D) Bu sayıda derginin havası büsbütün değişmiştir.
E) Her gün, bir önceki günden güzel olacak.
12..Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünsüz yumuşaması örneklenmiştir?
A) Çocuklar ansızın ortalıktan kayboldu.
B) Arkadaşlarım sizi bana methetmişlerdi.
C) Her şeye rağmen annesi onu affetmiş.
D) Güzelim bahçe fırtına yüzünden mahvoldu.
E) Bütün işlerini bir hafta içinde halletmiş.
13.Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü düşmesi vardır?
A) Karşımıza her gün ayrı bir sorunla çıkıyordu.
B) Eve gelince dolaptan tam üç bardak soğuk su içtim.
C) Önlemlerinizi bugünden almazsanız sonra üzülürsünüz.
D) Kuyunun dibinde elli santim su kalmıştı.
E) Onun gittiğinin farkına bile varamamıştık.
14.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır?
A)Giysilerin kime ait olduğunu biliyorum.
B)Yemeğimizi bir saat sonra yiyeceğiz.
C)Çocuklar sevinçten çığlıklar atıyordu.
D)Ne dediğini bir daha tekrarlar mısın?
E)Yaşlılar galiba daha sabırlı oluyorlar.
Türkçe’e ünlü ile biten bir sözcüğe, ünlü ile başlayan eklerin getirilebilmesi için, araya kaynaştırma ünsüzleri olan “y, n, s, ş” seslerinden birinin getirilmesi gerekir.”
15.Aşağıdakilerin hangisinde kaynaştırma ünsüzlerinden biri kullanılmamıştır?
A) Evdeki kediyi ayda bir kontrole götürürüz.
B) Komşuyu dün akşam evde bulamadık.
C) Kasabanın en iyi doktoru bence sensin.
D) Çocuklara ikişer milyon verdiğini söyledi.
E) Her sabah evden çok erken çıkardı
Yardımcı eylemle yapılmış bazı bileşik eylemlerde bir ünsüzün türediği görülür.
16.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tanıma uygun bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Davranışlarından böyle konuşacağını hissetmiştim.
B) El çabukluğuyla sorunları hemen halletti.
C) Günlerdir tartışılan yasa, oy çokluğuyla reddedildi.
D) Aldığı hediyeyle kendisini affettirdi.
E) Soruyu çözerken hiç tereddüt etmedi.
17.“Bu maçı kale arkasından seyret.” ” cümlesinde altı çizili sözcükte meydana gelen ses olayının benzeri, aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Aklıma gelenleri bir bir anlattım.
B)Yaptığı hataları azıcık anlasa.
C) Boğazın güzelliği onları büyüledi.
D)Herkesin az ya da çok, kusuru olabilir.
E) Mallarının çoğunu hibe etmişti.
“Türkçede bir sözcük ek alırken kökte ses değişikliği olmaz.”
18.Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu kurala uymaz?
A) Bendeki kalemler daha iyi.
B) Seni de çağırmam gerekirdi.
C) Akşam sen de bize gelir misin?
D) Yarın okulda beni mutlaka gör.
E) Sana bunları sorma demiştim.
“-cik, -cek” küçültme ekleri “k” ünsüzüyle biten bir sözcüğe ulandığında “k” ünsüzü düşer.
19.Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya örnek gösterilebilecek bir kullanım söz konusudur?
A) Odamızı güzelcecik bir temizleyelim.
B) Biricik evladımız da geldi işte.
C) Gencecik yaşta da böyle olmaz ki…
D) O ufacık bir adamdı ama yüreği büyüktü.
E)Yerden iricek bir taş almasın mı!
Acı nedir tatlı nedir… bilmezdin
Dilin damağın ben oldum.
Elinin ermediği, dilinin dönmediği
Çağlarda yavrum,
Kolun, kanadın;
Ben oldum.
20.Altı çizili sözcüklerden hangisinde ünsüz yumuşaması olmamıştır?
A)damağın B)ermediği C)dönmediği D)çağlarda E)kanadın
YANITLAR
| 1. | C | 11. | E |
| 2. | A | 12. | A |
| 3. | A | 13. | A |
| 4. | D | 14. | B |
| 5. | E | 15. | E |
| 6. | B | 16. | E |
| 7. | C | 17. | A |
| 8. | A | 18. | E |
| 9. | C | 19. | D |
| 10. | A | 20. | D |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
