Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Günümüz Türkçesiyle
Alp Er Tonga öldi mü Alp Er Tunga öldü mü
İsiz ajun kaldı mu Kötü dünya kaldı mı
Ödlek öçin aldı mu Felek öcünü aldı mı
Emdi yürek yırtılur Şimdi yürek yırtılır
1.Yukarıdaki dörtlük aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Ağıt B) Koşuk C) Sagu D) Destan E) Sav
2.Aşağıdakilerden hangisi yapma destanın özelliklerinden biridir?
A) Bu destanların ozanı belli değildir.
B) Bir ozanın destan havasında kaleme aldığı epik şiirlerden oluşur.
C) Doğup yayılma, derlenip yazıya geçirilme gibi evrelerden geçer.
D) Bu destanların ilk söyleyenleri belli değildir.
E) Bu destanlarda olağanüstü olaylara yer verilmez.
“Eski Türk tarihine ait ilk yazılı belgelerimizdir. Devleti yönetenlerin ağzından yazılmıştır. Göktürk Devleti’nin ikinci dönemini aydınlatır.”
3.Bu parçada özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Atebetü’l Hakayık B) Kutadgu Bilig
C) Muhakemetü’l – Lügateyn D) Orhun Yazıtları
E) Divanı Hikmet
4. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’ten önceki Türk hayatına ve edebiyatına ait bir kavram değildir?
A) Koşma B) Sagu C) Yuğ D) Baksı E) Sığır
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı (I) tarihin karanlık (II) devirlerinin bilinmeyen dönemlerinden başlayarak İslamiyet’in (III) kabul edildiği 8. ve 10. (IV) yüzyıla kadar geçen süreyi kapsar. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı’nın M.S. VIII. (V) yüzyıla kadar olan zaman dilimi Sözlü Edebiyat; ilk yazılı eserlerle birlikte oluşan edebiyat da Yazılı Edebiyat dönemi olarak adlandırılır.
5.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6.Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.
B) Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmiştir.
C) Uygur metinleri dini ağırlıklıdır.
D) Köktürk Yazıtları; Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanılmıştır.
7. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı’nın “Yazılı Edebiyat” dönemi ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) Türklerin yazıyı kullanmaya başlamalarıyla oluşan bir edebiyattır.
B) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Nazım birimi dörtlüktür.
D) Yazılı Edebiyat, İslamiyet’in kabulünden önceki 8. yüzyılda başlayıp 12. yüzyıla kadar devam eder.
E) Yalın, açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
8. Aşağıdaki destanlardan hangisi “Göktürkler”e aittir?
A) Şu Destanı B) Atilla Destanı C) Bozkurt Destanı D) Göç Destanı E) Oğuz Kağan Destanı
I. Sözlü Edebiyat dönemi ürünlerindendir.
II. Hece ölçüsünün 7’li ve 11’li kalıplarıyla yazılmışlardır.
III. Nazım birimi dörtlüktür.
IV. Daha çok yarım uyak kullanılmıştır.
V. Ahmet Yesevi, bu türü yazıya geçiren kişi olarak bilinir.
9.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde “koşuk” türü ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
10. Aşağıdaki destanlardan hangisi oluşumu bakımından doğal bir destandır?
A) Gılgamış B) İlahi Komedya
C) Kaybolmuş Cennet D) Kurtarılmış Kudüs
E) Çılgın Orlando
Günümüz Türkçesiyle
Etil suwı aka turur İtil suyu akar durur
Kaya tübi kaka turur Kaya dibini oyar durur
Balık telim baka turur Bütün balıklar bakıp durur
Kölün takı küşerür Gölü bile taşırırlar
11.Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki ürünlerden hangisinin örneğidir?
A) Sav B) Sagu C) Sav D) Koşma E) Koşuk
Savlar kolay ezberlensin diye düzyazı şeklinde kaleme alınmıştır. (I) Uygur metinlerinde de atasözü olarak kullanılır. (II) Savların tıpkı atasözlerinde olduğu gibi ilk söyleyeni belli değildir. (III) Halkın ortak kültür değerlerini yansıtır. (IV) Savlar, bazı ses değişiklikleriyle günümüzde de varlığını devam ettirmişlerdir. (V)
12. Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Türklerin yazı ile tanışmadıkları dönemlerde oluşturulan ve çeşitli törenlerden doğan edebiyattır. M.Ö. 4000’li ve 3000’li yıllardan M.S. VI. yüzyıla kadar olan zaman dilimi ……….. dönemi olarak adlandırılır. Bu dönemin edebiyat ürünleri sözlü olarak üretilmiş günümüze dek kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür.
13.Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Yazılı Edebiyat B) Sözlü Edebiyat C) İlk Edebiyat D) Orta Edebiyat E) Eski Edebiyat
14. Aşağıdakilerden hangisi, İslam öncesi Türk edebiyatı nazım türlerinin ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Hece ölçüsüyle söylenmiş olmak
B) Yalın bir Türkçeyle söylenmiş olmak
C) Dini ve tasavvufi konuları işlemek
D) Dörtlükler halinde söylenmiş olmak
E) Genellikle yarım uyaklı olmak
I. Ergenekon Destanı
II. Kalevala Destanı
III. Şu (Saka) Destanı
IV. Bozkurt Destanı
V. Şehnâme Destanı
15. Yukarıdaki numaralanmış destanlardan hangileri Türklere ait değildir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) II. ve V. E) IV. ve V.
(I)İslamiyet öncesi saz şairlerinin (II)sığır denilen sürek avlarında (III)kopuz eşliğinde okunan, (IV)aruz ölçüsüyle söylenen ve (V)aşk, tabiat, yiğitlik gibi konuları işleyen nazım türü koşuktur.
16.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
17. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet sonrası Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Timur, Genç Osman, Gılgamış
B) Battal Gazi, Manas, Atilla
C) Göç, Battal Gazi, Danişment Gazi
D) Gılgamış, Manas, Cengiz Han
E) Manas, Timur, Cengiz Han
18. Orhun Yazıtlarıyla ilgili bilgilerden aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bilge Kağan tarafından yazıya geçirilmiştir.
B) Türk toplumunun ulusal kıvancına değinmektedir.
C) Gelişmiş bir Türkçe ile yazılmışlardır.
D) Hitabet örneği kabul edilir.
E) Göktürk Alfabesi kullanılmıştır.
Çinlilerle yapılan bir savaşta yok olan Göktürklerin bir dişi kurttan yeniden türediklerini anlatan bir destandır.
19.Yukarıda sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ergenekon B) Bozkurt C) Göç D) Oğuz Kağan E) Türeyiş
20. Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi Türk edebiyatının bir özelliği değildir?
A) Dilin yabancı etkilerden uzak olması
B) Yarım uyağın çoğunlukla kullanılması
C) Büyük ölçüde Çin edebiyatından etkilenmesi
D) Bu dönem ürünlerinin göçebe toplumun dini törenlerinden doğması
E) Kahramanlık, doğa ve aşk konularını işlemeleri
21. Aşağıdakilerden hangisinde destan ve ulus eşleştirmesi doğru yapılmıştır?
A) Nibelüngen – Fransızlar B) Şinto – Japon
C) La Cid – Portekizler D) Gılgamış – Türkler
E) Mahabarata – Fin
22. Aşağıdakilerin hangisinde aynı ulusa ait hem doğal hem yapay destan bir arada verilmiştir?
A) Kurtarılmış Kudüs – Çılgın Orlando
B) Ramayana – Mahabarata
C) Chanson da Roland – Henriade
D) Gılgamış – Selçukname
E) La Cid – Canönes
23. Aşağıdakilerden hangisinde yapay destan ve yazarı yanlış eşleştirilmiştir?
A) Kaybolmuş Cennet – Tasso
B) Genç Osman Destanı – Kayıkçı Kul Mustafa
C) Üç Şehitler Destanı – Fazıl Hüsnü Dağlarca
D) Selçukname – Yazıcıoğlu
E) Çılgın Orlando – Ariosto
……, Göktürk Devletinin kuruluşundan yarım asır sonra, Türk Beylerinin anayurttan uzaklaşarak, kendilerini Çin’in yumuşak ipeklerine ve hileci siyasetine kaptırıp bozulduklarını anlatır. Eskisi gibi iyi ve bilgili olmayan bu beylerin elinde Türk Devletinin nasıl sarsılıp yıkıldığını aydınlatır. Bu yüzden tam elli yıl, Çin ilinde esir yaşayan doğu Türklerinin, esirlik hayatına alışamayarak, durmaksızın isyan ettiklerini ve sonunda muvaffak olduklarını, yeniden istiklâl kazandıklarını anlatır.
24.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kutadgu Bilig B) Divan ü Lügat’it Türk
C) Oğuz Kağan Destanı D) Orhun Yazıtları
E) Ergenekon Destanı
25. Aşağıdaki eşleştirmelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) İgor – Ruslar B) Oğuz Kağan – Türkler
C) Nibelungen – Almanlar D) Ramayana – Hintliler
E) Şinto – Çinliler
İslam öncesi Türk edebiyatına ait, bilinen yazılı ürün çok azdır, ilk eserler mezar taşlarındaki yazılardır. Türkler bu dönemde ………ve ……alfabesini kullanmışlardır. İslam öncesi Türk edebiyatının en önemli yazılı eseri Yenisey nehri kenarındaki Orhun Abideleri’dir.
26.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) Göktürk – Arap B) Çin – Göktürk
C) Çin – Uygur D) Göktürk – Uygur
E) Çin – Arap
YANITLAR
| 1. | C | 14 | C |
| 2. | B | 15. | D |
| 3. | D | 16 | D |
| 4. | A | 17. | E |
| 5. | E | 18 | A |
| 6. | B | 19. | B |
| 7. | D | 20. | C |
| 8. | C | 21. | B |
| 9. | E | 22 | C |
| 10 | A | 23 | A |
| 11 | E | 24 | D |
| 12 | A | 25 | E |
| 13 | B | 26 | D |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
