Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Ne söz ister ne de saz
Güzelde vefa olmaz
Başımı koyup biraz
1. Yukarıdaki dizelerle mani tipi uyak oluşturmak istense ikinci dizeden sonra aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tepsilerde vişne kiraz
B) Artık ne kış kaldı ne yaz
C) Dedim gayri durmak olmaz
D) Kız sendeki bu naz
E) Bir taş olsan dinlensem
I. Serpilen aydınlıkta dalların arasından
II. Sessizlik dökülüyor bir yerden yaprak yaprak
III. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
IV. Her şey yerli yerinde masa, sürahi, bardak
V. Biliyorum gölgede şenin uyuduğunu
2. Yukarıdaki dizelerle sarma uyak oluşturulursa sıralama aşağıdakilerden hangisidir?
A) IV-I-III-II B) IV-V-I-III C) I-III-V-IV
D) IV-I-V-II E) II-V-I-III
3. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Aruzda ölçüden dolayı sessizle biten heceyi açmaya vasıl denir.
B) Uyak ve redif dizelere ahenk katar.
C) Redifler sözcük durumunda bulunmaz.
D) Uyak örgüsü dizelerdeki uyakların dizilişine göre adlandırılır.
E) Dizelerde uyak olmadan da redif bulunabilir.
4. Aşağıdaki dizelerin hangisine ” Görüp cemalini aşık olduğum ” dizeleri getirilirse dizeler birbiriyle uyaklı olur?
A) Artık yetsin senden çektiğim
B) Uykudan uyanmış gözlerine baktığım
C) Arayıp da buluşunu sevdiğim
D) Uğruna serimi feda kıldığım
E) Halini düşünüp derinden yandığım
I. Yürüktür bizim atımız
II. Kimi tatlı kimi acı
III. Doldur da ver içem zehri
IV. Gönül gurbet ele varma
V. Yardan atlattı zatımız
VI. Bahçenizde nar ağacı
5. Yukarıdaki dizelerden çapraz uyaklı bir dörtlük oluşturulmak istense, sıralama nasıl olur?
A) II-IV-VI-III B) I -VI -V-II C) I-III-V-IV
D) III-I -VI -II E) V-IV-I-III
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zengin uyak kullanılmıştır?
A) Dindirmez anladım bunu hiçbir güzel kıyı
Bir bitmeyen susuzluğa benzer bu ağrıyı
B) Hörü melek var mı senin soyunda
Kız nazarım kaldı usul boyunda
C) Düştüm ateşlere durmaz yanarım
İçip aşkın dolusundan kanarım
D) Var kimi istersen eyle muhabbet
Şimdiden geri sen sağ ben de selamet
E) Sızlıyor bağrımız üstündeki dağ
Seni hatırlıyoruz Viranbağ
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım uyak kullanılmıştır?
A) Almazsa gam değil almayıversin
Bergüzâr verdiğim almayı versin.
B) Erkenden çağırır, ya deniz ya bahçe
Her yerde tükenmez kahkaha, eğlence
C) Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk
D) Hülya tepeler, hayal ağaçlar
Durgun suda dinlenen yamaçlar
E) Evlerinin önü çardak
Elifin elinde bardak
Gönlümüz bağlandı zülfün teline
Alınmaz gözleri mestim alınmaz
Sencileyin cevredici kuluna
Bulunmaz gözleri mestim bulunmaz
8. Yukarıdaki dörtlüğün uyak örgüsü ve uyak türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) aaab – Tam Uyak
B) abab – Zengin Uyak
C) abab – Tam Uyak
D) abab – Yarım Uyak
E) aaba – Yarım Uyak
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek durumunda redif yoktur?
A) Kimisi aç yatar kimisi toktur
Kimisinin derdi Garip’ten çoktur.
B) Kimisi yapar işini eliyle
Ömrünü geçirir kimi heyheyle
C) Gitme canım o yol sana yol olmaz
Her ağaçta kanat olmaz kol olmaz
D) Kimi dağ bel aşar menzile erer
Kimisi düz yolda şaşırır gezer
E) Kimi cahil alıp kıldığın bilmez
Kimisi âlimdir mescide girmez
10. Aşağıdaki dizelerin hangisine ” Nice kahramanlık edip meydanda” dizesi getirilirse dizeler birbiriyle uyaklı olur?
A) Dedim öz vebalim dedi boynumda
B) Körpe maral idin sen dağlarımızda
C) Bir güzel gördüm yürürken yolda
D) Akıl yaşta değil baştadır başta
E) Koymayıp intikam aldım düşmanda
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Redif, yazılışları, okunuşları, anlamları ve görevleri aynı olan ek veya sözcüklerdir.
B) Zengin uyak, ikiden çok ses benzerliğine dayanır.
C) Redif, uyaktan önce bulunur.
D) Redif olmadan da uyak bulunabilir.
E) Uyağı oluşturan sözcüklerden birinin, diğer sözcüğün içinde tam olarak yer almasıyla oluşan uyak türüne “tunç uyak” denir
12. Aşağıdaki dizelerde kullanılan uyaklar ikişerli eşleştirilirse hangisi dışta kalır?
A) Yüce dağ başında nasıl yurt olur
Ak sürüden kuzu alan kurt olur.
B Çiçek ülkesinden girerken yaza
Örer her doğan gün bir altun koza
C) Biter Kırşehir’in gülleri biter
Çığrışır dalında bülbüller öter
D) Hilkatinden midir belalı başın
Herc ü merc oldu toprağın taşın
E) Üç beş atlı ileriye seçildi
Gemilerin yelkenleri açıldı
Gönül gurbet ele varma
Ya gelinir ya gelinmez
Her dilbere gönül verme
Ya sevilir ya sevilmez
13. Yukarıdaki dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Sarmal uyak düzeni vardır.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Yarım uyak kullanılmıştır.
E) Sade bir dille söylenmiştir.
14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde uyak yoktur?
A) Yaylası ufak tepeler
Yağar yağmur kar sepeler
B) Deryalarda yüzer gemi
Şeker dudağının yemi
C) O yârin açılmış gülü göncedir.
Boyu fidan beli gayet incedir.
D) Karacaoğlan der merd ile
Sözüm yoktur na-merd ile
E) Buna felek derler felek
Ne aman bilir ne dilek
Sultanım başım tacısın
Âşıkların muhtacısın
Benim canım miracısın
Bana seni gerek seni
15. Yukarıdaki dizelerde uyak oluşturan sesler aşağıdakilerden hangisidir?
A) -sın B) -acısın C) -acı D)-ısın E) -ac
Kara yerde mor menekşe biter mi
Yaz bahar ishak kuşu öter mi
Bahçede alışan çölde yatar mı
Hani kapın bacan yolların hani
16. Yukarıdaki dörtlükte uyak oluşturan sesler aşağıdakilerden hangisidir?
A) -mi B) -t C) –tar D) -r E) -er mi
Sarı turnam tel tel olmuş kanadın
Veysel’in dilinde tespihtir adın
Hayal miydin gözlerimden iradın (uzaklaştın)
Ahu gözle sümbül saçlı maralım
17.Bu dörtlük için aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirin son dörtlüğüdür.
B) Ölçülü bir şiirdir.
C) Koşma tipi uyak düzeniyle yazılmıştır.
D) Lirik bir şiirdir.
E) Anonim bir türküdür.
Nasıl acıkırsa susarsa insan
Öyle sevdim bir memleket kızını
18.Yukarıdaki dizelerle,
I. bir şey bu aşkın
II. aramıza dağlar
III. deryalar koyan
IV. artırdı hızını
sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?
A) I. – IV. II. – III. B) IV. – I. II. – III. C) III. – II. IV. – I.
D) III.-IV. I. – II. E) I. – II. IV. – III.
Çok yorgunum, beni bekleme kaptan
Seyir defterini başkası yazsın
Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman
Beni o limana çıkaramazsın
19.Bu dörtlüğün uyak düzeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Örüşük uyak B) Sarma uyak C) Çapraz uyak D) Mani tipi uyak E) Düz uyak
20. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur?
A) Ağlasın yalılarda bekleyen cariyeler
Bir uzun düşünceye dalsın kameriyeler
B) Dağınık saçlarıyla yalılar bir ucuna
Bir güzel düşmüş gibi bir kaplanın avucuna
D) Bir yumak iplik gibi şehri saran bu teller
Meydanları süsleyen bu tunç yüzlü heykeller
D) Kuşların ardı sıra sürüklerim denizi
Bağlanır bir ucuna gemiler dizi dizi
E) Duvarda çizilen resim çerçeveleri
Konsol üstünde çölün uydurma develeri
CEVAP ANAHTARI
| 1. | E | 11. | C |
| 2. | A | 12. | A |
| 3. | C | 13. | B |
| 4. | D | 14. | D |
| 5. | B | 15. | E |
| 6. | A | 16. | B |
| 7. | B | 17. | E |
| 8. | D | 18. | A |
| 9. | C | 19. | C |
| 10 | E | 20 | D |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
