Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Bektaşi aşıklarınca yazılan tasavvuf konulu şiirlerdir. Bunlara …………denmesinin sebebi iç bilgisinden ve gerçeklerden söz edip kutsal bir ilhamla söylenmesidir. Bunların büyük bir kısmında insandan, insanın özelliklerinden, yeryüzündeki varlıklar içinde en yüce mahlûk oluşundan, yani ilâhî bir yanı bulunuşundan bahsedilirdi.. Bunun yanı sıra Bektaşi aşıklarınca söylenmiş naat ve Hz. Ali methiyelerine de………adı verilir. Bu tür manzumelerde lirik bir üslup göze çarpar. Daha çok yedili, sekizli, on birli hece ölçüsüyle söylenir. Aruz ölçüsüyle yazılmış olanlar da vardır.
1.Yukarıdaki parçada sıra noktalı boşluğa aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A)İlahi B)Sathiye C)Deme D)Devriye E) Nefes
2.Aşağıdakilerden hangisi didaktik şiirin örneği sayılır?
A) Koşma B) Koçaklama C) Nutuk D) Semai E) Varsağı
3.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile Halk edebiyatının ortak bir özelliği değildir?
A) Şiirde tam uyağa yer verilmesi
B) Söz sanatlarında doğadan yararlanılması
C) Şiirler çoğu zaman saz eşliğinde söylenir. Duruma göre
şiir söyleyen aşıklar, şiirleri için bir ön hazırlık yapmazlar.
D) Yabancı etkilerden uzak bir dil kullanılması
E) Sözlü geleneğe dayanması
I. Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.
II. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.
III. İlk iki dizesi uyağı doldurmak ya da temel düşünceye
bir giriş yapmak için söylenir.
IV. Son dörtlükte şairin adı ya da mahlası bulunur.
V. Genellikle aşk üzerine söylenir.
4.Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) I ve IV B) II ve IV C) II ve IV D) IV ve V E) III ve V
… şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenler de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Anonimdir. Ezgilerine göre çeşitli isimler alırlar. Hemen her konuda söylenir.En çok aşk, savaş, kahramanlık konuları işlenir.
5.Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Türkü C) Tekerleme D) Ninni E) İlahi
I. Koşma Divan edebiyatında gazele benzetilir.
II. Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.
III. Söyleyeni belli değildir.
IV. Taşlama, güzelleme, koçaklama, ağıt gibi türleri vardır.
V. Aşk, ayrılık, gurbet gibi geniş çerçeveli konuların işlendiği
bir türdür.
6.Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
“XVI – XVII. yüzyılda yaşamış olan bir halk ozanıdır. Daha çok şiirlerinden elde edilen bilgilere göre Çukurova’da, Toros’lu Türkmenler arasında yetiştiği; sanılmaktadır. Hece ölçüsünü kullanmış, halk diliyle söylemiş; kıvrak, canlı bir anlatımla yaşadığı dönemi romanını yazar gibi ayrıntılamıştır. Güzel, güzellik, doğa, yaşama sevgisi, ayrılık gibi konuları içtenlikle vermiştir. Daha çok koşma, semai biçimini kullanmıştır.”
7.Yukarıda sözü edilen halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan B)Köroğlu
C) Dertli D)Seyrani
E) Dadaloğlu
8.’Mevlana’ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiirlerinin şekline ve sanat yönüne fazla önem vermez.
B) “Hamdım, piştim, yandım” sözleri ile yaşamını özetler.
C) Hoşgörüyü, iyiliği, aşkı en yüce değer saydığı
D) Doğu şiirini besleyen Mevlana’nın Mesnevi, Divan – ı Kebir, Mektubat, Rübailer, Fihhi Ma Fih gibi eserler verdiği
E) Aşktan çok akılla Tanrı’ya varılacağı görüşünde olduğu
16. Yüzyılda yaşamış en ünlü halk ozanlarımızdan biridir. Geniş bir coğrafyada söylenen bir destan kahramanıdır. Bu destan tüm aşamalarını tamamlamış sayılamaz. Hem ozan, hem zulme başkaldıran bir kahramandır. Celali olduğu son belgelerle doğrulanmıştır.Düzyazı ile şiirin karışık olduğu söylencelerinde değişmeyen nokta, bir eylem adamı olmasıdır.
9.Yukarıda sözü edilen ozan, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan B) Köroğlu
C) Yunus Emre D) Kaygusuz Abdal
E) Pir Sultan Abdal
10.Aşağıdakilerden hangisinin ‘Pir Sultan Abdal’ın şiiriyle ilgili olduğu söylenemez?
A) Bektaşi tarikatına mensup olduğu için “nefes”leri ünlüdür.
B) Çoşkulu, içten olduğu
C) Toplumsal yaşam, doğa ve sezgiyi zengin bir bileşimle toplayan yetkin bir şair olduğu
D) Şiirinin, kimi terimlerle yüklü olması nedeniyle günümüzde pek anlaşılmadığı
E) Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
11.’Yunus Emre‘ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tüm şiirlerinde heceyi kullanmış, Divan türleriyle şiir vermemiştir.
B )Nesir alanında hiç eser vermemiştir.
C) Dili, düşüncesi engin sevgisiyle belirginleşen Yunus, Anadolu Türk edebiyatının en büyük ozanı olarak değer-lendirilir.
D) Ölüm, yaşam gibi konuları sevginin sınırsız hoşgörüsüyle almış, duymuş, yaşamıştır.
E) Şiirlerinde tanrı aşkını dile getirdi. Tanrıya ulaşma onun asıl amacıdır
12.Aşağıdakilerden hangisi Halk Hikayelerinin bölümlerinden birisi değildir?
A) Fasıl B) Döşeme C) Asıl Konu D) Sonuç E) Kavuştak
……. , şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenleri de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Konuları çok değişik olabilir. Anonimdir. Ezgiyle söylenir. İki bölümden oluşur:Bent ve kavuştak
13.Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Türkü C) Ninni D) Tekerleme E) İlahi
I. Aşk, ayrılık, gurbet gibi geniş çerçeveli konuların işlendiği bir türdür.
II. Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.
III. Söyleyeni belli değildir.
IV. 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
V. Dörtlük sayısı üç ile beş arasında değişir.
14.Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
15.Aşağıdakilerden hangisi Halk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Halk edebiyatı ürünleri yazılı değildir. Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşur.
B) Aruzla şiir yazılmıştır; ama asıl ölçü hece ölçüsüdür.
C) Söyledikleri her şey gerçek yaşamdan alınmadır.
D) Şiirler hazırlık yapılarak söylenmiştir.
E) Nazım birimi dörtlüktür.
16.”Karagöz” oyunu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Mukaddime ve muhavere bölümlerinden oluşur.
B) Karagöz oyunu doğaçlamaya dayanır.
C) Osmanlı’nın sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yapısını tanımamız için önemli ipuçları içerir
D) Muhavere oyunun asıl anlatıldığı bölümdür.
E) Anonim Halk Edebiyatı ürünlerindendir.
17. Halk şairlerinin şiirlerini topladığı deftere ne ad verilir?
A) Hamse B) Tezkire C) Cönk D) Divan E) Lugaz
18. Aşağıdakilerden hangisi Halk Edebiyatının bir özelliğidir?
A) Anlatım süslüdür.
B) Şiirlerde başlık yoktur, biçimiyle adlandırılır.
C) Kaside gazel gibi nazım şekilleri kullanılır.
D) Şiirlere genel olarak tam ve zengin uyak kullanılmıştır
E) Sadece düzyazı alanında eserler vermişlerdir.
19.Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmamıştır?
A) Anonim halk edebiyatının temelinde kasaba kasaba dolaşan âşıkların ürünleri vardır.
B)İslamiyet’ten önceki Türk destanlarının çoğu doğal olsa da şairi bilinmeyen birkaç yapay destan da vardır.
C) Süleyman Çelebi, ünü kendini aşan Mevlit şiirini hece ölçüsüyle dörtlükler halinde yazmıştır.
D) Halk şiirinde, söyleyişlerde doğayla iç içe olmaktan kaynaklanan bir somutluk görülür.
E) Halk edebiyatına ait nesirlerde asıl amaç halkı aydınlatmak, bilgilendirmektir.
20. Halk şiiri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dil halkın konuştuğu günlük konuşma dilidir
B) Daha çok saz eşliğinde söylenir ve çoğu türün kendine özgü ezgileri vardır.
C) Nazım birimi dörtlüktür. Ancak nadiren de olsa Türkü ve ninnilerde üçlü, beşli söyleyişler görülür. D) İslamiyet öncesinden gelen biçimsel özellikleri vardır.
E) Şair ilk dörtlüğün son dizesinde adını ya da mahlasını kulla-nır.
YANITLAR
| 1. | E | 11. | A |
| 2. | C | 12. | E |
| 3. | A | 13. | B |
| 4. | D | 14. | C |
| 5. | B | 15. | D |
| 6. | C | 16. | A |
| 7. | A | 17. | C |
| 8. | E | 18. | B |
| 9. | B | 19. | D |
| 10 | D | 20 | E |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
