Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. ‘Köroğlu‘ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Aşk, doğa güzellikleri, toplumsal bozukluklar, kavga gibi bireysel – toplumsal konular iç içe işlenir.
B)Şiirlerinde yalın, günlük konuşma diline yer vermiştir.
C) Şiirleri dil, anlatım birliği göstermediklerinden birden çok Köroğlu olabileceği görüşü yaygındır.
D) Din dışı konularda şiirler yazmıştır. Koçaklamanın en güzel örneklerini vermiştir.
E) Kimi şiirlerinde Divanın etkisindedir.
2. ‘Karacaoğlan ve şiiri‘ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiirinde Divan, Tekke şiiri özellikleri görülmez.
B) Dini düşüncelerden ve medrese kültüründen uzak durmuştur.
C) Halk şiirini etkilediği gibi ‘aydın sanatçılar’ı da etkilemiştir.
D) Aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Ancak hece ölçüsünde asıl karakterini gösterir.
E) Öte dünya, günah korkusu yok gibidir; tek kor¬kusu yaşlanmaktır.
Alaylı, nükteli, eleştirili şiirler yazmıştır.Belli öğrenim görmüş, divan katipliklerinde bulunmuştur. Yoksul, gezginci bir yaşam sürdüğü, Bektaşi olduğu şiirlerinden anlaşılır. Hem Halk, hem Divan şairlerince tanınmaktadır. Birçok yer dolaşmış hece ve aruzla şiirler yazmıştır. Asıl ünü halk diliyle yazdığı nefeslerinden gelir.
3.Bu parçada sözü edilen Halk edebiyatı ozanı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dadaloğlu B)Karacaoğlan C) Kaygusuz Abdal D) Gevheri E) Köroğlu
Geredeli’dir. Zamanla Bektaşi inancını benimser. Aruzla yazdığı şiirlerde Fuzuli’nin etkisindedir. Aşık geleneği sürdürdüğü şiirlerindeyse Aşık Ömer, Gevheri etkisi sezilir. Geçimini âşık kahvelerinde saz çalıp şiir söyleyerek sağlamıştır. İstanbul, Konya ve Mısır’da bulunmuştur. Aruz ölçüsüyle yazdığı birçok şiiri bulunur. Ancak, asıl ününü, ozanlık değerini hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde göstermiştir.
4.Yukarıda sözü edilen Halk ozanı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dertli B) Seyrani C) Gevheri D) Dadaloğlu E) Aşık Veysel
Şu yalan dünyaya geldim geleli
Severim kır atı bir de güzeli
Değip on beşime kendim bileli
Severim kır atı bir de güzeli
5.Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?
A) Koçaklama B) Güzelleme C) Ağıt D) Devriye E) Taşlama
Adalet kalmadı hep zulüm doldu
Geçti şu baharın gülleri soldu
Dünyanın gidişi acaip oldu
Koyun belli değil, kurt belli değil
6.Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?
A) Ağıt B) Koçaklama C) Nutuk D) Taşlama E) Güzelleme
7. Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?
A) Bir yörede yakılan türkü diğer bir yöreye şekli ve söyleniş biçimi değişerek geçebilir. Böylece türkü halka mal olur
B) Her konuda türkü söylenebilir. Bunlar arasında elbette aşk, hasret ilk sırayı alır.
C) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.
D) Türkü, bölgelere, konularına, ezgilerine göre değişik isimler alır.
E) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.
8.Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Mani, türkü ve ağıt türlerinde ürünlerinin olduğu
B) Göz için uyak görüşünün benimsendiği
C) Dilinin sade ve yabancı etkilerden uzak olduğu
D) Anlatımın sözlü edebiyat geleneklerine uygun olduğu
E) Daha çok; aşk, hasret, yiğitlik, ölüm gibi tüm insanlığı ilgilendiren konular işlendiği
9. “Gevheri” ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) İnce bir söyleyiş, derin bir bilgi içeren şiirleri halk arasında çok sevilmiştir.
B) Divan edebiyatında etkilendiği için mazmun ve yabancı sözcükleri çokça etkilenmiştir.
C) Sadece hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
D) Aşk, ayrılık ve gurbetten söz eder. Lirik söyleyiş vardır.
E) Koşmaları, türküleri ve taşlamaları oldukça ünlüdür.
Asıl adı Ruşen Ali’dir. Şiirlerini yiğitçe ve coşkun bir dille söylediği koçaklamaları önemli yer tutar. Tüm şiirlerini hece ölçüsüyle söylemiştir. “Tüfek icat oldu mertlik bozuldu” sözü ona aittir.Hakkında bir destan vardır. Kavganın, özgürlüğün sembolüdür. Şiirlerinde yiğitlik, dostluk, aşk ve doğa sevgisini işler.
10. Yukarıda tanıtılan halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu B) Dertli C) Kaygusuz Apdal D) Kayıkçı Kul Mustafa E) Aşık Ömer
Halk şiirinde nazım birimi olarak ….. ,ölçü olarak …… kullanılır. Şiirler hazırlıksız söylendiği için daha çok….. kullanılır. Hafta bazen ses uyumu sadece redifle karşılanabilir.
11.Bu parçada boş bırakılan yere sırasıyla aşağıdakiler-den hangileri getirilmelidir?
A) beyit – hece ölçüsü- tam uyak
B) dörtlük – hece ölçüsü – yarım uyak
C) dörtlük – aruz ölçüsü – zengin uyak
D) dize – serbest ölçüsü – sarmal uyak
E) beyit – aruz ölçüsü – çapraz uyak
İster bir mezar kaz istersen çukur
Çukur bile örter sayarım kabir
Kabir bilecektir mevtayı vakur
Vakur olan kulda bulunmaz kibir
12.Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Zincirbent koşmadan alınmıştır.
B) Yalın bir halk dili kullanılmıştır.
C) Düz uyak biçiminde uyaklanmıştır.
D) Tüm dizeleri 6+5 uyaklıdır.
E) İç uyağa yer verilmiştir.
I.
Benim yârim bana küsmüş
Zülfünü gerdana dökmüş
Muhabbeti benden kesmiş
Sevilmeyi sevilmeyi
II.
On altıya karar verdim yaşını
Yenice sevdaya salmış başını
El yanında yıkar gider kaşını
Tenhalarda gülüşünü sevdiğim
13.Bu dörtlükler için, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
I. Nazım birimleri ortaktır.
II. İki dörtlük de koşmadan alınmıştır.
III. İki dörtlük de semaiden alınmıştır.
IV. İki dörtlük de tam kafiye kullanılmıştır.
V. Her iki dörtlük de güzelleme nazım türüne aittir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve V E) I, IV ve V
14. Aşağıdakilerden hangisinde Halk şiiriyle ilgili olarak bir bilgi yanlışı vardır?
A) Divan edebiyatının etkisiyle süslü ve sanatlı söyleyiş yoluna gidilmiştir.
B) Saz eşliğinde, doğaçlama olarak söylenmiştir.
C) Koşmalar işledikleri konulara göre “koçaklama, taş-lama, güzelleme” gibi isimler almıştır.
D) Ağırlıklı olarak yarım uyak ve redif kullanılmıştır.
E) Nazım birimi olarak dörtlükten yararlanılmıştır.
Bağa gittim bağlama
Kara gözlüm ağlama
Ben buralı değilim
Bana gönül bağlama
15.Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai B) Varsağı C) Mani D) Koşma E) Semai
Türk düşünüş edebiyatının en büyük şairlerinden biridir İslâm inanışının, üzerinde durmaktan çekindiği birçok problem, onun serbest ve zeki düşüncelerine konu ol-muştur.Risalet’un-Nushiyye adlı mesnevisinde, Anadolu’da yeni bir medeniyetin temellerini atmaya çalışan Türk insanını dıştan içe döndürerek onun kendi iç dünyasındaki seferini hikâye der.Tasavvufa ilişkin fikirleri, eserinde halkın anlayacağı bir dille anlatmıştır. Öğretilerinde, ihtirası değil, kanaatkâr olmayı; kin ve öfkeyi değil, sevgi ve sabrı; cimrilik ve kıskançlığı değil, yardımlaşmayı ve cömertliği; başkalarına karşı üstünlüğü değil, eşitlik ve hoşgörüyü savunur.
16.Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A) Yunus Emre B) Ahmet Yesevi
C) Mevlâna D) Sultan Velet
E) Hacı Bayram Velî
Destandan…… geçiş döneminin ürünü olan ………. olağanüstü olaylarla gerçeğe uygun olaylar birlikte verilmiştir. Nazım ile nesir iç içedir. 15. yüzyılda yazıya geçirilen bu eserde, …… Türklerinin diğer Türk boyları ya da uluslarla yaptıkları savaşlar anlatılır. Eser, 12. yüzyıl Türkçesinin özelliklerini yansıtır. Eserde, Türklerin eski yaşam tarzları ile ilgili ayrıntılar yanında İslam dini ile ilgili özellikler de vardır.
17. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) masala – Divanı Hikmet’te – Hun
B) mesneviye – Kitab-ı Dede Korkut’ta – Saka
C) halk hikâyeciliğine – Kitab-ı Dede Korkut’ta – Oğuz
D) masala – Kitab-ı Dede Korkut’ta – Uygur
E) romana – Atabet’ül-Hakayık’ta – Oğuz
18.Aşağıda verilen ozanlardan hangi ikisinin kullandığı dil diğerlerine göre daha sadedir?
A) Yunus Emre, Âşık Ömer
B) Bayburtlu Zihni, Dadaloğlu
C) Karacaoğlan, Dertli
D) Yunus Emre, Karacaoğlan
E) Niyaz-i Mısri, Köroğlu
19. Aşağıdakilerden hangisi Halk şiirinin genel özelliklerinden biri değildir?
A) Genellikle yarım uyak ve redife yer verilmesi
B) Gerçek yaşamdan kopuk, soyut benzetmelerin yapılması
C) Nazım birimi olarak genellikle dörtlüğün kullanılması
D) Aşk, doğa, ayrılık, ölüm, yiğitlik, eleştiri gibi konu ve kavramların işlenmesi
E) Hece ölçüsünün kullanılması
Çukurova, Kozan, Binboğa ve Gavurdağı yöresinde konar-göçer yaşamış bir halk ozanıdır. Devlet yönetiminin aşiretiyle olan mücadelesi üzerine söylediği: “Hakkımızda devlet vermiş fermanı, ferman padişahınsa dağlar bizimdir.” sözü çok meşhurdur. Bir elinde sazı bir elinde tüfeği olan isyanlara da katılmış bir halk ozanıdır.
20. Bu parçada sözü edilen ozan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan B) Köroğlu
C) Âşık Veysel D) Âşık Ömer
E) Dadaloğlu
YANITLAR
| 1 | E | 11 | B |
| 2 | D | 12 | E |
| 3 | C | 13 | D |
| 4 | A | 14 | A |
| 5 | B | 15 | C |
| 6 | D | 16 | A |
| 7 | E | 17 | C |
| 8. | B | 18 | D |
| 9 | C | 19 | B |
| 10 | A | 20 | E |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
