Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
XIX. asrın ilk yarısına dek İstanbul’ da arabaya binme izni sadrazamlarla, din büyüklerine verilmişti. Vezirler, devlet adamları, Müslüman olmayanların ileri gelenleri ata binerler, diğer memurlar yaya gezerlerdi. 1825 yılına dek faytona binmek yalnız padişaha mahsustu.
1.Paragrafta hangi anlatım biçiminden yararlanılmıştır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma D) Betimleme E) Konuşturma
İfade darlığının en önemli nedeni, sözcük hazinesinin yoksulluğu ve kavramlardaki anlam sapmalarıdır. Anlamı sapmış bir kavram sapık bir insan gibi tehlikelidir. Sözcükleri milliyetlerine göre sınıflayıp onları dilden atmaya uğraşmak doğru bir iş değildir. Çağdaş dil anlayışında böyle bir uygulamaya yer yoktur.İngilizler kendi dilleri için, “İngilizce, İngilizceleşmiş İngilizcedir.”diyerek çağdaş dilcilik anlayışını en güzel biçimde anlatıyorlar.
2.Parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmamıştır?
A) Açıklama B) Tanık gösterme C) Karşılaştırma
D) Örneklendirme E) Benzetmelerden yararlanma
Korkarak çaldım kapıyı, kapı kendiliğinden açıldı. Süslü camları bir bahçeye bakan ve duvarlarında sarmaşık motifleriyle kapalı halıların yer aldığı bir koridorda buldum kendimi. Önümde geniş bir merdiven vardı; basamaklarını çıkmaya başladım. Birkaçını çıkmıştım ki yaşlı bir adam karşıma dikiliverdi. Bol bir pelerin vardı üstünde, bir yanında da avcı çantası taşıyordu. Zorlukla atıyordu adımlarını. Kamburumsuydu.
3.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Açıklama – Betimleme B) Öyküleme – Açıklama
C) Örneklendirme – öyküleme D) Betimleme – Benzetme
E) Öyküleme – Betimleme
Golf demek, çimen; çimen demek öncelikle su demektir. Sanırım bu sporun özellikle İskoçya ve İngiltere gibi düzenli ve zengin bir yağış rejimine ülkelerde doğmasının, daha sonrada yine Kuzey Amerika ve Japonya’ da hatta Kuzey Avrupa’ da yer bulmasının önemli bir nedeni de bu bol ve bedava yağışlardır. Bundan dolayı da yerküremizin belirli yerlerinde ucuza yapılan bu spor suyun az olduğu bölgelerde zengin sporu olmuştur.
4.Yukarıdaki paragrafta hangi anlatım biçimi ağır basmaktadır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma
D) Betimleme E) Sayısal verilerden yararlanma
Tarlanın uzak üst başından iki lacivert traktör, pamukların aralarını süzerek, ağır ağır geliyor. Henüz askerliklerini yapmamış iki delikanlı poşularla sarılı. Beyazlanmış kirpikli gözlerini bir plan çizgisi kadar düzenli paralellerle ekilmiş pamuk çizilerine dikmişler, homurdanan traktörlerle yaklaşıyorlar.
5.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Açıklama B) Tartışma – Betimleme
C) Öyküleme – Betimleme D) Betimleme – Açıklama
E) Açıklama – Tartışma
Bir yazar için en başta gelen şey değiştir elbette, üsluptur. Düşünce olduğunu sananlar yanılırlar… Deyişe önem vermeyen yazar, düşündüklerini de önemsemiyor demektir… Bizim yazarlarımızın çoğu, üslup deyince bir takım parlak sözler kullanmayı, girintili çıkıntılı sözler, cümleler kurmayı anlıyorlar.
6.Bu parçada anlatım biçimlerinden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma D) Betimleme E) Karşılaştırma
Dağın eteklerinde parça parça sis bulutları. İnsanın içine işleyen nem soğuğu. Saçlarıma doluşmuş çiy tanecikleri. Dudaklarımda bir ıslık, yürüyorum. Ayaklarım koşullanmış bir kere. Yoksa benim hiç niyetim yok, yürümeye.
7.Yukarıdaki paragrafta hangi anlatım biçimleri vardır?
A) Betimleme – Öyküleme B) Açıklama – Öyküleme
C) Tartışma – Açıklama D) Açıklama – Betimleme
E) Betimleme – Tartışma
Teyzemin kocasının eczanesi vardı. Teyzemin oğluyla ben; eczanenin karşısındaki kaldırımda gazoz satıyorduk. Benim amacım para kazanmaktı. Teyzemin oğlu ise anasının babasının deyişiyle “yaşamı öğreniyordu.” Fakat nedense yaşamı hep ben öğreniyordum ve teyzemin oğlu parka, sinemaya gidiyor, ara sıra da benim yanıma uğruyordu. Akşam olunca eniştem gazozları sayıyor, toplam kazancımın yarısını alıp gidiyordu.
8.Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma D) Betimleme E) Tanık gösterme
Marquez bize Latin Amerika’ yı anlatır. Acımasız, gizemli ve şaşırtıcı bir coğrafyayı anlatırken; o iyilik ve kötülükle, sevgi ve nefretle, dostluk ve düşmanlıkla, gelenek ve yenilikle, tabu ve isyanla, teslimiyet ve başkaldırıyla belirlenmiş insanı merkeze alarak yapar bunu. İşte yazarımızda aynı şeyi yapıyor. Bu toprakların doğusunda olup bitenleri batıya taşıyor.
9.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Karşılaştırma B) Betimleme – Tanık gösterme
C) Açıklama –Benzetme D) Açıklama – Karşılaştırma
E) Öyküleme – Örnekleme
Dağlık yamaçları kıyıdan başlayarak 5-6 yüz metre yükseltiye kadar olan kısımlarda bütün mevsimlerde yeşil kalan sert ve parlak yapraklı bitkilerden oluşan Akdeniz makisiyle kaplıdır. Bu kısımlar çok tenhadır. Buralarda yer yer küçük köylere rastlanır. Bu köylerin halkı küçükbaş hayvan sürülerinin geliriyle ya da tarım ürünleriyle geçinir. Bu dağlık alan eski çağlarda şimdikinden canlıydı. Kıyıda birçok koy, ticaret ve korsanlıkla geçinen gemicilere sığınak ve antrepo yeri hizmeti görüyordu.
10.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır?
A) Terim kullanılmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım biçimine başvurulmuştur.
C) Öznel bir anlatım tarzı esas alınmıştır.
D) Görsel ögeler yer almıştır.
E) Okuyucunun bilgilendirilmesi düşünülmüştür.
Seyfullah Ağa, köyün en zengin adamlarından biridir. Lakin, kılık kıyafetiyle bir dilenciden farkı yoktur. Ökçesi basık pabucunun içinde kara ve çatlak topuklu ayakları, ellerinden ziyade ortadadır.
11.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Betimleme B) Tanımlama – Betimleme
C) Kanıtlama – Betimleme D) Abartma – Betimleme
E) Benzetme – Betimleme
Karşımda çok çok yaşlı, dimdik bir kadın. Ellerinde, sıkıca yaslandığı kocaman bir sırık. Belli ki kardaki güvenini onunla sağlıyor. Yüzü; yaşadığı uzun çileli yılların tanığı sanki… Yüzlerce değil, binlerce kırışık… Burna yaklaşmış bir çene. Kuyuyu andıran derinlikler içinde parlayan iki göz. Bir an bakışıyoruz.
12.Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma D) Betimleme E) Örnekleme
Yeniden “Ellerini masanın üstüne koy.”dedim. Sesimde kölesine emreden bir efendinin sesi vardı ve o benim kölemdi. Yılların yerleştiği bir alışkanlıkla istemeden ellerini masanın üstüne koydu. Nar çiçeği rengindeki tırnaklarıyla, o uzun beyaz parmaklı elleri bana sahibinden çok daha yakın ve tanıdık geliyordu.
13.Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden faydalanılmıştır?
A) Öyküleme – Açıklama B) Açıklama – Betimleme
C) Öyküleme – Betimleme D) Tanık gösterme –Betimleme
E) Tanık gösterme – Açıklama
Bir sadeleştirme çabasıdır almış gidiyor. Yapıtlar, adlarına varana kadar sadeleştirme adı altında sadeleştiriliyor. Oysa, bu ne kadar yanlış! Bir yapıtı sadeleştirmeye yazarından başka kimin hakkı vardır? Üstelik bir yapıt devrinin aynasıdır; onun dilini değiştirdiğinizde bütün bir dönemi kaybedersiniz.
14.Bu paragrafın anlatımında hangi anlatım biçimi ağır basmaktadır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Örnekleme D) Karşılaştırma E) Tartışma
Tiyatro, bir şehrin ocak başıdır. Orada en güzel meseleler söylenir, en gerçek sözler duyulur. Tiyatrosuz yerlerde bacalar tütmez, ateş ısıtmaz olur. Çocuklar evlerinde ısınacak sıcak bir köşe bulamayınca nasıl yuvadan kaçar, kendilerini kahveye, gazinoya ve daha başka yerlere atarlarsa, tiyatroda birleşmeyen büyükler de kendilerini can sıkıntısına kaptırırlar, karamsar ve kötümser olurlar. Bu güzel yeryüzünde karamsarlık ve kötümserlik, kanserden de korkunç bir dert.
15.Bu parçanın anlatımında düşünceyi geliştirme yollarından hangi ikisine başvurulmuştur?
A) Benzetme –Tanık gösterme B) Tanımlama – Somutlama
C) Benzetme –Karşılaştırma D) Örnekleme – Somutlama
E) Soyutlama – İlişki kurma
Bu kıyametin ortasında acaba Niyazi neredeydi? Nihayet Fadime’ nin gözleri onu da buldu. Kocasına güvertede yer yapmaya uğraşan şişman bir kadının çocuğunu kucağında oyalamaya çalışıyordu. Fadime’ yi görünce çocukla konuştu. Baba kız, aralarında çocuğu ezerek, çığrışarak bir birlerini kucakladılar. Kadın koştu, çocuğunu kaptı.
16.Bu parçanın anlatım biçiminde özellikle aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Tartışma E) Betimleme
Kar diz boyu. Babam beni elimden tutmuş, komşunun düğününe gidiyoruz. Çamlarının saçları ağarmış, koskocaman bakımsız bir bahçe. Köşkten çalgı sesleri geliyor. Babamla içeri giriyoruz. Taşlıkta lastikler, galoşlar, kunduralar… Yukarı çıkıyoruz. Tavanından, küpeleri düşmüş, mumları karpuzlu, yalancı billur bir askı sarkan kalabalık bir salon…
17.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Tartışma – Betimleme B) Tanımlama –Örnekleme
C) Öyküleme – Betimleme D) Öyküleme – Tanık gösterme
E) Açıklama – Tartışma
Her ozanın kendine özgü bir şiir çalışması var. Ozan, şiirini nasıl oluşturur? İlk yazılanla sonuncusu arasında, ne gibi farklar olur? Bu uzun yolculuğun öyküsünü sabırlı bir yolcu olan ozandan istemek çok değişik ve etkileyici bir çalışmanın ortaya çıkmasına sebep olabilir. Aslında şiir derin düşünceler, duygular, uykusuz günler ve beklide ayların yani büyük bir gerilimin ürünüdür.
18.Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Betimleme D) Karşılaştırma E) Örnekleme
Başka bir tanımla cümle, bir düşünceyi, bir duyguyu, bir isteği tam olarak anlatan söz dizisidir. Bu yönden sağlam bir cümle, karşıladığı yargıyı tam olarak anlatır. Yargının anlaşılırlığı da cümlenin tam ve açık olmasına bağlıdır. O halde açıklık, cümlenin kapsadığı anlamın kolayca anlaşılmasıdır.
19.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Örnekleme – Öyküleme B) Tanımlama – Açıklama
C) Tartışma – Tanımlama D) Kanıtlama – Tanık gösterme
E) Açıklama – Örnekleme
Saatlerce yürüdük, aç karnına karlı yolu çiğnedik; sonra adını hiç anımsamadığım, içinde havuzlu bir çeşme, çeşmenin üstünde de birbirine sarılmış bir yılanla, bir güvercinin tek bir hayvan gibi göründüğü heykeli olan o kasabada sabah kahvaltısı yaptık.
20.Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Tanımlama B) Karşılaştırma C) Açıklama D) Öyküleme E) Kişileştirme
YANITLAR
| 1. | A | 11. | E |
| 2. | A | 12. | D |
| 3. | E | 13. | C |
| 4. | B | 14. | E |
| 5. | C | 15. | C |
| 6. | C | 16. | A |
| 7. | A | 17. | C |
| 8. | A | 18. | B |
| 9. | D | 19. | B |
| 10. | C | 20. | D |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
