Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Bu kuramlar edebi metni inceleyebilmek için metotlar izlememiz gerektiğini hatırlatır.
1.Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Özne – Dolaylı Tümleç – Nesne – Yüklem
B) Özne – Nesne – Yüklem
C) Zarf tümleci – Özne – Dolaylı tümleç – Yüklem
D) Dolaylı tümleç – Özne – Nesne – Yüklem
E) Nesne – Zarf tümleci – Yüklem
Bir ülke içindeki aydınların, sanat ve edebiyat yoluyla yapabileceği hizmetler, saymakla tükenmez.
2.Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne – Nesne – Yüklem
B) Nesne – Özne – Yüklem
C) Zarf tümleci – Nesne – Yüklem
D) Dolaylı tümleç – Özne – Yüklem
E) Özne – Zarf tümleci – Yüklem
Geceden gündüzü ayıran çizgilerle
Uğurluyor ayrılık katarını ezanlar
3.Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki öğelerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Özne
B) Nesne
C) Dolaylı tümleç
D) Zarf tümleci
E) Yüklem
Evin vergisini bile verecek bir geliri yoktu.
4.Altı çizili bölüm cümlenin hangi ögesidir?
A) Özne
B) Belirtili nesne
C) Belirtisiz nesne
D) Zarf tümleci
E) Dolaylı tümleç
Çocukluğumun unutulmaz hatıralarından biri de İzmir’de Halit Bey amcamın evinde geçirdiğim aylardır.
5.Bu cümlenin ögeleri ve öge dizilişi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne – Nesne – Yüklem
B) Özne – Yüklem
C) Nesne – Yüklem
D) Özne – Dolaylı tümleç – Yüklem
E) Özne – Dolaylı Tümleç – Yüklem
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne, açıklayıcısıyla verilmiştir?
A) Atalarımız, geçmişteki hayatımızı düzenleyenler, sevme sanatını gerçekten uygularlardı.
B) Dirse Han Oğlu Boğaç Han hikâyesinde “ana sevgisi” çok içten ifade edilmiştir.
C) Şu günlerde tanık olduğum, sevgi alışverişinin çok çarpıcı bir örneğini anlatmak istiyorum.
D) Sevgi olmasa insanlık, bir gün bile yaşayamazdı.
E) Oğlum, çok sonra fark ettim, her hareketimi taklit ediyordu.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir sözcük öbeğidir?
A) Ezgiler, sözler insanoğlunun çektiğini anlatmak için bir araçtır ozanın elinde.
B) Şiire yüklediğin görevde ya da ondan beklentinde bütün boyutlarıyla beliriyor yanılgın.
C) Türü ne olursa olsun her yazınsal ürün, dilsel bir metindir her şeyden önce.
D) Eğer söz oyunları bir şiiri değerli kılarsa o zaman divan şiirini neden yeriyoruz?
E) Yazdıklarımın bir sorunu, insanlarımızın özlemlerini yansıtmasını istiyorum.
(I) Sultanahmet’te sabah vakti, İstanbul’un o en güzel parkı önündeki kaldırımlarda, öbek öbek yabancı gruplar gözünüze çarpar. (II) Görüntüleri, hal ve tavırları arka plandaki mimari şaheserleri hiç gölgelemez. (III) Uyumlu kalabalıklardır onlar. (IV) Tavırlar, yürüyüşler, davranışlar ölçülüdür. (V) Kimseyle takışıp kavga etmezler.
8.Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?
A) I ile II B) II ile III C) III ile IV D) IV ile V E) II ile V
9.Aşağıdaki cümlelerden hangisi zarf tümleci, özne, zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur?
A) Her yaz güller için bir şeyler karalamak isterim.
B) Gül, dünyaya sunulmuş güzelliklerin en başındadır.
C) Ben, baharı, yazı gülle anıyorum.
D) Gülleri isim isim, renk renk, koku koku tanımaktan hoşnutum.
E) Bir gül bahçesine girdim mi güller biçim biçim beni çağrıyor.
17. yüzyılın denemeleriyle ünlü İngiliz düşünürü Bacon, hükümdarlara layık bir bahçenin nasıl olması gerektiğini anlatırken, bulunduğunuz yerde ne yetişiyorsa ona göre bahçenizde sonsuz bir bahar olsun, diyor.
10.Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Özne-zarf tümleci-dolaylı tümleç-yüklem
B) Zarf tümleci-özne-zarf tümleci-yüklem
C) Nesne-zarf tümleci-dolaylı tümleç-yüklem
D) Özne-zarf tümleci-nesne-yüklem
E) Özne-nesne-zarf tümleci-yüklem
Cümlede önemsenen ögeyi vurgulamanın bir yolu da onu yükleme yaklaştırmaktadır.
11.Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci vurgulanmıştır?
A) Birkaç gün sonra şehre ineceğiz.
B) Dün çarşıda dayımları gördüm.
C) Sizin işyerinde kaç işçi çalışıyor.
D) Sizi burada biraz bekleteceğiz.
E) Üç beş gün sonra köyden döneceğiz.
12.Aşağıdakilerin hangisinde nesne yoktur?
A) Bizi yaylaya götüren şoförün dün çantası kaybolmuş.
B) Yayladaki ağaçlardan çam sakızı topladı.
C) Yayla şenliklerinden hiçbirini kaçırmadı.
D) Bizim, Kazıkbeli yaylasına çıktığımızı duymuş.
E) Yayladan gelirken pınar başında durup su içti.
13.Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin öznesi, sözde özne değildir?
A) Irmak kenarına çeşme yapılmaz.
B) Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
C) Iki at bir kazığa bağlanmaz.
D) İki cambaz bir ipte oynamaz.
E) İnsan sözünden, hayvan yularından tutulur.
Akşamüstü mahallenin önündeki yürüyüş parkına indiler.
14.Aşağıdakilerden hangisi,ögeleri ve ögelerinin sıralanışı bakımından bu cümleye benzemektedir?
A) Onu almaya biraz sonra gideceğiz.
B) Dün arkadaşlarıma beni sormuşlar.
C) Az önce çay bahçesinde oturuyordu.
D) Hiçbir zaman elinden kitap düşmez.
E) Öğleden sonra size o da katılır.
Eylemsilerin oluşturduğu yan cümlecikler, temel cümlenin herhangi bir ögesi olabilir.
15.Buna göre aşağıdakilerden hangisinde yan cümlecik temel cümlenin zarf tümlecidir?
A) Bükemediğin eli öp.
B) İp, inceldiği yerden kopar.
C) İyilik eden, iyilik bulur.
D) Rüzgâr esmeyince yaprak oynamaz.
E) Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir.
16.Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi bir sözcük grubundan oluşmaktadır?
A) Çünkü şekillerin sislendiğini, bulandığını, buğulandığını fark ettim önce.
B) Tellalın sesini duyunca bütün o hayat sahnesinin içine girdiğimi anladım.
C) Tellal kocaman davulunu olanca gücüyle döverken davudi bir sesle haykırıyordu.
D)Ter yanağından akmıştı ve gömleği sırtına çoktan yapışmıştı.
E) Ferah Lokantası’nın, Şems Oteli’nin camları zangırdadı.
17. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne ve yüklemden oluşmaktadır?
A) Tanımaz mıydım kendi şehrimin havasını ben?
B) Duyulduğundan emin olmak için biraz bekledi.
C) Düşmemek için bir ağaca yaslandım.
D) Kırışıklıklar içindeki esmer yüzü açıktı.
E) Bakışları beni delerek geçti.
18. “Hiçbir şey duymamış gibi yürümeye devam etti.” cümlesindeki ögelerin dizilişiyle aynı sırada verilen cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Az ötedeki bir züccaciye dükkanında girdim.
B) Camekanının tam önünde durdum.
C) Camların temiz yüzeyi gökler kadar boştu.
D) Yerinden çıkmasın diye elimi kalbime bastırdım.
E) Başım dönerken dükkanın kapısına yöneldim.
19. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sıralanışı özne-dolaylı tümleç-nesne-yüklem şeklindedir?
A) Bana tam anlamıyla ne olduğunu ancak o an anlayabildim.
B) Bu benim zaman zaman öğrencilerimle oynadığım bir oyun değil miydi?
C) Geçmişi bizim için manalı kılan şey, ona bugünden bakıyor olmamızla alakalıydı.
D) Genç köylü belinde kuşağı, sırtında yeleği, ayağında poturları ile bir eşeği sürükleyerek yanımdan geçiyordu.
E) Naz’ın kardeşi oturduğu koltukta çayını yudumluyordu.
20. “Benim gözlerimle bakınca göz göre geliyor gelecek olan.” cümlesiyle ögelerinin sıralanışı bakımından özdeş cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstisnasız hepimizin ölü olduğu bir zamandan geliyorum ben.
B) Çok geçmeden bu seferberlik kalabalığının ortasında da yakaladı beni.
C) Yüzünü yıkadığı zaman daha iyi hissetti bir gözünü kazada kaybeden genç.
D) İhtiyarlardan birkaçının onları rahatsız etmemek için yollarını değiştirdiğini, kenarlarından geçtiğini ya da üstlerinden atladığını gördük biz.
E) Bahçe duvarlarından sarkıyordu nar, portakal, turunç ve limon dalları.
YANITLAR
| 1. | B | 11. | D |
| 2. | E | 12. | A |
| 3. | C | 13. | E |
| 4. | A | 14. | E |
| 5. | B | 15. | C |
| 6. | A | 16. | A |
| 7. | C | 17. | D |
| 8. | C | 18. | E |
| 9. | E | 19. | E |
| 10. | D | 20. | C |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
