Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde, “gelecek” sözcüğü farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Yıllanmış bir çınar pusuluk yerin
Neredeyse gelecek beklediklerin
B) Taşı, billuru, kurşunu, geçmiş elinden tutup
Geleceğe kavuşturmuş
C) Bu gelecek, o geçmişe dayanacaktır.
D) Kâmildir o insan ki yaşar hâtıralarla
Bir başka kerem beklemez artık gelecekten
E) Sanki erdim çetin bilmecesine
Hem geçmiş zamanın, hem geleceğin
2. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “geçmek” sözcüğü diğerlerinden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
A) Şu geçeni durdursam çekip de eteğinden
Soruversem haberin var mı öleceğinden
B) Dem çeker bülbül beynimde baykuşlar öter
Sonra karşımdan geçer bir bir, yıkılmış lâneler
C) Belki hâlâ o besteler çalınır
Gemiler geçmeyen bir ummanda
D) Süslenmiş gemiler geçse açıktan
Sanırım gittiği diyar bendedir
E) Sanma bir gün geçer bu karanlıklar
Gecenin ardında yalnız gece var.
I. Asla unutamam gözümde tüter
Sıla terk eylemek ölümden beter
II. Yaprak mı kımıldar gece senden gizli
Bildik görüyorsun ne olur görmeyiver
III. O her sabah okuyordu kitabını
Ayırmıyordu kitaptan kesinlikle gözünü
IV. Ne kadar karanlık olsa geceler
Mümkün mü sonunda sabah olmasın
3.Yukarıda numaralandırılmış dizelerin hangi ikisinde, altı çizili sözcükler yakın anlamlıdır?
A) I. ile II. B) I. ile III. C) II. ile IV. D) III. ile IV. E) I. ile IV.
4. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “garip” sözcüğü diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Ey garip çizgilerle dolu han duvarları
Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları
B) Bülbülün yatağı bahçeler, bağlar
Garibin yatağı kahveler, hanlar
C) Bir garibim adım sanım anılmaz
Yüreğimde yaram vardır onulmaz
D) Bir devâ bulmak için bağrındaki yaraya
Toplanmış garipler şimdi kervansaraya
E) Garibim namıma Kerem diyorlar
Aslımı el almış haram diyorlar.
5. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “gayrı” sözcüğü farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Tanrı yardımcı olsun gayrı yolda kalana
Bir menzile vararak atları çektik hana
B) Gayrı yoktur kurtulmanın çâresi
Hâlimi arz edin nazlı Hünkâra
C) Kendinden gayriyi beğenmez cahil
Kendi çalar kendi oynar demişler
D) Gayrı nidem dünyayı
Ki elim, kolum gitti.
E) Kara gözlüm efkârlanma gül gayrı
İbibikler öter ötmez ordayım.
6. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde “yaman” sözcüğü diğerlerinden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
A) Yunanlılar, Eskişehir’de o yaman darbeyi yiyince afalladılar.
B) Hayvanları kurak öldürür, kışın adı yamandır.
C) Namluna dayanır yola dalarsın.
Duruşun, bakışın yaman be Ali!
D) Sarsılıyor İstanbul yedi tepe
Yaman esmiş Dolmabahçe’de rüzgâr
E) Yaman çalacak o çalmayası saat yaman.
Geçmiş ola bir kez yumuldu mu gözlerin.
I. Hangi eşikte, hangi akşamda uyudun?
II. Ayrıldı yan yana yürüyen gölgelerimiz
III. Hangi aydınlık uyuttu seni bugün
IV. Nasıl taş taş ördüm ben duvarları
V. Bu yalnızlığı dört bir yanımda buldum.
7.Numaralanmış dizelerin hangisinde anlatımda soyut anlamlı sözcükten yararlanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
8. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde, “taşımak” sözcüğü gerçek anlamında kullanılmıştır?
A) Ben bu rengi taşırım her zaman can köşemde
Yeşilde ne arar da bulamaz insanoğlu?
B) Taşımış harcını gazileri, serdarıyla
Taşı yenmiş nice bin işçisi, mimariyle
C) Namus duygusu taşımayanlar, vatan duygusu da taşımazlar.
D) Babamı, annemi yıllarca başımda taşıdım.
E) Senin de destanını okuyalım ezberden
Haberin yok gibidir taşıdığın değerden
9. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde “yolculuk” sözcüğü “çeşitli yerlere gidip gelme, gezi, seyahat, sefer” anlamı dışında kullanılmıştır?
A) Su çekilmiş gibi, rüya oldu
Attılar yolculuğun yorgunluğunu
B) Bana da yolculuk göründüğü gün
Bulunur tabutumu taşıyan dost
C) Güç bela bir bilet aldım gişeden
Yolculuk başladı Haydarpaşa’dan
D) Ey ufuklar! diyorum
Yolculuk var yarına
E) Gezdim dağlar başında
Doymadım yolculuğa
10. Aşağıdaki cümlelerin/ikili dizelerin hangisinde, “salmak” sözcüğü “Beni dertli ettin saldın dağlara/Hiç gelip sormadın halimi felek” dizelerindeki ile aynı anlamda kullanılmıştır?
A) Yarına salma fakirin kârın
Ne bilirsin nice olursun yarın
B) Garip Mecnun gibi saldın çöllere
Sen düşürdün beni dilden dillere
C) Çorbanın suyu kaynayınca, pirincini sal.
D) Bir adım daha atmıştım.
Ki bir kahkaha saldı
E) Aya haber sal, çıksın bu gece
Görünsün şöyle gönlümce
I. Kemiklerine biraz yağmur, biraz gün ışığı sızsın.
II. Kasketinden sızan sular solgun yüzüne akıyordu.
III. Başladım uykuya, lâkin ne gezer
Sızmışım bir aralık neyse, yorulmuş da meğer.
IV. Gözden sızar yaş olsam
Ölüme yoldaş olsam
V. Gözlerimin önünde hep aynı beyaz ev.
Gece pencerelerinden sızacak ışık.
11.Yukarıdaki cümlelerin/dizelerin hangisinde, “sızmak” sözcüğü diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
12. Aşağıdaki dizelerin/cümlelerin hangisinde, “gölge” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Gölge karar tutmaz güneş var iken
Sanma sabah rüzgârı gölge döndürür.
B) Yiğit gölgesinde yiğit saklanır.
Nâmertlerde namus olmaz âr olmaz
C) Gölgelerinde koyunlar otlayan ağaçların altından geçti-ler.
D) O gördüğüm gölgenin hayal olduğunu daha iyi anladım.
E) Bir rüya uğrunda, ben diyar diyar
Gölgenin peşinde yürür giderim.
13. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde, “örmek” sözcüğü “süslemek, işlemek, donatmak, kaplamak” anlamında kullanılmıştır?
A) Bir ruh gülümsüyor gibi derinden
Beton duvarları sarmaşıklar örmüş.
B) Saçlarını çözerek hülyâ dizinde tel tel
Hep yeniden örmek isterdim.
C) Bugün ayın ön dördü
Kız saçını kim ördü
D) İpek saçlarını elimle ördüm
Ve bir kement gibi taktım boynuma
E) Zülüflerin tel eyleyip.
Saçların örmeye geldim.
14. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde,” ölmek” sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Gökten inmez hiçbir şey… Bütün yerde taşar
Kendi ahlakıyla bir millet ölür yahut yaşar.
B) Hiç durmadan hayat öğütür devreden bu çark
Ölmek sırayladır sıralanmakta varsa fark.
C) İflah olmaz bu derd ile ölürüm
Güzeller serdarı giysin karalar
D) Ömrü oldukça yürür hep yolcu
Varmadan menzile bir yerde ölür.
E) Ölmek kaderde var bize ürküntü vermiyor
Lâkin vatandan ayrılığın ıstırabı zor.
I. Tek seni hayal için süzerek batan günü
Gece mehtâba dalmak, sen de dalmışsın diye
II. Renk renk dertlerimi içimde besle
Fakat içimde dövünüp ağlama gurbet
III. Belki hâlâ o besteler çalınır
Gemiler geçmeyen bir ummanda
IV. Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul
Sâde bir semtini sevmek bile bir ömre değer.
15.Yukarıdaki ikili dizelerde, altı çizili sözcüklerden hangi ikisi anlamca özdeştir?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) I. ile IV. E) I. ile III.
16. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “iş” sözcüğü ötekilerden farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Sakın, başına bir iş gelmiş olmasın.
B) Bir iş bulmak için üç aydır dolaşıyor.
C) Yaşamını rahat sürdürebileceği bir iş arıyordu.
D) Bugüne kadar girdiği hiçbir işte dikiş tutturamadı.
E) Daha önceki işinin ne olduğunu kimse bilmiyordu.
17. “Bulmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde “yüklemek” anlamında kullanılmıştır?
A) Kimi zaman, gezdiği yerlerde güzel kıyafetler buluyor.
B) Bu programda, aradıklarımızın hiçbirini bulamadık.
C) Şikayet ede ede yılın ortasını bulduk.
D) Çocuğa kabahat bulmayın; o elinden geleni yaptı.
E) Yeni bir resim bulmak için dergileri karıştırdı.
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “en çok, en fazla” anlamı vardır?
A) O kadar çok eşyası var ki, bitmek tükenmek bilmedi.
B) Bu iş üç, bilemedin dört gün sürer.
C) Ne yaparsanız yapın, bu arsa elli milyon etmez.
D) Onun çok çalıştığını duymuştuk, ama bu kadarını bilmiyorduk.
E) Hazırlıklar, belki bir ay daha sürebilir.
I. Adam öyle bağırıyordu ki, bütün kahveyi başına topladı.
II. Başındaki kasketi çıkarıp masanın üstüne koydu.
II. Tepenin başına çıkar, oradan denizi seyrederdik.
IV. Havuz başında oturdular ve kuğuları seyre daldılar.
19. “Baş” sözcüğü yukarıdaki cümlelerden hangi ikisinde aynı anlamda kullanılmıştır?
A) I – III B) II – IV C) I – II D) I – IV E) II – III
20. “Çıkmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) Kedi, bir anda ağacın en uçtaki dalına kadar çıktı.
B) Cumartesi günü, sabah saat yedide evden çıktım.
C) İçerisi çok sıcak olunca balkona çıktık.
D) Durduk yerde yüz elli liradan çıktık.
E) Halının üzerinde oynayan bebeğin ayağındaki patik çıktı.
| 1. | A | 11. | C |
| 2. | E | 12. | B |
| 3. | B | 13. | A |
| 4. | A | 14. | A |
| 5. | C | 15. | D |
| 6. | C | 16. | A |
| 7. | E | 17. | D |
| 8. | B | 18. | B |
| 9. | B | 19. | D |
| 10. | B | 20. | D |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
