Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yansıma sözcüklere yer verilmiştir?
A) Dokunur denize şıp şıp martı kanatları
B) Yıllar yılı sahilde durup bekliyorum
C) Bir pembe ışıksın vuruyorsun camlara
D) Vuslatından hani bir saniye ayrılmayayım
E) Gözlerin çığ gibi baştanbaşa bir canlı resimdir.
Sonu sert ünsüzle (p, ç, t, k) biten bazı sözcükler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında sert ünsüz yumuşar (b, c, d, g, ğ olur). Bazı tek heceli sözcüklerde bu durum gerçekleşmez.
2.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz değişimi olmamıştır?
A) Kolunu Sergül’ün okşadığı paltom çalınmış.
B) O günden sonra çöpümüzü bile almıyordu.
C) Pencerenin yüksekliği bir metre bile değildi
D) Odun kömür kırma işine de katlanacağız artık
E) Kaynağı, koruyucu kullanmadan yapmıştı.
Adanın önüne gemiler gelince keçiler kayalıkların üstüne dizilip seyre çıkıyorlar onları. Gemiciler de derde deva diye keçileri yakalayıp götürüyorlar.
3.Yukarıdaki parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme)
B) Ünsüz Değişimi (Yumuşama)
C) Ünlü Daralması
D) Ünlü Düşmesi (Hece Düşmesi)
E) Ulama
Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez, iki ünlü sesin yan yana gelmesini gerektiren durumlarda araya kaynaştırma harfleri (y, ş, s, n) girer.
4.Buna göre, aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaştırma harfi yoktur?
A) İlk keçiyi keser kesmez fırtına çıkıyor.
B) Üstünde yılan uyuyan adamı büyülemişti.
C) Kuşun kanadının altında da olsam beni bulur.
D) Adamsa düzgün düzgün soluk alarak uyuyordu.
E) Ötedeki çınarın altındaki kanepeye oturdu.
Bir iki gün şehre gitse demir kır atı (I)huysuzlanıyor, (II)tepiniyor, yanına gidenleri korkunç bir öfkeyle (III)ısırıyor, (IV)tekmeliyor ve yem (V)yemiyordu.
5.Yukarıdaki parçada numaralanmış yüklemlerden hangilerinde ünlü daralması vardır?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile IV. D) IV. ile V. E) II. ile IV.
6.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ünsüz düşmesine” uğramış birden çok sözcük kullanılmıştır?
A) Sevginin küçücük görünümünden sıcacık bir hikâye çıkardığını görmüştüm.
B) Ufacık dedikodular bile büyük bir aileyi dağıtmak için yeterli olur.
C) Evlerin minicik saçaklarından yere kadar buzlar sarkıyordu.
D) Araba, büyücek bir binanın önünde sarsılarak durdu.
E) Mahallenin daracık sokaklarında çeşitli oyunlar oynardık.
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcükte “ünsüz türemesi” görülmektedir?
A) Bu ciddi bir konu, pek dedikodu değil
B) Allı turnam bizim ile uğrarsan
C) Telli duvaklı gelin olmak hepsinin hayaliydi.
D) Mutluluk hazzını tatmak için tüm acılara katlandı.
E) Şiirin özelliği de zor anlaşılır olmasıdır.
Sonu sert ünsüzle biten tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz değişimi olmaz.
8.Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala aykırı bir örnektir?
A) Sırt B) Çat C) Dört D) At E) Maç
Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldıklarında ünsüz değişimi (yumuşama) olur.
9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
A) Bir kez doğan bir daha ölmez inancım bu.
B) Bu gerçeği bilişimdendir baş eğişim.
C) Varlık sebebim, gerçek yaşama sevincimsin
D) Seçtim hürriyeti kaderimi zorlayarak
E) Aşk dedim, kendimi buldum kendim.
Sonu sert ünsüzle biten sözcükler ünlü ile başlayan ek aldığında, ünsüz değişimine (yumuşama) uğrarlar.
10.Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
A) Sevecen olacaksın yaşarken bu hayatı
B) Yağmur bulutları gitmiyor başımdan bir türlü
C) Sevin bütün insanları, bir dünya kurun
D) Şu gizemli yaşamda hep seninle varım
E) Olsun sığınacağın yer, bir gönülhanesi
(I)Geleceğiniz yere geldik, der muavin, İner lâkin ne deniz vardır, ne martı sesi. Bir eve varır, yaşlı bir adam (II) karşı-lar kendisini. “Biz de (III)merak etmeğe (IV)başlamıştık.” Şaşırır, (V)ocağın karşısını işaretleyerek “oturun” der yaşlı adam.
11.Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
12. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde, diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
A) Konakta hiç bekletmeden paşanın yanına aldılar onu.
B) Zenci hizmetkârla birlikte hepsi de binadan çıktılar. C) Kuşları rahatsız etmemek için kimse evden çıkmıyordu.
D) Sağ taraftaki boş arsalarda askerler talim yapıyorlar.
E) Niyazi Bey, kahvesini bitirmeden ayağa kalktı.
.
13. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde, diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
A) Onların çoğunu ta bebekliğinden tanırdı.
B) Masanın arkasındaki koltuğa oturmuştu.
C) Çocuk bir türlü utangaçlığını yenemiyordu.
D) Suçu paylaşmanın tadına varıyorlardı.
E) Yanımdaki yatakta başka bir hasta yatıyor.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü düşmesine (hece düşmesi) örnek bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Selamlaşma faslını kısa kesmek istiyorum.
B) Genç adam başını sallayıp elindekini gösterdi.
C) Annesi kendi derdiyle gittikçe yalnızlaşıyordu.
D) Evi yerinden sarsan bir ağırlıkla devrildi.
E) Karnından fışkıran kan odanın ortasında birikti.
İsim tamlamalarında tamlayan ünlü ile bitiyorsa araya “n” kaynaştırma harfi getirilir.
15.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bu kurala uymayan bir isim tamlaması vardır?
A) Hemşirenin korkusu her gün biraz daha artıyor.
B) Hayatının o ana kadarki öyküsünü anlattı.
C) Neyin nesidir bunlar bir türlü anlamıyorum.
D) Delikanlının çantasında hiçbir şey yoktu.
E) Odanın kapısını aralayarak içeri baktı gizlice.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü düşmesine örnek olabilecek bir sözcük kullanılmıştır?
A) Âşık olduğunu sanan asrın insanı, aşktan uzak
B) Göklerin dönüşünü aşkın dalgalarından bilin.
C) Âlemdeki her şey aşk imiş, gerisi dedikodu.
D) Sevinç ve aşk büyük çabaların kanatlarıdır.
E) İnsan varlığını oluşturan dört unsur vardır.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü daralmasına örnek olabilecek bir sözcük kullanılmıştır?
A) Mumlar karanlığın içinde yol alan yıldızlar gibi parlıyordu.
B) Binlerce ateş parçası yılan dilleri gibi birbirine karışıyordu.
C) Şerbetçiler akşamları konağın parmaklıklarının dibine diziliyorlar.
D) Yüzbaşının söylediklerinin hiçbirini tam olarak anlayamamıştı.
E) Onu sandallarıyla, gizliden gizliye dinlemeye gelenler olurmuş.
Gösterişe, güce (I)alışkındı ama (II)gösterişten kaçınan bir (III)yalınlığın her yanında (IV)hissedilen tevazu, bu kadının hiç (V)bilmediği güç olarak belirmişti.
18.Yukarıdaki parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinde ünsüz türemesi vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Uçları burulmuş ince bıyıkları, alnının parlak genişliğini ortaya koyan, geriye taranmış gür saçları ile herkesin beğenisini kazanmıştı.
19.Yukarıdaki parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme)
B) Ünsüz Değişimi (Yumuşama)
C) Ünlü Daralması
D) Ünlü (Hece) Düşmesi
E) Ulama
Beyin yalnızca kendisine acı hissetmesini söyleyecek şekilde temsil edilen uyarıcıları aldığında acı hisseder. Bu nedenle bu kişilere acılarını tanımlattım.
20.Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme)
B) Ünlü Daralması
C) Ünsüz Değişimi (Yumuşama)
D) Ünsüz Türemesi
E) Ünlü Düşmesi
YANITLAR
| 1. | A | 11. | B |
| 2. | B | 12. | C |
| 3. | A | 13. | E |
| 4. | D | 14. | B |
| 5. | D | 15. | C |
| 6. | A | 16. | A |
| 7. | D | 17. | A |
| 8. | C | 18. | D |
| 9. | D | 19. | C |
| 10. | A | 20. | B |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
