Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1.Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Dede Korkut tarafından yazılmıştır.
B) Oğuzların Gürcü, Ermeni, Rum ve Diğer Türk boylarıyla yaptıkları savaşlar anlatılmıştır.
C) 15.yüzyılın sonunda yazıya geçirilmiştir.
D) Arı bir Türkçeyle yazılmıştır.
E) Nazımla nesir iç içedir.
XI. yüzyılda Hoca Ahmet Yesevî tarafından Hakâniye Türkçesi ile yazılan eser, sade bir dille İslamiyet’in esasların-dan, tasavvuftan, dünya ve kıyamet hallerinden bahseder.
2.Bu paragrafta sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Lugati’t – Türk B) Atabet’ül Hakâyık
C) Kutadgu Bilig D) Muhakemet’ül Lugateyn
E) Divan-ı Hikmet
Eserde, cömertlik, ilim, doğruluk, dindarlığın üstünlükleri gibi konular anlatılmıştır. Eser aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır.
3.Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Lügati’t Türk B) Divan-ı Hikmet
C) Atabet’ül Hakayık D) Kutadgu Bilig
E) Şehname
4. Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig ve Atabet-ül Hakayık‘ın özelliklerinden biri değildir?
A) Mesnevi tarzında yazılmış olmaları
B) Sembolik eser olmaları
C) Hem beyit hem de dörtlükten oluşmuş olmaları
D) Hakaniye Türkçesiyle yazılmış olmaları
E) Didaktik eser olmaları
5.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’in kabulünden sonra yazılan ilk Türkçe eserlerden değildir?
A) Atabet’ül Hakayık B) Divan-ı Lugati’t – Türk
C) Kutadgu Bilig D) Mantıku’t Tayr
E) Divan-ı Hikmet
I. Divan-ı Lügati’t-Türk, Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılmış bir sözlüktür.
II. İslamiyet öncesi edebiyatımızın çeşitli örneklerini (sagu, sav, koşuk) bugünlere taşıyan asıl kaynak eser Divan-ı Hikmet’tir.
III. Atabetü’l-Hakayık, bilginin ve erdemin gerekliliğini anlatmıştır.
IV. Kutadgu Bilig, Hakaniye Türkçesiyle yazılmış bir siyasetnamedir.
V. Atabetü’l-Hakayık, Divan-ı Hikmet din ve ahlak konularını işleyen geçiş dönemi eserleridir.
6. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Eser, 12. yüzyılda Edip Ahmed Yükneki tarafından yazılmıştır. Didaktik ahlak ve öğüt kitabıdır. Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır ve ayet ve hadislerden yararlanılarak ahlaklı olmanın yollarını anlatan bir öğüt kitabıdır. Hem Uygur hem de Arap harfleriyle yazılmış nüshaları bulunmaktadır.
7.Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Atabet’ül Hakayık B) Şecere-i Türki
C) Divan-ı Hikmet D) Kitab-ı Dede Korkut
E) Kutadgu Bilig
8.Aşağıdakilerden hangisi “Divan-ı Lugati’t – Türk” adlı eserin özelliklerinden biri değildir?
A) Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılmıştır.
B) Dilbilgisi, tarih, coğrafya, edebiyat alanlarında kaynaktır.
C) Uygur alfabesi hakkında bilgiler verir.
D) Türk kültürü ve yaşayışına dair bilgiler içerir.
E) Eserde Türkçe sözcüklerin ve deyimlerin anlamlarına yer verilmiştir:
I. Klasik Türk edebiyatı ve tasavvufi Türk edebiyatı ilk örneklerini vermiştir.
II. Arapça ve Farsça kelimeler Türkçeyi halkın anlamayacağı bir dil haline getirmiştir.
III. Eserlerde İslamiyet öncesi kültür ile İslamî kültür iç içedir.
IV. Sadece Arapça ve Farsçadan alınan nazım şekilleri kullanılmıştır.
V. Uygur alfabesinin yanında İslamiyet’in de etkisiyle Arap alfabesi kullanılır.
9.Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi İslami devir Türk edebiyatı geçiş dönemi için söylenemez?
A)I. ve II. B)II. ve IV. C)II. ve III D)III ve IV. E)II. ve V.
Destandan halk hikâyesine geçiş ürünüdür. İslam öncesi devrin özelliklerini anlattığı halde İslami özellikler de taşır. Anlatım düz yazı şeklindedir, arada şiirler de vardır. Hikâyelerde yaşanan olayların tarihi bilgilerle ilgisi vardır.
10.Yukarıda özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Hikmet B) Mantıku’t Tayr
C) Divan-u Lügati’t Türk D) Babürname
E) Kitab-ı Dede Korkut
(I) İki dilin karşılaştırılması özelliğinde olan eser, 15. yüzyıl edebî şahsiyetlerinden Ali Şir Nevai’nin Çağatay Türkçesi (Hakaniye) ile yazdığı en önemli eserdir(II). Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı Divanü Lugati’t Türk’ten sonra milli dili koruma endişesiyle İslami dönem edebiyatının bu konuda yazılmış en önemli ikinci eseridir. (III) Divanü Lugati’t Türk’te Türkçenin Arapçayla “at başı gittiği” ispatlanmaya çalışılırken bu eserde Türkçenin Farsçadan üstünlüğü ispatlanmaya çalışılmıştır.(IV) Türk şairlerine edebi eserleri Farsça ile yazmalarına teşvik etmek için bu eserini yaz-mıştır.(V) Bu karşılaştırmalarından sonra, sonuç olarak Çağatayca’nın Farsçadan daha üstün bir dil olduğunu ispat eder.
11.Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
12.Aşağıdakilerden hangisinde Dede Korkut Hikayeleri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) Hikâyelerde temel tasavvufi düşüncedir.
B) Şiir ve düzyazı karışık oluşturulmuştur.
C) Hikâyelerde az da olsa masal ve destansı unsurlar görülür.
D) Çok temiz, güzel ve zengin bir dil kullanılmıştır.
E) Anlatım açık, yalın ve durudur. Kesinlik ifade eder.
(I) Şiirlerin çoğu dörtlükler halindedir. (II)Hece ölçüsü kullanılmıştır. (III) XIV. yy’da kaleme alınmıştır.(IV)Şiirler koşma tarzında uyaklanmıştır.(V) Genellikle yarım uyak kullanılmıştır.
13. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
.
14.Aşağıdaki eser, sanatçı eşlemelerinden hangisi yanlıştır?
A) Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacip
B) Mantık’ut Tayr- Babür Şah
C) Divanü Lügati’t Türk – Kaşgarlı Mahmut
D) Atabet’ül Hakayık- Yüknekli Edip Ahmet
E) Divân-ı Hikmet- Hoca Ahmet Yesevî
İslamiyet’in etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk önemli yapıtıdır. Eser manzum olup, ünlü İran destanı Şehna-me’nin yazıldığı aruz kalıbıyla ve mesnevi tarzında ortaya konmuştur. Eserin sonunda 124 beyitlik üç kaside ile mesnevi içinde yeri geldikçe söylenmiş ayrıca 173 dörtlük vardır. Bu dörtlükler bir yanıyla bu eseri İslamiyet öncesin-deki Türk edebiyatı geleneğine bağlamaktadır. Ayrıca mesnevideki yarım kafiyeler, redif ve cinaslar eserde eski Türk şiiri geleneğinin sürdürüldüğünü gösterir. Bunların hepsi göz önüne alındığında eser 6645 beyit tutarındadır.
15.Bu parçada sözü edilen yapıt ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Divan-ı Lügat’it Türk – Kaşgarlı Mahmut
B)Atabet’ül Hakayik – Edip Ahmet Yükneki
C)Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi
D)Göktürk Yazıtları – Bilge Kağan
E)Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacip
I.12. yüzyılda Edip Ahmet tarafından yazılmıştır.
II.Hikmetler, tasavvuf konusunda Halk şiirinin ilk örneklerini oluşturmaktadır.
III.İlahi aşk konu edilmiştir.
IV. Canlı ve didaktik bir anlatıma sahiptir.
V.7’li ve 12’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
16.Divan-ı Hikmet’le ilgili yukarıda numaralanmış şekil-de verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
17.Divan-ı Lügat-üt Türk ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılan eser Türk dilinin ilk sözlüğü sayılır.
B) Eserde bazı boy adlarının nereden geldiği ile ilgili bilgiler de verilmiştir.
C) Kitapta, anonim olan sav, sağu, koşuk örneklerine yer verilmiştir.
D) Eserde değişik Türk boylarının kullandığı lehçeler ve şivelerle ilgili bilgilere de yer verilmiştir.
E) Eser, destan, anı tarih karışımı bir eserdir
I. Klasik Türk edebiyatı ve tasavvufi Türk edebiyatı ilk örneklerini vermiştir.
II. Arapça ve Farsça kelimeler Türkçeyi halkın anlamayacağı bir dil haline getirmiştir.
III. Eserlerde İslamiyet öncesi kültür ile İslamî kültür iç içedir.
IV. Sadece Arapça ve Farsçadan alınan nazım şekilleri kullanılmıştır.
V. Uygur alfabesinin yanında İslamiyet’in de etkisiyle Arap alfabesi kullanılır.
18. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi İslami devir Türk edebiyatı geçiş dönemi için söylenemez?
A)I. ve II. B)II. ve III. C)II. ve IV. D)III ve IV. E)II. ve V.
19. Dede Korkut Hikâyeleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiirle nesir iç içedir.
B) Hikâyelerde Türklerin Çinlilerle yaptıkları savaşlar anlatılmaktadır.
C) Destanımsı anlatımlar vardır.
D) İslam öncesi Türk yaşayışına ait bilgiler de vardır.
E) İslamiyet’in derin izleri vardır.
Eserde, cömertlik, ilim, doğruluk, dindarlığın üstünlükleri gibi konular anlatılmıştır. Eser aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmıştır. Manzum bir ahlak kitabıdır. Hem Uygur hem de Arap harfleriyle yazılmış nüshaları bulunmaktadır.
20. Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Lügati’t Türk
B) Divan-ı Hikmet
C) Kutadgu Bilig
D) Atabet’ül Hakayık
E) Selçukname
YANITLAR
| 1. | A | 11. | D |
| 2. | E | 12. | A |
| 3. | C | 13. | C |
| 4. | B | 14. | B |
| 5. | E | 15. | E |
| 6. | D | 16. | A |
| 7. | A | 17. | E |
| 8. | C | 18. | C |
| 9. | B | 19. | B |
| 10 | E | 20 | D |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
