Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
(I) Halk edebiyatında şiirlerin adları yoktur. (II) Halk şairleri yaşamla iç içedir, sosyal konular işlenmiştir. (III) Az da olsa mecaz ve benzetmelere yer verilmiştir. (IV) Halk edebiyatında düzyazı, şiirden daha çok gelişmiştir. (V) Nazım şekli olarak mani, koşma, varsağı, semai, destan v.s. kullanılmıştır.
1.Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
2. Aşağıdakilerden hangileri saz şairi değildir?
A) Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Kayıkçı Kul Mustafa
B) Gevheri, Karacaoğlan, Bayburtlu Zihni
C) Âşık Ömer, Kayıkçı Kul Mustafa, Gevheri
D) Hacı Bayram Velî, Kaygusuz Abdal,
E) Dertli, Gevheri, Yunus Emre
3. Karacaoğlan‘la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirlerinde halk zevkine bağlı kalmıştır.
B) Hece ölçüsünü ustalıkla kullanmıştır.
C) Âşık edebiyatının en büyük lirik şairidir.
D) Anadolu”yu at sırtında gezip şiir söylemiştir.
E) Aruzla yazdığı şiirlerinde dili biraz ağırdır.
19. yüzyıl şairlerindendir. Avşarlar arasında yetişmiş ve onların sözcüsü olmuş bir âşıktır. Bugün elimizde bulunan 130 kadar şiirinin tamamı hece ölçüsüyledir. Âşığın asıl adı Veli’dir. Şiirlerini klasik edebiyatımızın etkisinde kalmadan söylemiştir. Daha çok bulunduğu çevrenin duygu ve düşüncelerini dile getirmiştir. Şiirlerinde yiğitçe bir sesleniş olduğu gibi içli bir söyleyiş de vardır.
4.Yukarıda sözü edilen ozan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu B) Dertli C) Dadaloğlu D) Seyrani E) Kazak Abdal
Ahmet Yesevi Pir-i Türkistan diye bilinir, Tasavvuf edebiyatının öncüsü sayılır. (I) Tasavvuf edebiyatıyla ilgilenen Hacı Bayram Veli “Makalat” adlı eserinde tasavvufun ilkelerinden bahseder. (II) Yunus Emre Tasavvuf edebiyatının gür sesi olarak kabul edilir. (III) Pir Sultan Abdal, bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır. (IV) Tasavvuf şairlerinin amacı insan-ı kâmil (olgun insan) yetiştirmektir. (V) Tasavvuf şiirlerinin bazılarında tarikatın kuralları hakkında bilgiler verilir.
5.Yukarıdaki parçada numaralı bölümlerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
6. Aşağıdakilerden hangisinde birbirinden etkilenen şairler sırasıyla bir arada verilmiştir?
A) Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bayram Veli
B) Yunus Emre, Köroğlu, Kayıkçı Kul Mustafa
C) Karacaoğlan, Köroğlu, Dadaloğlu
D) Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan Abdal, Âşık Ömer
E) Hacı Bayram Veli, Dadaloğlu, Pir Sultan Abdal
7. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
A) Namını çıkarmak istersen eğer
Oğlan kız yetiştir bırak bir eser
B) On yedi yaşında düşer sevdaya
On sekizde uğrar kuru kavgaya
C) Ormanda büyüyen adam azgını
Çarşıda pazarda insan beğenmez
D) Bak şu kaşa bak şu göze
Ciğer kebap oldu köze
E) Güzel ne güzel olmuşsun
Görülmeyi görülmeyi
8. Aşağıdaki halk edebiyatı şairimizden hangisi eserlerinde işlediği konu yönünden diğerlerinden ayrılır?
A) Karacaoğlan B) Gevherî C) Ercişli Emrah D) Kaygusuz Abdal E) Erzurumlu Emrah
I. Nazım birimi dörtlüktür. Ancak nadiren de olsa Türkü ve ninnilerde üçlü, beşli söyleyişler görülür.
II. Söz sanatlarına ve süslü bir söyleyişe yer verilmiştir.
III. Konu, tema ve duyarlılık bakımından halk hayatına sıkı sıkıya bağlıdır.
IV. Rubai, tuyuğ, şarkı, kıta en önemli nazım biçimleridir.
V. Aşk, toplumsal olaylar, doğa güzellikleri işlenen başlıca konulardır
9. Yukarıda numaralı cümlelerin hangileri halk edebiyatının özelliklerinden değildir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) IV. ve V. D) III. ve IV. E) II. ve IV.
Derdim var seller gibi
Diyemem eller gibi
Kurudum kadîd oldum
Meyvesiz dallar gibi
10.Bu şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Halk söyleyişlerine yer verilmiştir.
B) Kesik mani örneğidir.
C) Sözcük halinde redif kullanılmıştır
D) Yedili hece ölçüsüyle söylenmiştir.
E) Düz uyaklanış vardır
On birli hece ölçüsüyle yazılır. Dörtlük sayısı üç ile beş arasındadır. Âşık edebiyatının en çok kullanılan nazım biçimidir. “Taşlama, koçaklama, güzelleme, ağıt” gibi türleri vardır. Divan edebiyatında konu bakımından karşılığı gazeldir. Uyak düzeni “abab, cccb, dddb…” şeklindedir.
11.Yukarıda sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Destan B) Varsağı C) Koşma D) Mani E) Semai
12. Aşağıdakilerden hangisi tekke edebiyatıyla ilgili yanlış bir bilgidir?
A) Eserler İslam tasavvufunu öğretmek ve yaymak için yazılır.
B) Genellikle hece ölçüsü kullanılır.
C) Eserlerde Arapça, Farsça sözcüklere de yer verilir.
D) Tasavvuf şiir geleneğini oluşturan ilk şair Hoca Ahmet Yesevi’dir.
E) 16. yy.dan sonra oluşmuş bir edebiyattır.
13. Bir Halk edebiyatı ürünü olan “destan”la ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) 3–5 dörtlükten meydana gelir.
B) Uyak dizilişi koşma ile aynıdır.
C) Kendine özgü bir ezgisi vardır.
D) Ayaklanma, kıtlık, savaş, hastalık gibi toplumsal konular işlendiği gibi bireysel konuların işlendiği destanlar da vardır.
E) Çoğunlukla 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
Aşkın aldı benden beni,
Bana seni gerek, seni.
Ben yanarım dünü günü.
Bana seni gerek, seni.
14.Yukarıda örneği verilen Tekke edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nutuk B) İlahi C) Nefes D) Devriye E) Şahtiye
İçkili Bektaşi âyinlerine … denir. Bu tür âyinlerde özel bir kadehten yudum yudum şarap içilir. Kadeh sırayla dolaştırılıp âyine katılmış olanların sarhoş olmalarına kadar devam edilir. Bezmde âdâba uymak şarttır ve hafiflik kabul edilmez. Herkesin kadehten yudum yudum içmesi onların vahdette birleşmesini temsil eder.
15.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) İnsan-ı Kamil B) Nefes C)Hikmet D) Bezm-i Cem E) Ritl-i Girân
Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Devâ belli değil dert belli değil
16.Koşmadan alınan bu dörtlüğün konusuna göre aldığı isim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelleme B) Ağıt C) Koçaklama D) Taşlama E) Mani
17. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında aruz ölçüsüne dayalı türlerden değildir?
A) Divan B) Selis C) Satranç D) Kalenderi E) Varsağı
18. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatında nesre dayalı türlerden biri değildir?
A) Hilyeler B) Bilmeceler C) Atasözleri D) Masallar E) Efsaneler
I. Konular halkın yaşantısından alınır, eserlerde halkın duyuş ve düşüncesi yansıtılır.
II. En çok kullanılan nazım türü şarkıdır.
III. Süslemelerden uzak, içten bir dili vardır.
IV. Hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıpları kullanılır.
V. Kimi ürünler hariç, bu edebiyatın ürünleri bir saz eşliğinde söylenir.
19. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
20. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A)Türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bölüme bent denir.
B)Taşlamalar Divan şiirinde hicviye, Batı edebiyatında satir adını alır.
C)Semai Toroslardaki “Varsak” boyunun özel ezgiyle söyledikeri şiirin adıdır.
D) Halk edebiyatı, din etkisi dışında oluşturulan bir edebiyattır.
E) Pir Sultan Abdal, bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
Aşık edebiyatında bir kişiyi ya da sosyal düzeni eleştiren hiciv konulu şiirlere …; bunun yanı sıra tabiat güzelliklerini veya kadın, at, silah gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere … ; Savaş, yiğitlik,kahramanlık gibi konuları işleyen şiirlere de…denir.
21.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Hicviye – güzelleme – taşlama
B)Taşlama – şarkı – ağıt
C)Taşlama – güzelleme – koçaklama
D)Güzelleme – koçaklama – taşlama
E) Satirik – lirik -didaktik
I.Türkü
II.Semai
III.Varsağı
IV.Tekerleme
V. Şarkı
22.Yukarıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri değildir?
A) V, B) IV. C) III. D) II. E) I.
23. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk edebiyatına ait bir özellik değildir?
A)Bu edebiyat ürünlerinin ilk söyleyeni olmasına rağmen sahipleri belli değildir.
B)Koşma, varsağı, semai ve destan başlıca ürünleridir.
C) Anlatım, sözlü edebiyat geleneklerine uygundur. Süsten uzak, açık, net, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
D)Genellikle yarım ve cinaslı uyak kullanılmıştır.
E)Dil yalındır. Halk söyleyişlerine ve söyleyiş inceliklerine yer verilmiştir.
24. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı nazım biçimlerinden değildir?
A) Varsağı B)Semai C)Destan D)Koşma E)Devriye
25. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı nesrinin bir özelliği değildir?
A)Dil oldukça sade,günlük konuşma dilidir.
B)Halk nesri, sözlü anlatımın yazıya geçirilmesiyle oluşmuştur.
C)Nazımla nesir iç içedir.
D)Kerem ile Aslı, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin önemli menkıbelerdendir.
E)En önemli ürünleri Halk hikayeleridir
Tarihi kişiler ve din büyüklerinin hayatları etrafında oluşan olağanüstü hikayelerdir.
26.Yukarıda tanımı verilen Halk edebiyatı nesri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Menkıbe B) Tekerleme C) Halk Hikayeleri D) Bilmece E) Efsane
YANITLAR
| 1. | B | 14 | B |
| 2. | D | 15. | D |
| 3. | E | 16 | D |
| 4. | C | 17. | E |
| 5. | A | 18 | A |
| 6. | A | 19. | B |
| 7. | C | 20. | C |
| 8. | D | 21. | C |
| 9. | E | 22 | A |
| 10 | B | 23 | B |
| 11 | C | 24 | E |
| 12 | E | 25 | D |
| 13 | A | 26 | A |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
