Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili sözcük temel anlamıyla kullanılmıştır?
A) Son başarısıyla gözümde daha da yükseldi Burhan.
B) Olayın üzerindeki perde önümüzdeki hafta aralanabilir, diye söyledi bize.
C) Bu taş da seninle banaydı, diye dert yandı.
D) Bizim sokakta bu aylarda, çocuklar körebe oynar.
E) İyi niyetinize sığınarak size bir sırrımı açıklamak istiyorum.
Yazarın son öyküsünde, öykü kahramanının düşünü kurduğu yaşam ile içinde bulunduğu yaşamı karşılaştırdığımda, gerçekle çarpışınca kırılmayacak bir düşün olmadığını anladım.
2.Yukarıdaki cümlede geçen ”düşlerin gerçeklerle çarpışınca kırılması” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Arzulanan hayallere ulaşılabilmek için çok çalışılması gerektiği
B) Gerçek yaşamın kimi izlerinin düş yaşamında da ortaya çıkabileceği
C) Yaşamın düşlerle hiçbir zaman örtüşmeyeceği
D) Yaşamını düşlerle aynı gören insanların kimi zaman daha mutlu olabileceği
E) Her gerçeğin kaynağının insanların düşlediklerinden ortaya çıktığı
3.Aşağıdaki dizelerden hangisinde, yansıma sözcük kullanılmamıştır?
A) Ağıldaki kuzuların melemeleri artmıştı, bu sabah.
B) Kuşların ötüşü, yemyeşil orman insana huzur veriyordu.
C) Çevremizde vızıldayan sineklere aldırmadan yürüdük.
D) Hava kararmıştı, bir gök gürlemesiyle hepimiz korkmuştuk.
E) Şaklayan kırbaç, atların hızlanmasını sağladı.
Günümüzde genç ozanları, daha önce birçok şiirde ele alınmış temalardan yok çıkarak eski taşlarla yeni
görünümlü binalar oluşturuyorlar.
4.Yukarıdaki cümlede geçen ”eski taşlarla yeni görünümlü binalar oluşturmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Söz sanatlarına yer vererek güzel sözler meydana getirmek
B) Yapıtlarında özgünlüğü yakalayabilmek
C) Dizelerinde kullandığı sözleri, çağın özelliklerini uygun seçebilmek
D) İşlenmiş konuları özgün bir üslupla ele alan yeni yapıtlar meydana getirmek
E) Eski sanatçıların anlatmaya yakın bir söyleyiş özelliği oluşturmak
5.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, altı çizili söz cümleye diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır?
A) Senin kadar düzenli birine rastlamadım diyebilirim..
B) En azından bir yol parası verseydin kardeşine.
C) Ödevlerini yapmıyorsun, bari dersi dikkatli dinleseydin.
D) Hiç olmazsa bayramda ziyaretimize gelseydin.
E) O senin gibi değil, hiç değilse bayramları telefonla da olsa arar bizi.
6.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, terim anlamlı bir sözcüğe yer verilmiştir?
A) Eğlenin ama, kesinlikle ölçüyü kaçırmayın.
B) Bu hafta sonu bağa gitmeye karar verdik.
C) Genç kızın yanakları al al oldu utancından.
D) Buranın havası herkesi çarpar, dikkatli ol.
E) Arabanızın yetmiş beş beygir gücünde olduğunu mu söylüyorsunuz?
7. ‘Ne bekliyordun ki,bu arabaya olsa olsa beş bin lira verirler..” cümlesindeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Vereceğiniz her görevi seve seve yaparım.
B) Çantamda kala kala on beş ceviz kalmış.
C) Alıngan biridir, sözlerinizden dolayı size kırılsa bile çok çok iki gün sizinle konuşmaz.
D) Yarım yamalak bildiği İngilizcesiyle derdini anlatabileceğini sanıyordu.
E) Bu yaz da iyi kötü bir tatil yaptık sonunda.
Halkımız günlük konuşmalarında, insana özgü birçok durumu, “ağız” sözcüğüyle kurulan sözsel
bağdaştırmalarla anlatmıştır. Söz gelimi, çok sevinmeyi, sevindiği her hâlinden belli olmayı,ağzı kulaklarına
varma; öğrenilmek istenilen şeyi söyletecek yolda dil kullanmak, ağız aramaktır. Bir kişinin bildiği şeyleri
I II
ustalıklı konuşmalarda ona sezdirmeden öğrenmek, ağızdan laf çekmek; daha önce söylediğinin benzeri-
III
ni söylemeye başlamak, ağız de ğiştirmektir. Birini gereksiz sözler söyleyip çok konuşmak yolu ile şa-
IV
şırtmak, dikkatini dağıtıp aldatmak için de ağız kalabalığına getirmek deyimini kullanırız.
8.Bu parçada altı çizili sözlerden hangisinin kendisinden önce verilen açıklaması yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV E) V.
Konunun büyüklüğünü ve içindeki alt başlıkları sağlıklı saptayabilmek için ülke genelinde kaç kentli, kaç köylü kaç okumuş ve kaç eğitim yüzü görmemiş bulunduğunu üç aşağı beş yukarı belirleyebilmek için çok çalışmıştı ki bu da doğal olarak yeni bir araştırma yapmak zorunluluğuyla burun buruna getirmişti onu.
9.Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin her ikisinin anlamını da barındıran cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Patronu, genç muhasebe müdürünü, ihale dosyasına konulmak üzere -yanlış da olsa- yaklaşık bir hesap çıkarmakla karşı karşıya bıraktı.
B) Fabrikanın üretim artışında, son iki ayda, tahminlerin üzerinde bir artış görülüyordu.
C) Genç muhasebe müdürünün planları boşa çıkmamış, üretim artışı beklenilenin üzerinde olmuştu.
D) Bunun üzerine patron işçileri toplayarak onların maaşlarına da aynı oranda zam yapılacağı müjdesini verdi.
E) Bütün bu çalışmaların yaklaşık olarak üç aylık bir ürünü olduğunu, genç muhasebe müdürünün de katkılarının yadsınamayacağını söyledi.
Toplumsal yaşamla ilgili birtakım aydınlık görüşleri savunmak, yazarın ille de güzel yapıtlar yaratmasını gerektirmez. Yazar, düşünceleri ne olursa olsun, kendini klişeleşmiş çizgilerden kurtarmıyorsa kötü yapıtlar çıkarır ortaya. Estetik değerden yoksun ve kalıcılığı olmayan yapıtlar… Yani toplum kaygısıyla yazmak böyle sorunları da getiriyor beraberinde.
10.Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal gerçeklerin bilinciyle hareket etmek.
B) Toplumun geleceği için endişeler taşımak.
C) Sanatını toplumu aydınlatmada araç olarak kullanmak.
D) Toplumun çıkarlarını kendi çıkarlarından kimi zaman üstün tutmak.
E) Yapıtını toplumun beğenisini göz ardı etmeden oluşturamamak
Bugüne kadar herkesin taktir ettiği bir insandı Niyazi Bey. Yıllardır bu kurumun belkemiği olmuştu. Uzun süredir de müdür yardımcılığı yapıyordu. Hepimiz onun çok kısa bir süre sonra müdür olacağını düşünüyorduk Geçen hafta genel müdüre söylediği sözlere hepimiz şaşırdık. Bundan böyle ağzı ile kuş tutsa da müdür olamazdı.
11.Bu parçada altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Şu işi bir an önce bitirsem de size yardımcı olabilsem.
B) Hele bir ustalığınızı görelim de ona göre bu işi size verelim .
C) Bu genç sanatçı bundan sonraki yapıtlarında bütün hünerini ortaya koysa bile toplumun beğenisini kazanamaz.
D) Dayımın oğlu ağzının bozukluğu yüzünden hiçbir işte dikiş tutturamıyor.
E) Ev sahibimizi sen bu tatlı dilinle ikna edemezsen kimse ikna edemez.
12.Aşağıdakilerden hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte kullanılmamıştır?
A) Genç sanatçılar, yapıtlarına yapılan eleştirileri kulak ardı ederse başarılı olması söz konusu değildir.
B) Rıfkı Dede, barakasını elden geçirdi, dökülen sıvaları tamir etti.
C) Konuşmacının dikkatini dağıtmamak için ayaklarının ucuna basarak sessizce salonu terk etti.
D) Çevresindeki herkese bir kulp takar, onların kusurlarını bulmaya çalışırdı.
E) Genç kızın yine burnu havalardaydı, herkese tepeden bakıyordu.
B.Borahan,son yapıtı “İstanbul’da bir Sevinç”le yine ses getirecek, yine çok okunacak.
13.Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Onu çok iyi tanırım keçi gibi inatçıdır, aklına koyduğu şeyi mutlaka yapar.
B) Oğlumun en beğendiğim yanı aklına koyduğunu en kısa sürede gerçekleştirmesidir.
C) Sergül’ün sessiz sakin bir yapısı vardı; ama gözü hep yükseklerdeydi.
D) Ergenekon’da bütün tanık ifadeleri, hep onun ön planda olduğunu gösteriyordu.
E) Sanatçı, yaptığı her çalışmayla hep kendinden söz ettirmiştir.
Ülke dışında da sesini duyurmak isteyen bir sanatçı için en kestirme yol yapıtlarını kendi toprağının özsuyuyla beslemektir.
14.Bu cümlede altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişisel değer yargılarını ve beğenilerini öne çıkarmak
B) Yapıtlarını ulusal değerlerle yoğurup zenginleştirmek
C) Tüm insanlarda ortak olan değerleri ele almak
D) Yapıtlarında evrensel değerleri ulusal çizgide işlemek
E) Eski yapıtları yeni bir bakış açısıyla ele almak
Senin bu yaptığın karanlığa kurşun sıkmak olur; çünkü bu konuda ne bilgin var, ne de yeteneğin
15. Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Aylardır boş yere çabaladın, sonuç hiç değişmedi.
B) Sabahtan akşama kadar boş boş oturdu.
C) Elindeki parayı bu kadar kısa sürede tüketmesine şaşırdık.
D) Dün sizin evi ararken bir ara Niyazi’ye rastladım.
E) Sen hâlâ bir konu üzerinde düşünmeyi öğrenemedin.
Soyut durumların, somut kavramları karşılayan sözcüklerle anlatılmasına “somutlaştırma” denir.
16.Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde “somutlaştırma”ya başvurulmamıştır?
A)Öyle duygulanmıştı ki sözler boğazında düğümlendi.
B) Adamın yüreği taşlaşmış, boşuna nefes tüketiyorsun.
C) Taşlı, çamurlu yollarda yürümeye alışıktır o.
D)Dünkü konuşmasında laf arsında iğneleyici sözler söyledi yine.
E)Bak dostum, bu karanlık düşünceler kalıcı olmayacak, inan bana.
“Onda kalp denen şeyden eser yok.” cümlesinde “kalp” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır.
17.Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir kullanım yoktur?
A) O olaydan sonra duyguları ağır basmış; onu affet dememişti.
B) İyi biliyorum ki sonunda sen de benim gibi harcanıp gidceksin.
C) Bu suratsız adamın verdiği ince karşılık beni çok şaşırttı.
D) Gezi programımızda Kapodokya yoktu.
E) İyi bir aktör kalıptan kalıba girebilmeli.
18.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklayıcısı ile verilmemiştir?
A) Bu çocuk işyerindeki herkese karsı gelmeyi, kafa tutmayı adet haline getirmişti.
B) Zavallı; ömrü boyunca sıkıntı içinde yasadı, iyi gün görmedi.
C) Merak etmeyin; ona sert bir karşılık verecek, haddini bildireceğim.
D) Oğlum, yeğenini çok seviyor, onun için deli divane oluyordu.
E) İskelenin kıyısında bir adam, oturmuş, kara kara düşünüyordu.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük zaman bildirmek amacıyla kullanılmamıştır?
A) Acı haberi yeni duydum, geçmiş olsun.
B) Bu paketi götür, elindekileri sonra tamamlarsın.
C) Durmadan konuşuyorsun, biraz da beni dinle.
D) İleride seninle daha iyi dost olacağımıza inanıyorum.
E) Eskiden beni kırmazdı; ama simdi öyle mi?
I. Dinleyiciciler meydan yerini hınca hınç doldurmuştu.
II. Her kafadan bir ses çıkıyor, bekleyiş arttıkça kalabalıktaki uğultu da artıyordu.
III.Neden sonra konuşmacı, iriyarı gövdesiyle kürsüde göründe.
IV.Cüssesine yaraşır bir ses tonuyla gürledi: Sevgili vatandaşlarım!
V.Yalnızca bu hitap, kalabalığın dalgalanmasına yetmişti.
20.Numaralı cümlelerin hangi ikisinde doğaya özgü niteliklerin insana aktarılması söz konusu değildir?
A) I.-V. B) II.-IV C) II.-III. D) III.-V E) I.-III.
YANITLAR
| 1. | D | 11. | C |
| 2. | C | 12. | A |
| 3. | B | 13. | E |
| 4. | D | 14. | D |
| 5. | A | 15. | B |
| 6. | E | 16. | C |
| 7. | C | 17. | B |
| 8. | D | 18. | E |
| 9. | A | 19. | C |
| 10. | C | 20. | E |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
