Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Türkçe’nin ses özellikleriyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkçe sözcüklerin başında “c,f,ğ,j,l,m,n,r,v” sessiz harfleri genellikle bulunmaz
B) Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez
C) Türkçe sözcüklerin ilk hecesi iki ünsüzle başlamaz
D) Günümüz Türkçesinde sözcük başlarında b,c,d,g sesleri bulunmaz
E) Sözcük sonunda bulunan p,ç,t,k, sert ünsüzleri, ünlü ile başlayan bir ekle karşılaşınca b,c,d,g (ğ)’ e dönüşür.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler büyük ünlü uyumuna uymaktadır?
A) Doğu Anadolu gezimde, fırsat bulduğum her yerde konuşmalar yaptım
B) Bu şehri, turistik yapan tarihi birikimdir
C) Kitaplara biraz ilgisiz olduğunu düşünüyorum
D) Duvarı yıkık bahçemden içeri kolaylıkla girdiler
E) Gözlerinde seyrediyorum okyanusların en mavisini
3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü yoktur?
A) Kurunun yanında yaş da yanar, demiş miydim?
B) Birinci olan şarkıyı hep birlikte bir daha dinleyelim.
C) Türkçe derslerinin tadı hala damağımdadır Sevim Hanım’ın.
D) Senin sevincini hepimiz yürekten paylaşıyoruz, oğlum.
E) Göz görmeyince gönül katlanırmış, diye boşuna dememişler.
4. Aşağıdakilerin hangisinde türeme esnasında ünlü düşmesine uğramış bir sözcük vardır?
A) Biraz daha sabredersen isteklerine kavuşursun
B) Aklından geçenleri bana da anlatır mısın?
C) Bir tek gönlüme söz geçirmedim ben
D) Duygularıyla değil, aklıyla hareket ederdi
E) Yaş ilerledikçe yaşamın kıymetini anlıyor insan
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşama-sına örnek vardır?
A) Yumuşacık yorganına sarılıp uyudu, Sergül.
B) Sonunda ortak bir nokta bulup anlaştılar, iki kardeş.
C) Bu konuda ona ben yardım edeceğimi söylemiştim.
D) Kış günlerinde sokaklar genellikle erken boşalıyor.
E) Son yıllarda büyük kentlerden kaçış başladı.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine rastlanmaz?
A) Soner, okulun en çalışkan öğrencilerinden biridir
B) Bu sıcakta çalışmak kolay mı sanıyorsunuz?
C) Bu kumaşta tüylenme olmaz, merak etmemelisiniz.
D) Buraya gelen adam, uzaktan akrabamız olur bizim.
E) Çocuğa oyuncak alıp onu mutlu etmek istedi, komşumuz.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki bileşik sözcükte ünsüz türemesi yoktur?
A) Zannetme bu sevda sürer ömür boyu.
B) Duygularımızı hapsettik, kaldık karanlıklarda.
C) Reddettim bu dünyanın gamını, kederini.
D) Senin sevincini, çevrendekiler de hisseder.
E) Bu işleri halletmeden buradan gidemezsin.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü türemesi vardır?
A) Güneş gören evler gibi oldum bu kitabı okuyunca.
B) Geniş aile tipi günümüzde yerini çekirdek aileye bıraktı.
C) İçimdeki kuşlar da göç etti; artık yapayalnızım.
D) Evler keskin bir düdük sesi ile uyanır buralarda.
E) Hangi deniz daha büyük bizim umutlarımızdan?
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek vardır?
A) Annem, küçük çocuğun sözlerine kahkahalarla gülüyordu.
B) Ona bütün olumsuz davranışları arkadaşı yaptırıyormuş.
C) Haftada bir apartman sakinleri olarak toplanıp apartmanın sorunları tartışıyoruz.
D) Yiyecekleri teker teker dolaba yerleştiriyordu, oğlum.
E) Balkondan, büyüleyici manzarayı seyrediyordu, Barış da.
10. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde “ulama” yapılabilir?
A) Acı acıyı, su sancıyı kesermiş.
B) İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur.
C) İyiliğe iyilik olsaydı, koca öküze bıçak olmazdı.
D) Kar kuytuda, para pintide eğleşir.
E) Davulun sesi uzaktan hoş gelir.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses aktarımı (görçüşme- metatez) vardır?
A) Yanlış hesap Bağdat’tan döner.
B) Hasta’nın bu perhize mutlaka uyması gerekiyor.
C) Yalnızlığının yalnızlığı içinde yaşıyordu, bu genç adam.
D) Ekşi yoğurtları nasıl değerlendiriyorsunuz?
E) Öyle nalet bir yere gelmiştik ki çıkışı bir türlü bulamıyorduk.
Kalpten kalbe fark vardır; kimi ayrılmak istiyor, kimi sevilmek.
12. Yukarıdaki cümlede aşağıdaki ses olaylarından örneklenmemiştir?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü daralması
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz türemesi
13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi küçük ünlü uyumu kuralına uymaktadır?
A) Aldığı pantolonun ona çok dar geldiğini söylemeliyim.
B) Konuğumuz çok uzaklardan geldiği için yorgundu.
C) Televizyonu tamirciye götürmemiz gerekiyor.
D) Komşunun horozu sabaha kadar öttü.
E) Ümidimizi son maça kadar taşıyacağız, diye konuştular.
Türkçede “b” ünsüzü kendisinden önce gelen “n” yi “m” ye dönüştürür.
14.Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu kuralı örneklemez?
A) İki cambaz bir ipte oynamaz, hiçbir zaman.
B) Çarşamba günü deneme sınavı olacağız.
C) Salı sabahı işkembe çorbası içmiştik, Soner Bey’le.
D) Nişan tuvaletini pembe kumaştan diktirecek, Dilek Hanım.
E) Kumburgaz’da yine şenlikler düzenlenecekmiş, önümüzdeki hafta.
15. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?
A) Gönlümle oturdum da bu gece hüzünlendim o yerde.
B) Sen nerdesin, ey sevgili, yaz günleri nerde?
C) Akşam, güneş artık deniz ufkunda silindi.
D) Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi birer birer.
E) Ben kaldım uzaklarda günün sesleri dindi, sonunda.
16. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi, ünsüz yumuşamasına örnek olamaz?
A) Ayağını sürüye sürüye yürüyebiliyordu, zavallı kadın.
B) Padişah, otağından savaşı yönetiyordu, pür dikkat.
C) Bir hafta sonra bademciğini aldırdı, Birgül Hanım.
D) Kısa sürede direncini yitirmişti, yaşlı adam.
E) Yine de yüreğini ferah tutmaya çalış, her zaman.
Ne gülden rengini dilendik
Ne de gölgesini ayırmak istedik ağacından
Olmayacak dualara amin demedik
Toprağın delip böğrünü
Bir ömrün rızkını bir günde yemedik
17.Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ulama
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Kaynaştırma
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz türemesini örnekleyen bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Ne yaparsa yapsın, onu hiçbir zaman affetmeyeceğim.
B) O zavallının hakkını yemeye utanmadın mı?
C) Beni hiç düşünmediğini zannediyorum, diye söze başladı.
D) Yılsonunda tüm kazanç, hissedarlar arasında paylaştırıldı.
E) Mutluluğun sırrını anlatacak bir kitap var mıdır?
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulamaya örnek yoktur?
A) Yalnız yaşamanın tek amacı var sanıyordum.
B) Şiir, kişinin iç zenginliğini sağlamaya çalışır her zaman.
C) Gün doğarken ani bir sıçramayla uyandım, yatak-tan.
D) Arkamızda şehrin kenar mahallelerini bıraktık.
E) Yıllar sonra İzmir’de geçmişin izlerini aradım, büyük bir heyecanla.
20. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) Vatanın dört bucağı işgal altındaydı o günlerde.
B) Mehmet gittiğinde ben yalnız kaldım, o dağ başında.
C) Gün yavaş yavaş ağarmıştı, ortalığı bir gürültü sardı.
D) Asker ocağından her Türk genci geçer, büyük bir gururla.
E) Minicik bir kedim bile yok, yapayalnızım bu şehirde.
YANITLAR
| 1. | D | 11. | E |
| 2. | A | 12. | E |
| 3. | D | 13. | B |
| 4. | E | 14. | E |
| 5. | C | 15. | E |
| 6. | E | 16. | B |
| 7. | B | 17. | D |
| 8. | C | 18. | D |
| 9. | D | 19. | D |
| 10. | C | 20. | C |
* Kimi sorularda içerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
