Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
1. Öykü ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gerçekleşmiş ya da gerçekleşebilecek olayların kısa şekilde anlatıldığı yazı türüdür.
B) Eski edebiyatımızda örneği olmayan hikâye, ilk kez Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir.
C) Dünya edebiyatında İtalyan yazarı Boccacio’nun Decameron öyküleri bu türün ilk örnekleri sayılır.
D) Olay, kişiler, zaman ve mekân hikâyenin en önemli öğeleridir.
E) Ağır basan öğenin olay olduğu hikâyelere Çehov tarzı hikâye denir.
2. “Karagöz, meddah ve ortaoyunu“na ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Karagöz oyunu “mukaddime, muhavere, fasıl, bitiş” bölümlerinden oluşur.
B) Bu oyunlar, güldürü öğesine yer verir.
C) Meddahlık hareketten çok, ses taklidi, jest ve mimiklere dayanır.
D) Bu oyunlar nazım ve nesir olarak yazılırlar.
E) Göze ve kulağa seslenen oyunlardır.
(I) Tragedya acıklı yönü ağır basan bir tiyatro türüdür. (II) Ana karakterlerin halktan olması en önemli özelliğidir. (III) Konularını, mitolojiden ve tarihten alır. (IV) Zaman, olay ve mekân birliği kuralına uyulur. (V) Klasik bir dil ve üslup anlayışıyla yazılır.
3.Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde tragedya ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
I. Kahramanların iç dünyasını ve insan benliğinin sosyal yaşamdaki belirtilerini konu edinen romanlardır.
II. Bir devrin ya da bir çevrenin gelenek ve göreneklerini yansıtan romanlardır.
III. Uzak ve yabancı ülkelerin doğa ve insanlarını anlatan romanlardır.
IV. Konusunu geçmişte yaşamış kahramanlar ve onların yaşadığı toplumdan alan romanlardır.
4.Yukarıda açıklamaları verilen roman türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?
A) Egzotik roman – töre romanı – nehir roman – psikolojik roman
B) Tarihi roman – psikolojik roman – töre romanı – tarihi roman
C) Psikolojik roman – töre romanı – egzotik roman – tarihi roman
D) Töre romanı – tarihi roman – psikolojik roman – egzotik roman
E) Psikolojik roman – – tarihi roman – töre romanı-egzotik roman
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Anılar günü gününe yazılan yazılardır.
B) Röportaj, bir gerçeğin araştırıldığı yazılara denir.
C) Denemelerde yazar, kesin ve inandırıcı bir dil kullanır.
D) Yazarın karşısındaki biriyle konuşuyormuş gibi yazdığı yazılara söyleşi denir.
E) Romanlarda olaylar ayrıntılı bir şekilde anlatılır.
Gecenin geç saatlerinde her şeyin sustuğu, havanın durulduğu anlarda, bir köşeye çekilip şiir okurum, içime dolan mısralarda onların atan kalbini duyarım. Bu duyuş beni benden alır götürür. Kapalı pencereler ansızın açılır, uyuklayan perdeler uçuşmaya başlar. Odaya ilkbahar meltemiyle birlikte taze bir ışık dolar. Bu dünyadan değilmişim gibi kendimi hafiflemiş bulurum.
6.Yukarıdaki paragraf aşağıdaki yazın türlerinden hangisine örnek olabilir?
A)Makale B)Eleştiri C)Gezi yazısı D)Fıkra E)Deneme
Yazarlardan siyaset adamlarına, din adamlarından kumandanlara, ünlü kimselerden idamlık mahkûmlara değin nice kişiler bu türü kullanmışlardır. Gerçekleri tam olarak yansıtmasa dahi, az çok değiştirseler bile yine bu türler yazanlarının yaşamlarına, yazıldıkları dönemlere ayna tutarlar. Geçmişi anlatan yazılardır. Bizde nedense gelişmiş bir tür değildir. Halide Edip Adıvar, Ruşen Eşref Ünaydın, Falih Rıfkı Atay bu türde eser vermiş sanatçılarımızdandır.
7.Yukarıdaki parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Anı B)Deneme C)Günce D)Otobiyografi E) Söyleşi
Tiyatroda oyuncuların sahnedeki hareketlerine ….; el, kol hareketlerine …., yüz hareketlerine ….. denir.
8.Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) monolog – jest – tirad
B) mizansen – jest – mimik
C) jest – mimik – tirad
D) tirad – jest – mimik
E) monolog – jest – mimik
9. Aşağıdakilerin hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
A) Olayın öğrenilen geçmiş zaman ile anlatılması
B) Eğitici bir nitelik taşıması
C) Olayın geçtiği çevrenin belirsiz olması
D)Ulusal konuları işlemesi
E) Kahramanların olağanüstü nitelikler taşıması
I. Ele alınan konuların, kişisel görüşlere dayandırılarak işlendiği ve kanıtlama amacı güdülmeden kaleme alınan yazılardır.
II. Daha çok güncel sorunların ele alındığı, kısa soluklu, yoğun anlatımlı gazete yazılarıdır.
III. Okuyuculara konuyla ilgili düşünme, yorum yapma olanağı sağlayan yazı türüdür.
10.Yukarıda özellikleri verilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Makale C) Fıkra D) Eleştiri E) Günlük
Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların anlatıldığı uzun yazılardır. Bu türün temel unsuru, kişidir. Olaylar ve çevre ayrıntılı olarak anlatılır. İlk örneklerini 15. yüzyılda Fransız yazar Rabelais vermiştir. Türk edebiyatına Tanzimat döneminde Batı’dan yapılan çeviriler-le girmiştir. Bu türün ilk yerli örneği Şemseddin Sami’nin “Taaşşuk-u Talat ve Fitnat” adlı eseridir.
11.Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerin hangisidir?
A) Hikâye B) Anı C) Roman D) Günlük E) Tiyatro
….., gazetelerin yaygınlaşmasıyla kendini gösteren düşünce ağırlıklı yazılardır. Yazar bu kısa yazılarda görüşlerini belgeler ışığında ortaya koyar. Kesin bir sonuca varır. Düşüncelerini kanıtlamaya çalışır. Bilgi verme amacı olduğundan açık, anlaşılır ve bilimsel bir dil kullanır.
12.Bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) Söyleşi B) Deneme C) Günce D) Makale E) Anı
…… kişi veya kişilerin başından geçen olayların sonra-dan yazıya geçirilmesiyle ortaya çıkar. …. ise adından anlaşılacağı üzere yaşanırken, günü gününe yazılır.…., bir kişinin yaşamını konu alan yazı türüdür. Bir yazarın kendi yaşamını anlattığı ….. türündeki yazılar da bu türe yakındır.
13.Bu parçadaki boş yerlere, verilen bilgilere göre, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Biyografi – otobiyografi – Anı – Günlük
B) Otobiyografi – anı – Günlük – Gezi yazısı
C) Biyografi – otobiyografi – Günlük – Hikâye
D) Roman – hikâye – Anı – Gezi yazısı
E) Anı – günlük – biyografi – Otobiyografi
Herhangi bir konudaki kişisel görüş ve düşüncelerin kesin kural ve sonuçlara varılmaksızın anlatıldığı yazı türüdür. Yazar, bu tarz yazıları kendi kendiyle konuşu-yormuş gibi kaleme alır. Bu yazılar öğretmek, bilgi vermek amacıyla yazılmaz. Bu yazı türünün ilk örneklerini 17. yüzyılda Montaigne vermiştir.
14.Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Deneme B) Makale C)Söyleşi D) Eleştiri E) Fıkra
Bay Glenervan ve arkadaşları kaza yerinde çok durmadan yola koyuldu. Dar bir boğazdan geçerek geniş bir düzlüğe çıktılar. Her taraf yemyeşildi. Birden karşılarında bir mezar gördüler. Bir yerli mezarıydı bu. Daha sonra sekiz yaşlarında bir yerli çocukla karşılaştılar. Çocuğa okuma yazmasının olup olmadığını sordular.
15.Bu parça, aşağıdaki nesir türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Eleştiri B)Öykü C) Söyleşi D) Mektup E) Makale
Anadolu’daki bin yıllık geçmişimizin belki de en büyük depremini 17 Ağustos’ta yaşadık. Deprem, anlatılmaz felâketlerle geldi. 170 bin ev yıkıldı. Yetkililer bunun 270 000’e çıkacağını söylüyorlar. 15 000 insanımız göçük altında kaldı. Yaralı sayımız 27 000’i çoktan aştı. Ayrıca 20 milyar dolarlık bir ziyanla karşı karşıyayız.
16.Bu parça, aşağıdaki nesir türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Makale B) Eleştiri C) Fıkra D) Tiyatro E) Öykü
Tanpınar’ın bazı gözlemlerinde Ataç’ın denemeciliğini aydınlatan kimi ipuçları buluyoruz. Doğrudur, onun yazdıkları, hangi tür içinde gösterilirse gösterilsin, ister günce, ister eleştiri, ister mektup adını taşısın, bütünselliği içinde ele alındığında, “ses perdesi değişen bir sohbet” güncel karşılığıyla bir “söyleşi”dir bir bakıma. Böyle nitelendirebilir, böyle adlandırabiliriz. Hiç de yanılmış olmayız.
17.Yukarıdaki parça aşağıdaki türlerden en çok hangi ikisinin özelliklerini taşımaktadır?
A) Deneme – fıkra B) Günlük – söyleşi
C) Günlük – deneme D) Deneme – söyleşi
E) Makale – fıkra
İnsanın içini dökmeden edemediği dakikalar olur. Bir dost, bu dakikalarda erişilmez bir değer kazanır. Ama her şey bir dosta söylenmez ki… Onun için, hele bir insan yazarsa, içinin gizli kıvrımlarını görmesini biliyorsa, masasının başına geçip kalemi eline almadan edemez. İç dünyasının inceliklerini yazıya döktükten sonra üzerine bir de tarih atar. İşte …….dediğimiz, yazarın kendi kendisiyle bu alçak sesle konuşmasından doğmuştur.
18.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazı türlerinden hangisi getirilmelidir?
A)Söyleşi B) Deneme C) Fıkra D) Günlük E) Eleştiri
Belgeye bağlama zorunluluğu duymadan çeşitli sonuçlara varmayı amaçlayan, öznel bir üslupla yazılan ve okuyucuyu düşünmeye, araştırmaya yönelten yazı türüdür. Bu türde konu sınırlaması yoktur. Yazar, zaman zaman kendisiyle konuşurmuş gibi yazar, bu nedenle de içten bir anlatımı vardır.
19.Yukarıda kısaca tanıtılan ve Türk edebiyatında en ünlü ismi Nurullah Ataç olan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biyografi B) Fıkra C) Deneme D) Eleştiri E) Anı
20.Aşağıdakilerden hangisi ‘deneme’ türünün özelliklerinden biri değildir?
A) Her konuda yazılabilir, konuları sınırlanamaz.
B) Düzensiz gibi görünse de bir içsel bütünlüğü vardır.
C) Kesin yargılara varmadan kişisel görüşler anlatılır.
D) Ele alınan konuda düşünme amaçlanır.
E) Düşünce belli bir sona götürülür, iletiye dönüştürülür.
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
CEVAP ANAHTARI
| 1 | E | 11 | C |
| 2 | D | 12 | D |
| 3 | B | 13 | E |
| 4 | C | 14 | A |
| 5 | A | 15 | B |
| 6 | E | 16 | A |
| 7 | A | 17 | D |
| 8 | B | 18 | B |
| 9 | D | 19 | C |
| 10 | C | 20 | E |
