Hasan Hüseyin KÖKEN Online Edebiyat Eğitim Sitesi
İlgili Makaleler
Göktürk alfabesi, 38 harflidir. 25 sessiz, 4 sesli 9 da birleşik sesten oluşmuştur. (I) Göktürk Yazıtları, yabancı etkilerden uzak arı bir Türkçe ile yazılmıştır. (II) Anıtlarda; aliterasyonlar, benzetmeler, atasözleri ve deyimler çok fazla yer alır. (III) Taşların bir tarafı Çince, üç tarafı da Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. (IV) Kitabelerin yazarı Bilge Kağan’dır. (V)
1.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde “Göktürk Yazıtları” ile ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Aç ne yimes, tok ne times.
Ağılda oğlak toğsa arıkta otı öner.
Arpasız at aşumaz.
Alın arslan tutar, küçin sıçgan tutmas.
2.Yukarıdaki örnekler aşağıdaki türlerden hangisine örnek oluşturur?
A) Sav B) Koşuk C) Sagu D) Destan E) Yuğ
3. Aşağıdakilerden hangisi “İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı“nın özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirlerin ölçüsü hece ölçüsü nazım birimi dörtlüktür.
B) Şiirlerde daha çok yarım uyak kullanılmıştır.
C) Ölüm, doğa sevgisi, kahramanlık, aşk ve savaş gibi konular çokça işlenmiştir.
D) Bu dönem edebiyatında destan geleneği fazla yaygın değildir.
E) Sözlü Edebiyat ve Yazılı Edebiyat olmak üzere iki bölümde incelenir.
4.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk destanlarından biri değildir?
A) Türeyiş Destanı B) Manas Destanı
C) Bozkurt Destanı D) Şu Destanı
E) Göç Destanı
Saguların halk şiirindeki karşılığı …… divan şiirindeki karşılığı …… ‘dir.
5.Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Ağıt – gazel B) Semai – mersiye
C) Ağıt – mersiye D) Koşma – mersiye
E) Ağıt – kaside
6. Aşağıdakilerden hangisi “Sözlü Edebiyat” devri ürünlerinden değildir?
A) Sav B) Sagu C) Destan D) Semai E) Koşuk
Hun hükümdarı Mete’nin yiğitliklerini, yaşamını, ülkesini mamur ettikten sonra oğulları arasındaki paylaşımını konu alır. Kısacası destanda Mete ve yaşamı anlatılır.
7.Yukarıda sözü edilen Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Kağan Destanı B) Atilla Destanı
C) Şu Destanı D) Türeyiş Destanı
E) Ergenekon Destanı
Sözlü Edebiyat (I) dönemi ürünlerinden olan savlar, (II) 13. yüzyılda (III) Kaşgarlı Mahmut (IV) tarafından yazılan Divanü Lügati’t Türk (V) adlı eserde derlenmiştir.
8.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Sözlü Edebiyat’ta en yaygın tür olarak şiir ön plana çıkar. (I) Çuçu, Ki-ki, Kül Tarkan, Çişuya Tutung, Aprın Çor Tigin, Asıg Tutung ilk Türk şairlerinin önde gelen isimleridir. (II) Sözlü Edebiyat döneminde aşk, kahramanlık, doğa, at sevgisi, cesaret ve ölüm konuları en çok işlenen konular olur. (III) Sözlü Edebiyat dönemi eserleri yabancı etkilerden oldukça uzak oldukları için eserlerin dili sadedir. (IV) Şairler, şiirlerin son dörtlüklerinde mahlaslarını geçirmişlerdir. (V)
9.İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı’nın “Sözlü Edebiyat” dönemi ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Sözlü Edebiyat döneminin en önemli ürünüdür. Türk Edebiyatının ilk örneklerini oluşturan bu tür, milletlerin hayatını yakından ilgilendiren büyük felaketleri, sosyal olayları, kahramanlıkları, savaş, göç ve doğal afetleri anlatan uzun manzum ürünlerdir. Dizeler ile oluşturulmuşlardır.
10.Yukarıda sözü edilen “Sözlü Edebiyat” dönemi ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sav B) Destan C) Sagu D) Koşuk E) Koşma
11. Aşağıdaki destanlardan hangisi Kırgızlara aittir?
A) Manas Destanı B) Alp Er Tunga Destanı
C)Şehname D) Göç Destanı
E)Atilla Destanı
12.Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) İliada ve Odysseia – Manas – Üç Şehitler Destanı
B) Çılgın Orlando – Mahabarata – Cid
C) Gılgamış – Kalevala – İlahi Komedya
D) Şehname – Şinto – Gılgamış
E) Aeneis – Ramayana – Ergenekon
13. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden birisi olamaz?
A) Din değişimi B) Lehçe ve şive ayrılıkları
C) Coğrafya değişimi D) Kültürel değişim
E) Gelir dağılımı
14.Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?
A)Destan B) Sav C) Bilmece D)Sagu E) Koşuk
15.Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevlerinden birisi değildir?
A) Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.
B)Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.
C)Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.
D) Edebiyatı dönemlere ayırmak.
E) Şair ve yazarların hayatlarını incelemek.
16. Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği ulusa ait değildir?
A) Yaratılış-Türk B) Kalevala- Fin
C) Ramayana-Hint D) Nibelungen – Alman
E) Cid – Japon
17. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat’ın özelliklerinden biri değildir?
A) Anonim ürünlerdir.
B) Uyak, yarım uyaktır; cinaslardan, rediflerden yararlanılır.
C) Başlangıçta söyleyeni bilinse de zamanla bu ürünler, halkın ortak malı olur.
D) Düz yazıyla önemli ürünler verilir.
E) Konular, günübirlik yaşamdan alınır.
Türklere ait en eski metinler 8. yy. ürünleri olan …….…… Yazıtları’dır. bu yazıtlar ilk olarak 1893 yılında Danimarkalı bilgin Thomsen tarafından okunmuştur. Bu dönemde Göktürkçe ve Uygurca kullanılmıştır.
18.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Göktürk B) Hun C) Uygur D) Yenisey E) Kırgız
Destan, koşuk, sagu, savlar İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatının ürünleridir. Koşuklarda aşk ve doğa, sagularda ölüm, destanlarda ise kahramanlık konuları işlenmiştir. Bunlarda nazım birimi……., ölçü ise …………… ölçüsüdür.
19.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) beyit- aruz B) dörtlük-aruz C) dörtlük- hece D) bent- aruz E) beyit- hece
20. Göktürk Kitabeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Gelişmiş bir dille ve hitabet tarzında yazılmıştır.
B) İslamiyet’in kabulünden sonraki ilk yazılı belge olma özelliğine sahiptir.
C) “Türk” kelimesinin geçtiği ilk belge olma özelliği taşımaktadır.
D) Türklerin milli alfabesi olan Göktürk alfabesi ile yazılmıştır.
E) Türklerin kültürlerini, geleneklerini, törelerini, ahlak ve adetlerini yansıtır.
YANITLAR
| 1. | E | 11. | A |
| 2. | A | 12. | D |
| 3. | D | 13. | E |
| 4. | B | 14. | C |
| 5. | C | 15. | B |
| 6. | D | 16. | E |
| 7. | A | 17. | D |
| 8. | C | 18. | A |
| 9. | E | 19. | C |
| 10 | B | 20 | B |
* Kimi sorularda İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
